Obowiązkowe dla pracodawców, dobrowolne dla uczestników

Publikacja: 13.05.2019 17:56

Obowiązkowe dla pracodawców, dobrowolne dla uczestników

Foto: pieniadze.rp.pl

Około 11,5 mln osób zostanie objętych programem pracowniczych planów kapitałowych. Większość z nich wejdzie do systemu automatycznie.

PPK to powszechny, dobrowolny system długoterminowego oszczędzania, tworzony i współfinansowany przez pracowników, pracodawców i państwo, który ma zapewnić dodatkowe oszczędności dla przyszłych emerytów.

Odpowiedzialny za utworzenie w firmie PPK jest pracodawca. Nieważne, czy zatrudnia pracowników na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, agencyjnej, czy dana osoba będzie wykonywać pracę nakładczą, czy jest członkiem rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych.

Do obowiązku pracodawcy należy wybranie instytucji finansowej, która zajmie się zarządzaniem pieniędzy pracowników. Pracodawca podpisuje stosowne umowy z wybraną instytucją oraz oblicza i przekazuje naliczone składki. Wybór instytucji powinien być dokonany wraz z przedstawicielami pracowników.

Rolę instytucji zarządzającej może pełnić towarzystwo funduszy inwestycyjnych, zakład ubezpieczeń na życie, powszechne towarzystwo emerytalne oraz pracownicze towarzystwo emerytalne.

Pierwsze wpłaty

PPK nie muszą być utworzone od razu. Firmy zostaną włączone do programu według obowiązującego harmonogramu, ustalonego na podstawie wielkość zatrudnienia:

• zatrudniające co najmniej 250 osób – od 1 lipca 2019 r.

• zatrudniające co najmniej 50 osób – od 1 stycznia 2020 r.

• zatrudniające co najmniej 20 osób – od 1 lipca 2020 r.

• zatrudniające poniżej 20 osób oraz sektor finansów publicznych – od 1 stycznia 2021 r.

Jeśli w danym terminie nie nastąpi podpisanie umowy, w ciągu 30 dni firma otrzyma wezwanie do zawarcia takiej umowy z wyznaczoną instytucją finansową, czyli w tym przypadku w PFR TFI. Jeśli pracodawca nadal nie wywiąże się z obowiązków, sprawa zostanie skierowana do Państwowej Inspekcji Pracy. Dalsze unikanie będzie rodziło kolejne konsekwencje, w efekcie końcowym o sprawie będzie decydować sąd.

Pierwsze wpłaty do wybranej przez pracodawcę instytucji zostaną naliczone po podpisaniu umowy o prowadzenie PPK. Firmy zatrudniające, co najmniej 250 osób powinny do 25 października podpisać umowę o zarządzanie PPK, a do 12 listopada umowę o prowadzenie PPK. Przekazanie wpłaty do wybranej instytucji finansowej następuje do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wpłaty te zostały obliczone i pobrane.

Oświadczenie co cztery lata

Nie wszystkie firmy muszą wprowadzić PPK. Zgodnie z ustawą programów nie będzie musiał tworzyć mikroprzedsiębiorca, jeżeli wszyscy jego pracownicy złożą deklaracje o rezygnacji z wpłat. Drugi wyjątek stanową firmy prowadzące już pracownicze programy emerytalne (PPE) pod warunkiem odprowadzania składek w wysokości co najmniej 3,5 proc. dla minimum 25 proc. osób zatrudnionych.

Osoby w wieku od 18 do 55 lat będą automatycznie zapisywane do PPK. Pracownicze plany kapitałowe są programami dobrowolnymi, pracownik będzie mógł w każdym momencie zrezygnować z dokonywania wpłat. W tym celu powinien złożyć u pracodawcy specjalne oświadczenie.

Rezygnację będzie trzeba składać co cztery lata, gdyż po tym czasie pracownik będzie ponownie automatycznie do niego za pośrednictwem pracodawcy zapisywany. Oświadczenie będzie obowiązywało przez kolejne cztery lata lub do momentu decyzji o przystąpieniu przez pracownika do PPK.

Pracodawcy nie mogą nakłaniać uczestników do rezygnacji z PPK, jest to działanie ustawowo zabronione i będzie karalne.

Pracownicy po 55. roku życia powinni samodzielnie złożyć wniosek o przystąpienie do PPK. Osoby, które ukończyły 70. rok życia, nie mają możliwości przystąpienia do PPK.

Do PPK nie mogą przystąpić także osoby, które prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą (tzw. samozatrudnione), ale muszą one, jako pracodawca, zgłosić do programu swoich pracowników. Kryterium osoby zatrudnionej nie spełnią także rolnicy, w związku z tym nie są objęci PPK. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy rolnik jest członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych.

Marcin Żółtek szef Projektu Emerytura, odpowiedzialny w Grupie PZU za PPK

Kto musi założyć PPK i kto może w programach uczestniczyć? Składki do PPK – wszystko o pieniądzach wpływających do planu.  

Skalę zmian związanych z wprowadzeniem Pracowniczych Planów Kapitałowych obrazuje liczba pracowników, którzy mają zostać nimi objęci. To według szacunków nawet 11,5 mln osób, a więc około 70 proc. pracujących. W programie oszczędzania mogą wziąć udział pracownicy w wieku do 70 lat, zatrudnieni na umowę o pracę albo umowę-zlecenie, od których wynagrodzenia są odprowadzane składki do ZUS.

Powszechność PPK determinuje potrzebę powszechności i kompleksowości usług związanych z obsługą tego programu. To atuty PZU, które dysponuje siecią ponad 400 placówek w całym kraju, a do dyspozycji klientów indywidualnych i korporacyjnych oddaje prawie 3000 doradców oraz nowoczesne portale internetowe. Oferowane wsparcie będzie miało kolosalne znacznie przy wdrażaniu i prowadzeniu planów.

Dla pracowników udział w PPK jest wprawdzie dobrowolny, ale dla pracodawców PPK to już obowiązek. W myśl ustawy muszą utworzyć w swoich firmach pracownicze plany kapitałowe, dając pracownikom możliwość przystąpienia do nich. Ustawa czyni pewne wyjątki. Konieczności tworzenia PPK unikną pracodawcy, którzy oferują pracownicze programy emerytalne i odprowadzają na rzecz zatrudnionych co najmniej 3,5 proc. ich pensji brutto. Dodatkowy warunek to uczestnictwo w tym PPE co najmniej 25 proc. zatrudnionych u danego pracodawcy.

Biorąc jednak pod uwagę atrakcyjność programu, a więc zasadę, że do każdej złotówki wpłaconej przez pracownika do PPK mniej więcej drugie tyle dokłada pracodawca i państwo, można założyć, że po 2021 roku zadania związane z prowadzeniem PPK będą dotyczyć większości firm w Polsce i instytucji z sektora publicznego. To dla nich duże wyzwanie.

Wiąże się z odprowadzaniem na rzecz pracowników wpłat do PPK w wysokości 1,5 proc. ich pensji, które pracodawcy – już dobrowolnie – mogą zwiększyć do 4 proc. Wiąże się też z obowiązkiem odprowadzania wpłat w imieniu pracowników, którzy na rachunku w PPK mają odkładać co miesiąc co najmniej 2 proc. swojego wynagrodzenia.

Sytuację komplikuje fakt, że pracownicy mogą w każdej chwili zawiesić udział w PPK albo w ogóle z niego zrezygnować, zwiększyć swoją wpłatę do 4 proc., a także podjąć oszczędności, aby wykorzystać je na leczenie bądź jako wkład do kredytu mieszkaniowego.

To dlatego tak ważne jest wsparcie ze strony instytucji zarządzającej PPK. Pod tym względem PZU oferuje daleko idącą pomoc. Chcemy do minimum ograniczyć zaangażowanie pracodawców, zdejmując z nich ciężar jak największej liczby obowiązków związanych z wprowadzenie i prowadzeniem PPK.

Zbigniew Wójtowicz prezes Investors TFI

Praktycznie wszystkie badania pokazują, że liczenie przez dzisiejszych pracowników na emeryturę wyłącznie z systemu publicznego będzie oznaczało konieczność zaakceptowania znacznego pogorszenia poziomu życia. Dotyczy to zwłaszcza ludzi młodych. Przykładowo z analizy opublikowanej przez Komisję Europejską wynika, że za 40 lat podstawowa emerytura będzie wynosiła jedynie około 25 proc. średniego wynagrodzenia. Procesy demograficzne powodują, że w praktyce nie ma odwrotu od dobrowolnego oszczędzania na życie po zakończeniu kariery zawodowej. Uważam więc, że pracownicy firm objętych obowiązkiem tworzenia pracowniczych planów kapitałowych nie tylko powinni skorzystać z faktu, że w nowym systemie część ich składki jest finansowana przez pracodawcę i Skarb Państwa, ale również rozważyć w miarę możliwości opłacanie składki dodatkowej. Tym bardziej że regulacje ustawowe powodują, iż PPK będą jednym z najefektywniejszych kosztowo narzędzi inwestowania, a konstrukcja funduszy zdefiniowanej daty zapewnia, że portfel inwestycyjny uczestników będzie automatycznie dostosowany do ich wieku. Co więcej, konstrukcja PPK wyraźnie określa, że gromadzone środki stanowią własność prywatną, a w określonych przypadkach daje możliwość skorzystania z oszczędności przed ukończeniem 60. roku życia. Warto też, by pracownicy zainteresowali się wyborem instytucji finansowej, która będzie zarządzać PPK. To od jej doświadczenia i efektywności będzie uzależnione to, jak duże środki zgromadzone zostaną w planach.

Około 11,5 mln osób zostanie objętych programem pracowniczych planów kapitałowych. Większość z nich wejdzie do systemu automatycznie.

PPK to powszechny, dobrowolny system długoterminowego oszczędzania, tworzony i współfinansowany przez pracowników, pracodawców i państwo, który ma zapewnić dodatkowe oszczędności dla przyszłych emerytów.

Pozostało 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Materiał Partnera
Zainwestuj w przyszłość – bez podatku
Materiał Partnera
Tak możesz zadbać o swoją przyszłość
Emerytura
Wypłata pieniędzy z PPK po 2 latach oszczędzania. Ile zwrotu dostaniemy
Emerytura
Autozapis PPK 2023. Rezygnacja to dobry pomysł? Eksperci odpowiadają
Emerytura
Emeryci ograniczają wydatki. Mają jednak problemy z długami