Mechanizm działania karty kredytowej, choć dla wielu wydaje się być niezrozumiały, w rzeczywistości nie jest zbyt skomplikowany. Karta kredytowa jest rodzajem karty płatniczej, której wydanie wiąże się z przyznaniem przez bank limitu kredytowego na podstawie oceny zdolności kredytowej klienta. Wszystkie operacje wykonane plastikiem idą w ciężar przyznanej linii. W ten sposób powstaje zadłużenie, które należy regulować w terminie wykazanym przez bank w zestawieniu transakcji.
Bank raz w miesiącu generuje zestawienie transakcji. Dostarcza je do klienta w formie papierowej lub elektronicznej. Z takiego wykazu dowiemy się m.in.: jaki jest termin wygenerowania zestawienia, jakich i o jakiej wartości operacji dokonaliśmy, do kiedy mamy czas na spłatę wskazanej przez bank kwoty, jaka jest całkowita suma zadłużenia, ile wynosi minimalna spłata (zwykle jest to min. 5 proc. zadłużenia rachunku karty/min. 50 zł) i czy naliczane są nam dodatkowe opłaty oraz odsetki.
Od dnia wygenerowania takiego zestawienia, w zależności od banku i karty, posiadacz plastiku ma zwykle 24–28 dni na spłatę swojego zadłużenia. W przypadku nie spłacenia go w całości, na rachunku karty kredytowej pojawią się odsetki. Ich wysokość uzależniona jest od stanu zadłużenia oraz oprocentowania kredytu, jakie oferuje bank.
W przypadku transakcji bezgotówkowych, tj. takich jakie dokonujemy płacąc w sklepach czy punktach usługowych, odsetki naliczane są dopiero, gdy zadłużenie wykazane na zestawieniu transakcji nie zostało uregulowane w wyznaczonym terminie albo zostało opłacone w kwocie mniejszej niż całość wyliczonego przez bank zadłużenia. Odsetki w przypadki transakcji bezgotówkowych naliczane są od wszystkich transakcji dokonanych przy użyciu karty, od dnia ich dokonania do dnia całkowitej spłaty długu.
Co ważne, w przypadku transakcji gotówkowych, czyli wypłaty gotówki kartą kredytową z bankomatu, okres bezodsetkowy jest anulowany i odsetki naliczane są od momentu wypłaty gotówki, aż do dnia całkowitej spłaty zadłużenia.