– Najdłużej czekałem osiem miesięcy – mówi redakcji warszawski biegły. Inny, który przygotowuje dla sądów wyceny w sprawach gospodarczych, mówi redakcji, że dopiero po pół roku w ogóle zaczyna upominać się o płatność.
To tajemnica poliszynela która trwa od lat, skarżą się na nią biegli w wielu miastach. Aktualnie trwająca „reforma sądownictwa” niestety nic w tej sprawie nie zrobiła, biegli twierdzą, że jest nawet gorzej. Od rachunków, nawet przetrzymanych przez pół roku, oczywiście nikt nie nalicza odsetek. Tymczasem w zwykłych rozliczeniach między firmami – odsetki są liczone od pierwszego dnia po przekroczonym terminie. Biegli jednak obawiają się głośno domagać zarówno zapłaty, jak i właśnie uregulowania odsetek za kilkumiesięczne opóźnienia – bo skutkowałoby to pogorszeniem relacji z sądami i pozbawieniem zleceń.
Takie trudności z uzyskaniem zapłaty działają zniechęcająco. Większość biegłych opinie dla sądu traktuje jako pracę dorywczą, na czym cierpi długość postępowań sądowych.
Biegłych do pracy w tym charakterze zniechęca zarówno wysokość stawek, jak i przewlekłość wypłat. Problem nie jest nowy, już w 2016 r. pisaliśmy w „Rzeczpospolitej”, że należymy w UE do krajów o największej liczbie sędziów i niewielkiej liczbie biegłych przypadających na jednego sędziego i na 100 tys. mieszkańców. Problemem pozostaje fakt, że nasi biegli należą do grona najgorzej zarabiających w Unii Europejskiej, wynikło z raportu przygotowanego przez Fundację Europejskie Centrum Inicjatyw w Naukach Sądowych.
Warto sprawdzić: Koniec użytkowania wieczystego. Co to oznacza?
Wynagrodzenie nie jest tajemnicą. Stawka biegłych jest uregulowana Rozporządzeniem ministra sprawiedliwości w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych. Podstawą obliczenia wynagrodzenia biegłych jest kwota bazowa dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe. Dziś wynosi ona 1789,42, co roku od nowa określa ją ustawa budżetowa, jednak od dwóch lat nie uległa zmianie. I tak, godzina pracy biegłego wyceniania jest na od 1,28-1,81 proc. kwoty bazowej, czyli aktualnie od 22,9 do 32,39 zł za godzinę pracy (1789,42 zł *0,181=32,39zł). Biegły może wnioskować o podwyższenie stawki o połowę, jeśli ma dyplom ukończenia studiów wyższych, sprawa ma złożony charakter i biegły pełni swoją funkcję nie krócej niż jedną kadencję. Stawkę podwyższa też tytuł doktora lub profesora.
