Więcej uprawnień, ale także formalności

Zmiany w ubezpieczeniach na cudzy rachunek

Publikacja: 02.01.2016 15:00

Czas potrzebny na zawarcie umowy ubezpieczenia na rzecz kogoś z rodziny wydłuży się

Czas potrzebny na zawarcie umowy ubezpieczenia na rzecz kogoś z rodziny wydłuży się

Foto: materiały prasowe

Zmieniają się przepisy dotyczące ubezpieczeń na cudzy rachunek. Przybędzie formalności, ale osoby ubezpieczone będą miały więcej praw. Wszystko to dzięki wchodzącej w życie 1 stycznia 2016 r. nowej ustawie o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (niektóre przepisy zaczną obowiązywać później).

Co to są ubezpieczenia na cudzy rachunek? W uproszczeniu można powiedzieć, że są to umowy zawarte na rzecz innej osoby. Na przykład pracodawca wykupuje ubezpieczenie dla pracowników albo w banku przystępujemy do grupowego ubezpieczenia na życie. W takich sytuacjach pracodawca czy bank jest ubezpieczającym, natomiast pracownicy albo klienci są ubezpieczonymi. Można też wykupić polisę na rzecz innej osoby uprawniającą ją do uzyskania świadczenia w określonej sytuacji.

Bank w roli agenta

Nowa ustawa przewiduje, że ubezpieczający zawierający umowę na cudzy rachunek (dotyczy to zwłaszcza ubezpieczeń grupowych) nie może pobierać wynagrodzenia lub czerpać innych korzyści. Chodzi o to, żeby nie łączyć roli ubezpieczającego i pośrednika finansowego.

– Zakaz nie dotyczy umów zawieranych na rzecz pracowników lub osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych oraz członków ich rodzin, a także umów zawartych na rachunek członków stowarzyszeń, samorządów zawodowych lub związków zawodowych – wyjaśnia Ewa Jezierewska, dyrektor Biura Prawnego Grupy Ergo Hestia.

Według nowych przepisów banki nie będą już stroną umowy ubezpieczenia, tylko staną się agentami. Ich rola będzie bardziej przejrzysta.

– Pytanie, czy banki będą zainteresowane sprzedażą polis przy znaczącym obniżeniu wynagrodzenia. Pewnie tak, bo marże bankowe są bardzo małe w związku z niskimi stopami procentowymi – mówi Andrzej Gładysz, dyrektor ds. prawnych Prudentialu.

Wprowadzenie zakazu pobierania wynagrodzenia będzie skutkowało rozwiązywaniem umów ubezpieczenia grupowego, często stanowiących zabezpieczenie kredytu. – W takiej sytuacji bank poinformuje ubezpieczonego o rozwiązaniu umowy i wezwie go do zawarcia nowego analogicznego ubezpieczenia – wyjaśnia radca prawny Paweł Stykowski, dyrektor Departamentu Prawnego InterRisk.

Ubezpieczony dobrze poinformowany

W ubezpieczeniach na cudzy rachunek, na podstawie nowej ustawy, ubezpieczony powinien otrzymać ogólne warunki ubezpieczenia (OWU) jeszcze przed wyrażeniem zgody na pokrycie kosztów składki ubezpieczeniowej. W razie niedoręczenia warunków umowy przed wyrażeniem takiej zgody towarzystwo nie będzie mogło się powoływać na postanowienia ograniczające lub wyłączające swoją odpowiedzialność, a także przewidujące skutki naruszenia obowiązków przez ubezpieczonego. Na przykład kiedy spółdzielnia (jako ubezpieczający) będzie ubezpieczała swoich członków, każdy z nich będzie mógł najpierw zapoznać się z OWU i dopiero potem złożyć oświadczenie o zgodzie na finansowanie składki.

Niedoręczenie OWU w tym terminie spowoduje, że ubezpieczyciel nie będzie mógł powoływać się na postanowienia tego dokumentu. Dzięki temu ubezpieczeni nie będą po czasie dowiadywać się, jaką ochronę w rzeczywistości mają zapewnioną. Ale żeby przepis zadziałał, musimy nabrać nawyku czytania warunków ubezpieczenia.

– To proklienckie unormowanie może być niezbyt wygodne i wydłużać procedury, zwłaszcza w odniesieniu do innych niż grupowe ubezpieczeń na cudzy rachunek. Na przykład jeżeli syn zamierza, jako ubezpieczający, zawrzeć umowę na rzecz matki, będzie musiał najpierw dostarczyć jej OWU, a potem doręczyć zakładowi ubezpieczeń oświadczenie matki o finansowaniu lub niefinansowaniu składki – twierdzi radca prawny Ewa Gryglewska z firmy Uniqa.

Jak przypuszcza Katarzyna Kołodziejczyk, dyrektor Departamentu Prawnego w Allianz, przepis ten będzie skutkować zwiększeniem formalności.

– Podsumowując, wiele przepisów nowej ustawy zostało wprowadzonych z myślą o poszerzeniu uprawnień ubezpieczających i ubezpieczonych oraz poprawie ich wiedzy o nabywanych produktach, jednak ich praktyczne znaczenie będzie ograniczone. Ustawodawca w dobrej wierze nałożył na towarzystwa wiele nowych obowiązków, lecz klienci odczują to raczej jako zasypywanie dokumentami o niewielkiej przydatności, rozwiązywanie umów bez wyraźnego powodu, zmuszanie do do wypełnienia nieciekawej ankiety – uważa Paweł Stykowski.

Tekst ustawy w internecie: http://dziennikustaw.gov.pl/DU/2015/1844

Uprawnienia dla spadkobierców

Rozwiązaniem prokonsumenckim jest także uprawnienie do składania roszczeń dotyczących ubezpieczenia przez spadkobierców. Dzięki temu nie będzie dochodzić do sytuacji, jakie zdarzały się wcześniej. Kredytobiorca wykupywał polisę mającą zabezpieczyć spłatę kredytu na wypadek jego śmierci. Tymczasem po śmierci zadłużonego ubezpieczyciel odmawiał wypłaty świadczenia, a bank, będący równocześnie ubezpieczającym i uprawnionym do tego świadczenia, zamiast dochodzić jego wypłaty, żądał od spadkobierców, aby spłacili kredyt. Ci byli bezradni, gdyż nie będąc stroną umowy, nie mogli dochodzić świadczenia od towarzystwa.

– Jest to zasadne z perspektywy klientów ubezpieczycieli poszerzenie grona osób uprawnionych do zgłoszenia roszczeń. Mogą jednak powstawać wątpliwości, czy spory co do właściwości sądów, jeśli będzie wielu spadkobierców – mówi Ewa Gryglewska z Uniqa.

Opinia

Anna Dąbrowska, Biuro Rzecznika Finansowego

Ostateczne brzmienie przepisu zawartego w art. 18 ustawy jest odległe od celu, który przyświecał jego powstaniu. Zgodnie z ustawą w ubezpieczeniu na cudzy rachunek, w szczególności w ubezpieczeniu grupowym, ubezpieczający nie będzie mógł otrzymywać wynagrodzenia lub innych korzyści w związku z oferowaniem ochrony ubezpieczeniowej lub czynnościami związanymi z umową ubezpieczenia. Nie wyklucza to możliwości zobowiązania się przez ubezpieczonego wobec ubezpieczającego do finansowania kosztu składki ubezpieczeniowej. Zakaz otrzymywania wynagrodzenia lub innych korzyści obejmuje też osoby działające na rzecz lub w imieniu ubezpieczającego.

Niestety, w ust. 3 zapisano wyjątek, który ogranicza stosowanie tych zasad w odniesieniu do umów ubezpieczenia grupowego zawartych na rachunek pracowników (a także osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych) i członków ich rodzin oraz umów zawartych na rachunek członków stowarzyszeń, samorządów zawodowych lub związków zawodowych. Niestety, może to być furtka do obchodzenia przepisów. Niektórzy pośrednicy, aby nie stosować się do wymogów ustawy, będą tworzyć stowarzyszenia, które występując w roli ubezpieczającego, będą mogły uzyskiwać wynagrodzenie lub inne korzyści w związku np. z oferowaniem ochrony ubezpieczeniowej.

Regulacje są nadal cząstkowe. Poza ich zakresem znalazły się kwestie: rozpoczynania ochrony ubezpieczeniowej, zasad zmiany warunków umowy (chodzi o ochronę praw ubezpieczonego) czy np. prawa do indywidualnej kontynuacji ubezpieczenia na podobnych warunkach.

Zmieniają się przepisy dotyczące ubezpieczeń na cudzy rachunek. Przybędzie formalności, ale osoby ubezpieczone będą miały więcej praw. Wszystko to dzięki wchodzącej w życie 1 stycznia 2016 r. nowej ustawie o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (niektóre przepisy zaczną obowiązywać później).

Co to są ubezpieczenia na cudzy rachunek? W uproszczeniu można powiedzieć, że są to umowy zawarte na rzecz innej osoby. Na przykład pracodawca wykupuje ubezpieczenie dla pracowników albo w banku przystępujemy do grupowego ubezpieczenia na życie. W takich sytuacjach pracodawca czy bank jest ubezpieczającym, natomiast pracownicy albo klienci są ubezpieczonymi. Można też wykupić polisę na rzecz innej osoby uprawniającą ją do uzyskania świadczenia w określonej sytuacji.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Polisy i ubezpieczenia
Banki nie mogą rozwinąć skrzydeł w sprzedaży ubezpieczeń, ale jest lepiej
Polisy i ubezpieczenia
Przestępczość ubezpieczeniowa kwitnie w gorszych czasach
Polisy i ubezpieczenia
Odpowiedzialność za nieumyślne szkody lepiej przerzucić na ubezpieczyciela
Polisy i ubezpieczenia
Inflacja niejedno ma imię. Te ubezpieczenie zdrożeją
Polisy i ubezpieczenia
Link4 zwiera szyki z kolejnym bankiem