Reklama

Czy asesorzy trafią do sądów rodzinnych? Decyzja należy do prezydenta Karola Nawrockiego

Podpis prezydenta Karola Nawrockiego dzieli asesorów sądowych od możliwości rozstrzygania spraw rodzinnych i opiekuńczych. Senat poparł bowiem przepisy pozwalające asesorom na orzekanie w sądach rodzinnych, które borykają się z wyjątkowymi problemami kadrowymi.

Publikacja: 30.10.2025 11:09

Wydział Rodzinny i Nieletnich w sądzie

Wydział Rodzinny i Nieletnich w sądzie

Foto: PAP/Marcin Bielecki

Z tego artykułu się dowiesz:

  • Dlaczego niektórzy politycy i środowiska sędziowskie sprzeciwiają się nowelizacji?
  • W jakim zakresie asesorzy sądowi będą mogli rozpatrywać sprawy związane z prawem rodzinnym?
  • Jakie argumenty przedstawia Ministerstwo Sprawiedliwości na rzecz powierzenia asesorom spraw rodzinnych?
  • Kiedy zmiany mogą wejść w życie, jeśli zostaną podpisane przez prezydenta?

W głosowaniu, do którego doszło w środę wieczorem, za zmianami bez wprowadzania poprawek głos oddało 62 senatorów, a 28 było przeciw. Co ważne, wszystkie głosy przeciwko reformie pochodzą od polityków PiS, którzy krytycznie wypowiadają się o tych przepisach. Może to oznaczać, że o podpis prezydenta pod tymi zmianami będzie trudno.

Czytaj więcej

Sprawy rodzinne w sądach mają przyśpieszyć. Rząd pokazał projekt ustawy

Asesorzy do sądów rodzinnych. W jakich sprawach mają orzekać?

Mowa o nowelizacji prawa o ustroju sądów powszechnych, przygotowanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości, którą Sejm uchwalił przed trzema tygodniami. Zasadniczym celem tej noweli jest umożliwienie orzekania asesorom sądowym w sprawach rodzinnych i opiekuńczych oraz nieletnich. Obecnie bowiem aplikanci sędziowscy nie mogą wybierać stanowisk asesorskich w wydziałach rodzinnych i nieletnich. Ogranicza to napływ nowej kadry do tych jednostek, które z jednej strony są wyjątkowo obciążone pracą, a z drugiej strony borykają się z brakami kadrowymi.

W myśl przyjętej ustawy asesorzy zyskają uprawnienie do rozpatrywania spraw z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, spraw dotyczących demoralizacji i czynów karalnych nieletnich, leczenia osób uzależnionych od alkoholu oraz od środków odurzających i psychotropowych a także spraw należących do sądu opiekuńczego na podstawie odrębnych ustaw.

Reklama
Reklama

W tym celu chętni asesorzy sądowi zostaną przeniesieni do wydziałów rodzinnych i nieletnich. Będą mieli na to rok od wejścia w życie ustawy. Aplikanci z kolei będą mogli trafiać do tych wydziałów na asesurę. Co ważne, asesorzy orzekają wyłącznie w sądach rejonowych, a zatem nie będą rozstrzygać spraw należących w I instancji do sądów okręgowych, np. w sprawach rozwodów.

Sprawy rodzinne w ręce asesorów. Są wątpliwości, czy nie są na to za młodzi

– Przygotowanie zawodowe asesorów sądowych wynikające z długiej i wymagającej ścieżki edukacyjnej oraz wiek objęcia stanowiska asesorskiego wynoszący minimalnie ok. 26 lat dają podstawy do tego, by umożliwić asesorom sądowym wykonywanie obowiązków orzeczniczych także w sprawach pozostających w zakresie właściwości wydziałów rodzinnych i nieletnich – argumentowało Ministerstwo Sprawiedliwości uzasadniając zmiany.

Podobnego zdania jest prezeska Stowarzyszenia Sędziów Rodzinnych w Polsce Katarzyna Piotrowska. Asesorzy nie są za młodzi, aby orzekać w sprawach rodzinnych i uważam, że sprawdzą się w tej roli. To pozwoli wyprowadzić sądy rodzinne z zapaści i przyspieszy rozpatrywanie spraw – mówiła w niedawnym wywiadzie dla „Rzeczpospolitej”.

Czytaj więcej

Sędzia sądu rodzinnego: asesorzy nie są za młodzi na orzekanie w sprawach rodzinnych

Nie wszyscy podzielają jednak to stanowisko. Według części środowiska sędziowskiego asesorzy sądowi mogą być za młodzi, żeby orzekać w sprawach rodzinnych, brakuje im bowiem doświadczenia życiowego.

– Przesłanką do wyłączenia uprawnień asesorów w orzekaniu w sprawach rodzinnych nie jest brak odpowiedniej wiedzy prawnej, tylko brak odpowiedniego doświadczenia życiowego. Są to młode osoby, które dopiero co zaczynają dorosłe życie na własny rachunek. W sprawach rodzinnych zazwyczaj podejmuje się decyzje dotyczące opieki nad dziećmi i do prawidłowych decyzji w tym zakresie potrzebna jest z jednej strony odpowiednia wiedza prawna, a z drugiej strony znajomość życia i trudno, aby te decyzje podejmowały osoby, które zazwyczaj jeszcze nie mają własnych dzieci lub mają je, ale jeszcze bardzo małe – twierdzi stowarzyszenie sędziowskie „Sędziowie RP”.

Reklama
Reklama

Jeśli prezydent złoży swój podpis pod nowelizacją prawa o ustroju sądów powszechnych, to wejdzie ona w życie po 14 dniach od ogłoszenia.

Etap legislacyjny: do podpisu prezydenta

1534

średnia liczba spraw załatwionych przez sędziego wydziału rodzinnego w 2024 r.

988

średnia liczba spraw załatwionych przez sędziego wydziału karnego w 2024 r.

596

średnia liczba spraw załatwionych przez sędziego wydziału cywilnego w 2024 r.

Prawo w Polsce
Koniec abonamentu RTV. Są założenia nowej ustawy medialnej
Materiał Promocyjny
UltraGrip Performance 3 wyznacza nowy standard w swojej klasie
Prawo karne
„Wielki Bu” chce azylu w Niemczech. Jego adwokat mówi o rozgrywkach politycznych
Dane osobowe
Chciał usunięcia danych z policyjnego rejestru, by dostać pracę. Wyrok NSA
Sądy i trybunały
Plan Waldemara Żurka. Czy do Krajowej Rady Sądownictwa trafią tzw. neosędziowie
Materiał Promocyjny
Raport o polskim rynku dostaw poza domem
Nieruchomości
Kiedy można domagać się drogi koniecznej? Ważny wyrok Sądu Najwyższego
Materiał Promocyjny
Manager w erze AI – strategia, narzędzia, kompetencje AI
Reklama
Reklama