Trwa powyborcze liczenie głosów. Podsumowujemy finansowe obietnice wyborcze

W podsumowaniu wzięto pod uwagę propozycje sześciu komitetów wyborczych startujących w wyborach parlamentarnych w 2023 roku: Koalicji Obywatelskiej, Konfederacji, Lewicy, Prawa i Sprawiedliwości, Trzeciej Drogi i Bezpartyjnych Samorządowców.

Prostsze i niższe podatki

W programach wyborczych partie wiele uwagi poświęcają kwestiom podatkowym. Propozycje dotyczą m.in. obniżenia podatków, wprowadzenia kwoty wolnej, reformy systemu opodatkowania dochodów oraz ułatwień dla przedsiębiorców.

Jak wskazuje Piotr Juszczyk, doradca podatkowy w firmie inFakt poza partią rządzącą, każde inne ugrupowanie proponuje zmiany podatkowe. Wszystkie komitety poza PiS chcą obniżki podatku VAT: Trzecia Droga proponuje obniżkę stawki z 23 proc. do 20 proc. oraz stawki uproszczonej z 8 proc. do 7 proc.; Konfederacja chce zmniejszenia VAT-u na konkretne towary, np. paliwo, energię czy węgiel, a Koalicja Obywatelska postuluje obniżkę do 8 proc. dla branży beauty oraz do 0 proc. na transport publiczny. Lewica jedynie wskazuje ogólnie na potrzebę obniżki VAT, ale w jej programie brak jest konkretnych rozwiązań. W podatku dochodowym największą rewolucję proponują Bezpartyjni Samorządowcy, którzy chcą wprowadzić stawkę PIT w wysokości 0 proc., a więc de facto zlikwidować ten podatek Konfederacja w swoim programie ma zapis o jednolitej stawce PIT w wysokości 12 proc., o kwocie minimalnej na poziomie dwunastokrotności minimalnego wynagrodzenia oraz o likwidacji 15 różnych podatków, głównie lokalnych.

Koalicja Obywatelska chce wprowadzić kwotę wolną na poziomie 60 tys. zł. Lewica proponuje progi podatkowe oraz podwyższenie kosztów uzyskania przychodów dla pracowników, ale i w tym wypadku brakuje konkretów. KO i Bezpartyjni Samorządowcy chcą natomiast wprowadzenia kwoty wolnej przy podatku Belki w kwocie 100 tys. zł, a Konfederacja całkowitą likwidację tej daniny. Dodatkowo Trzecia Droga proponuje brak podwyżek podatków do 2026 r., a zmiany w podatkach miałyby być ogłaszane najpóźniej do połowy roku. Według komitetów, wszystkie ich obietnice mają przynieść korzyści podatnikom. Pozostaje pytanie, czy takie rozwiązania byłyby dobre dla budżetu państwa.

Przedsiębiorczość: ułatwienia i mniej biurokracji

W swoich programach komitety skupiają się na stworzeniu korzystnego środowiska dla przedsiębiorców poprzez redukcję biurokracji, uproszczenie procedur biznesowych, wspieranie inwestycji i małych oraz średnich przedsiębiorstw, a także nowe regulacje dotyczące składek ZUS.

Piotr Juszczyk prodkreśla, że Trzecia Droga oraz Koalicja Obywatelska chcą wprowadzenia kasowego PIT. Dla przedsiębiorców oznaczałoby to, że dopóki nie otrzymają zapłaty za fakturę, dopóty nie zapłacą podatku. Podobne rozwiązanie funkcjonuje obecnie w przypadku płatności VAT, jednak skorzystać z niego mogą tylko mali podatnicy. PiS natomiast chciałby ochrony dla firm przed nadużyciami ze strony dużych konkurentów oraz w przypadku upadłości wierzycieli. Lewica i Trzecia Droga chciałyby z kolei „promowania polskiej przedsiębiorczości”. Moim zdaniem, nie są to zmiany, które mogłyby zrewolucjonizować i pobudzić przedsiębiorczość w Polsce.

Dla dobra pracowników

W propozycjach partii istotną rolę odgrywa kwestia rynku pracy. Proponowane zmiany dotyczą wzmocnienia praw pracowniczych, elastyczności zatrudnienia, wsparcia dla bezrobotnych oraz sprawowania opieki nad dziećmi.

- W sprawach ochrony pracowników najwięcej proponują Lewica i Trzecia Droga. PiS obiecuje dofinansowania do pracy zdalnej, która od wiosny 2023 roku została uregulowana przepisami Kodeksu Pracy. Konfederacja nie zamierza przeprowadzać w tej kwestii żadnych zmian, a Koalicja Obywatelska chce wsparcia finansowego dla matek - mówi Piotr Juszczyk.

- Obecnie rynek pracy w Polsce jest w dobrej kondycji i w mojej ocenie nie należy mu przeszkadzać. Zbyt radykalne zmiany mogłyby go zaburzyć. Propozycje przedwyborcze to raczej usystematyzowanie przepisów niż ich znaczne modyfikacje, które zmieniłyby sposób kształtowania stosunku pracy. Uważałbym jednak na postulat likwidacji umów zleceń, gdyż pamiętajmy, że są one pożądane przez wiele osób - dodaje ekspert.

Mała rewolucja w ZUS

Większość komitetów proponuje przynajmniej nieznaczne zmiany w systemie ubezpieczeń społecznych. Mówią m.in. o dobrowolności ZUS, obniżeniu składek czy możliwości ich zawieszenia. Interesująca jest też propozycja dotycząca wypłaty świadczenia chorobowego przez ZUS już od pierwszego dnia nieobecności pracownika.

Zdaniem Piotra Juszczyka od wprowadzenia przepisów tzw. Polskiego Ładu w 2022 roku składka zdrowotna przeszła rewolucję. Należy nazwać rzeczy po imieniu: stała się ona de facto podatkiem uzależnionym od dochodu lub przychodu przedsiębiorców. PiS nie mówi o jakichkolwiek zmianach w tym zakresie. Koalicja Obywatelska, Trzecia Droga, Konfederacja oraz Bezpartyjni Samorządowcy chcą powrotu do stanu sprzed 2022 roku. Lewica w obietnicach wprost nie informuje o tym, jednak w przestrzeni publicznej pojawiają się informacje, że jest takiemu rozwiązaniu przychylna.