Crowdfunding w Polsce. O co w tym chodzi?

Crowdfunding to finansowanie społecznościowe projektu lub produktu. Nazwa wywodzi się od angielskiego słowa crowd – tłum, oraz funding – czyli fundować. Jak zdobyć pieniądze w ten sposób?

Crowdfunding opiera się na prostych zasadach, które w skrócie można określić jako “coś za coś”. Twórcy danego produktu lub projektu proszą Internautów o pomoc w sfinansowaniu produkcji lub badań, a w zamian oferują im gotowy produkt, wcześniejszy dostęp do niego, zniżki lub inne przedmioty bądź usługi. Im większy datek, tym więcej “prezentów”. W grę często wchodzą przedmioty lub usługi niedostępne normalną drogą zakupu, co podnosi atrakcyjność oferty.

Polski kickstarter – jak założyć projekt crowdfundingowy?

Wiele platform oferuje możliwość założenia akcji crowdfundingowej. Mogą one trwać przez określony okres czasu, mogą być ograniczone czasowo. Jednym z najpopularniejszych portali pozwalających na prowadzenie crowdfundingu jest Patreon, taki polski kickstarter. Chętnie korzystają z niego rzemieślnicy i artyści. Innymi popularnymi portalami, działającym bezpośrednio w Polsce są Polak Potrafi oraz Wspieram To. Oba te portale oferują możliwość zorganizowania akcji crowdfundingowej trwającej przez określony czas. W zamian za obsługę zbiórki i reklamę, pobierają prowizję. Jej wysokość zależy od portalu.

Kto może skorzystać z crowdfundingu?

Każdy. Nie ma przeciwwskazań ani regulacji mówiących o tym, kto może wykorzystać finansowanie społecznościowe do zebrania kapitału na realizację projektu lub produktu. Wiąże się ona bezpośrednio z Internetem, social mediami oraz promowaniem się w sieci, a reklamy projektu trafiają do użytkowników, nie korporacji. Z crowdfundingu można więc korzystać bez ograniczeń.

Crowdfunding. Kwestie prawne

Jak każda zbiórka pieniędzy, crowdfunding również rządzi się swoimi prawami. Choć polskie prawo nie wyszczególniło jeszcze specjalnych regulacji prawnych dotyczących fundowania społecznościowego, podlega ono pod regulacje prawne dotyczące sprzedaży.

Jeśli w zamian za wsparcie użytkownik uzyska produkt, całość przeistacza się w umowę sprzedaży i podlega rozliczeniu jak normalna transakcja tego typu. Jeśli crowdfunding jest charytatywny, a wspierający nie otrzymują w zamian niczego – jak na przykład zbiórki na sprzęt szpitalny dla dzieci – należy liczyć się z koniecznością rozliczenia darowizny wedle panujących zasad.

W przypadku projektu wspierającego nabywanie akcji, w grę wchodzą regulacje prawne rynku kapitałowego.

Rozliczanie zbiórki crowdfundingowej

Przy rozliczaniu zbiórki crowdfundingowej, wiele zależy od statusu prawnego osoby zakładającej podobną zbiórkę. Pod uwagę należy wziąć:

• czy projektodawca ma status osoby prawnej albo innej jednostki organizacyjnej,
• czy projektodawca jest osobą fizyczną. Jeśli tak, to czy należy do niego jakakolwiek działalność gospodarcza

W zależności od tych czynników oraz od rodzaju organizowanej zbiórki, rozróżniamy kilka rodzajów podatków, które trzeba będzie rozliczyć po zakończeniu crowdfundingu.

Crowdfunding charytatywny

W modelu crowdfundingu dotacyjnego, czyli charytatywnego, wspierający nie otrzymuje w zamian za pomoc nic ponad podziękowaniami. Fundusze, która trafiają na konto zbiórki rozpatrywane są jako darowizny i jako takie, rozliczane są według podatku od darowizny. W tym przypadku będzie to z reguły 12%. Jeśli jednak zbierający fundusze jest:

• osobą prawną
• spółką kapitałową
• jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej
• innym podatnikiem podlegającym pod podatek dochodowy od osób prawnych

Podatek od darowizny będzie wynosił 19%. Może jednak zostać zwolniony z tego obowiązku, na mocy szczególnych okoliczności.

Crowdfunding w Polsce, a podatek od osoby fizycznej

Jeśli projektodawca jest osobą fizyczną i zamieszkuje w Polsce, a także prowadzi działalność gospodarczą, podlega rozpoznaniu otrzymanych kwot jako przychodu opodatkowanemu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Rozpatrywane jest to jako kwota otrzymana w ramach prowadzonej działalności.

W wypadku konieczności uiszczenia podatku dochodowego od osoby fizycznej, sprawa wygląda następująco:

• Jeśli kwota przekracza 85 tysięcy 528 złotych, podatek wynosi 32%. Jeśli nie, jest to jedynie 18%
• Stawka liniowa wynosi 19%
• Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 3%

Crowdfunding, a podatek od sprzedaży

Crowdfunding w Polsce może również podlegać podatkowi od sprzedaży. Jeśli wspierający projekt użytkownik otrzymuje w zamian za swoje wsparcie towar – niezależnie od jego wartości materialnej – dotacja uznawana jest za sprzedaż lub przedsprzedaż i traktowana jako podmiot podlegający podatkowi dochodowemu. W tym wypadku należy uiścić podatek od “sprzedaży”, wyliczany indywidualnie w przypadku każdego finansującego i przedmiotu będącego formą wynagrodzenia za wsparcie.

VAT w przypadku crowdfundingu. Kto zapłaci?

Jeśli zakładająca projekt crowdfundingowy osoba jest przedsiębiorcą, podlega zakresom przedmiotowym podatku VAT. Jak powszechnie wiadomo, podatek VAT wynosi obecnie 23% od otrzymanej kwoty. Są jednak wyjątki.

Stawka może zostać obniżona, a projekt zwolniony z podatku VAT po spełnieniu konkretnych warunków. O zwolnienie można się ubiegać w przypadku, w którym projekt podlega podatkowi od gier – jeśli w projekcie pojawia się opcja wzięcia udziału w loterii losowej.

Crowdfunding. Czy warto?

Crowdfunding w Polsce bez wątpienia ma swoje plusy i minusy, ale w ogólnym rozrachunku wychodzi obronną ręką. Internauci chętnie udzielają się w projektach finansowanych w ten sposób, a zebranie potrzebnej kwoty przy pomysłowej i kreatywnej kampanii reklamowej jest niebywale łatwe. Dzięki crowdfundingowi sfinansowano wiele przełomowych wynalazków, a choć w Polsce jego idea wciąż jeszcze raczkuje, z każdym dniem robi się coraz popularniejsza.