Księgi wieczyste prowadzi się dla ustalenia stanu prawnego nieruchomości. Mogą one być również prowadzone, by ustalić stan prawny spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.
Ponadto domniemywa się, że treść księgi wieczystej jest zgodna ze stanem rzeczywistym. Dzięki temu potencjalny nabywca nieruchomości może na przykład sprawdzić, czy nieruchomość obciążona jest ograniczonym prawem rzeczowym, w tym hipoteką.
Warto wiedzieć, że rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych chroni dokonywanie rozporządzeń odpłatnych, jeśli nabywca pozostaje w dobrej wierze. To znaczy, że jeśli treść księgi wieczystej różni się od rzeczywistego stanu prawnego, kupujący nieruchomość, będący w dobrej wierze, jest związany informacjami ujawnionymi w księdze wieczystej.
Księgi wieczyste online – czego możemy się z nich dowiedzieć?
W księdze wieczystej ujawnione są informacje dotyczące oznaczenia nieruchomości, a także wpisy związane z jej własnością, w tym oznaczenie właścicieli. Kolejne działy obejmują informacje o ustanowionym na nieruchomości użytkowaniu wieczystym i o ciążących na nieruchomościach ograniczonych prawach rzeczowych, poza hipoteką.
Z treści księgi wieczystej możemy również dowiedzieć się o ustanowionych ograniczeniach w rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem wieczystym. Te informacje są niezwykle ważne dla potencjalnych nabywców nieruchomości. Ostatni dział księgi wieczystej jest przeznaczony na wpisy związane z hipoteką ustanowioną na nieruchomości.
Pozornie może wydawać się, że informacje zgormadzone w księgach wieczystych w rzeczywistości nie są zbyt istotne i mogą mieć znaczenie wyłącznie dla potencjalnych nabywców nieruchomości.
Tymczasem z treści księgi wieczystej możemy dowiedzieć się więcej, niż wydaje się na pierwszy rzut oka. Przede wszystkim zawarte są w niej informacje o nieruchomości. Jeśli dana osoba posiada więcej niż jedną nieruchomość, może złożyć wniosek o prowadzenie jednej księgi wieczystej dla wszystkich posiadanych przez siebie nieruchomości. Wówczas bardzo łatwo można poznać stan majątkowy tej osoby.
Ponadto w księdze wieczystej zawarte są informacje o tym, na jakiej podstawie prawnej nieruchomość została nabyta. To pozwala z kolei określić, czy ktoś kupił nieruchomość, odziedziczył ją lub nabył bezpłatnie w formie darowizny.
Księga wieczysta zawiera także informacje dotyczące zadłużenia nieruchomości i ograniczeń związanych z jej zbywaniem. Takie treści stanowią więc podstawę do łatwego określenia sytuacji majątkowej właściciela nieruchomości.
Roczny dostęp do treści rp.pl za pół ceny
Baza ksiąg wieczystych a zasady RODO
Jedną z głównych cech ksiąg wieczystych jest ich jawność. Nie można również zasłaniać się nieznajomością ich treści. Dlatego Minister Sprawiedliwości utrzymuje centralną bazę danych ksiąg wieczystych, która stanowi ogólnokrajowy zbiór ksiąg wieczystych w systemie teleinformatycznym.
Każdy, kto posiada numer księgi wieczystej, może złożyć wniosek za pośrednictwem tego systemu o wydanie wyciągów z ksiąg wieczystych. W ten sposób osoba posiadająca numer konkretnej księgi wieczystej może poznać treść informacji w niej zawartych w dość prosty sposób.
Ponadto można przeglądać akta księgi wieczystej, które przechowuje się w sądzie. Co prawda Ustawa o księgach wieczystych i hipotece nakłada obowiązek, by akta te były przeglądane w obecności pracownika sądu, a osoba ubiegająca się o udostępnienie jej tych akt powinna wykazać, że ma interes prawny w ich przeglądaniu. W praktyce jednak ciężko ustalić, czy osoba wnioskująca o udostępnienie jej akt księgi wieczystej rzeczywiście ma interes prawny, by je przeglądać.
Dlatego coraz częściej wskazuje się, że zasady dotyczące zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych nie odpowiadają zasadom dotyczącym ochrony danych osobowych. Nie ma bowiem wątpliwości, że dane ujawnione w księdze wieczystej pozwalają na zidentyfikowanie konkretnej osoby, a zatem powinny być właściwie chronione w świetle Ustawy o ochronie danych osobowych oraz Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych.
