ZUS wspiera tworzenie bezpiecznych warunków pracy

Jednym z podstawowych zadań Zakładu jest prewencja wypadkowa. Jej celem jest zapobieganie wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym.

Publikacja: 05.09.2019 13:18

ZUS wspiera tworzenie bezpiecznych warunków pracy

Foto: Metal worker teaching trainee on machine use

materiał powstał przy współpracy z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych

Skuteczność działań prewencyjnych ZUS zależy m.in. od współpracy z pracodawcami i pracownikami. To właśnie te dwie grupy mają bezpośredni wpływ na kształtowanie bezpiecznego i przyjaznego środowiska pracy. W swojej działalności prewencyjnej ZUS sięga do różnych form i narzędzi, dostosowując je do zmieniających się potrzeb. Współpracuje z różnymi instytucjami i podmiotami, które działają w obszarze bezpieczeństwa w środowisku pracy. Korzysta z wiedzy i doświadczenia ekspertów oraz sięga do dobrych praktyk.

Czytaj także: Prawie wszystko o emeryturze z ZUS

Zadania ZUS

Do zadań ZUS w zakresie prewencji wypadkowej należy finansowanie działalności związanej z zapobieganiem wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym. W szczególności jest to dofinansowanie działań płatników składek, skierowanych na utrzymanie zdolności do pracy pracowników przez cały okres aktywności zawodowej.

ZUS analizuje przyczyny i skutki wypadków przy pracy (a zwłaszcza wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych) oraz chorób zawodowych. Upowszechnia również wiedzę o zagrożeniach powodujących wypadki przy pracy i choroby zawodowe oraz o sposobach przeciwdziałania tym zagrożeniom. Do zadań Zakładu należy także prowadzenie prac naukowo-badawczych mających na celu eliminację lub ograniczenie przyczyn powodujących wypadki przy pracy i choroby zawodowe.

ZUS wspiera tworzenie bezpiecznych warunków pracy poprzez program dofinansowania działań płatników składek skierowanych na utrzymanie zdolności do pracy przez cały okres aktywności zawodowej oraz dofinansowania przedsięwzięć naukowych. Oferuje wsparcie merytoryczne, organizując szkolenia, seminaria, warsztaty, kampanie informacyjne oraz publikując materiały edukacyjne, analizy i prace naukowo-badawcze.

Finansowanie

Kwota wydatków na prewencję wypadkową pokrywana jest ze środków finansowych zgromadzonych w funduszu wypadkowym. Określana jest corocznie w ustawie budżetowej, w wysokości od 1 proc. należnych składek na ubezpieczenie wypadkowe, przewidzianych w planie finansowym Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na dany rok budżetowy. W 2019 r. kwota zaplanowana na prewencję wypadkową, w tym na program dofinansowania projektów płatników składek, wynosi 90 mln zł.

Dofinansowania płatników składek

Od 2013 r. program dofinansowania płatników składek jest głównym zadaniem ZUS w zakresie prewencji wypadkowej. Celem programu jest dofinansowanie projektów, które poprawiają bezpieczeństwo i higienę pracy, zmniejszają zagrożenie wypadkami przy pracy lub chorobami zawodowymi oraz redukują niekorzystne oddziaływanie czynników ryzyka na człowieka.

W ramach programu dofinansowania mogą być realizowane:

  • projekty inwestycyjne, które odnoszą się przede wszystkim do aspektu bezpieczeństwa technicznego i związane są z rozwojem, modyfikacją i usprawnieniem stanu technicznego maszyn, urządzeń oraz systemów i środków ochronnych;
  • projekty inwestycyjno-doradcze, w których na podstawie zrealizowanej części inwestycyjnej niezbędne jest opracowanie dokumentacji zorientowanej na poprawę zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy, w tym na realizację oceny ryzyka zawodowego, wprowadzenie procedur bezpiecznej pracy oraz planowanie i monitorowanie działań prewencyjnych w zakresie BHP.

Program kierowany jest do wszystkich płatników składek, ze szczególnym uwzględnieniem sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Maksymalne kwoty dofinansowania, o jakie mogą się one ubiegać, uzależnione są od liczby osób, za które odprowadzają składki na ubezpieczenia społeczne (na dzień złożenia wniosku o dofinansowanie). Mikroprzedsiębiorstwa zatrudniające do 9 osób mogą ubiegać się o dofinansowanie na działania inwestycyjno-doradcze do 140 tys. zł, a największe przedsiębiorstwa – nawet do 500 tys. zł.

Czytaj także: Kiedy przysługuje nam renta

Konkurs – warunki uczestnictwa

Od 2018 r. projekty do dofinansowania wybierane są w drodze konkursu. Konkurs ogłaszany jest raz w roku na stronie internetowej ZUS (www.zus.pl/prewencja) i w Biuletynie Informacji Publicznej. Płatnik składek, który chce skorzystać z programu dofinansowania, powinien zapoznać się z zamieszczonymi tam dokumentami. Dokumenty szczegółowo opisują etapy ubiegania się o dofinansowanie. Zawierają też instrukcję, jak należy prawidłowo wypełnić wniosek i przygotować dokumentację.

Do konkursu może przystąpić płatnik składek, bez względu na formę prowadzenia działalności gospodarczej i strukturę własności, który spełni wszystkie wyliczone warunki:

  • nie zalega z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne;
  • nie zalega z opłacaniem podatków;
  • nie znajduje się w stanie upadłości, pod zarządem komisarycznym, w toku likwidacji postępowania upadłościowego lub postępowania układowego z wierzycielem;
  • nie ubiega się o dofinansowanie przed upływem 3 lat od dnia wypłaty przez ZUS całości ostatniego dofinansowania;
  • nie ubiega się o dofinansowanie przed upływem 3 lat od dnia zwrotu dofinansowania, do którego został zobowiązany.

Przed złożeniem wniosku płatnik składek powinien zidentyfikować, jakie czynniki ryzyka występują w jego organizacji oraz określić, jakie działania można zrealizować, aby je zredukować.

Wnioski powinny dotyczyć poprawy warunków pracy przynajmniej w jednym z następujących obszarów technicznych:

  • bezpieczeństwo instalacji technicznych, maszyn, urządzeń i miejsc pracy;
  • urządzenia chroniące przed hałasem i drganiami mechanicznymi oraz promieniowaniem elektromagnetycznym;
  • oświetlenie miejsc i stanowisk pracy oraz ochrona przed promieniowaniem optycznym;
  • ochrona przed energią elektryczną i elektrycznością statyczną;
  • urządzenia oczyszczające i uzdatniające powietrze, urządzenia mechanicznej wentylacji powietrza;
  • sprzęt i urządzenia służące poprawie bezpieczeństwa pracy na wysokości, w zagłębieniach i innych strefach pracy;
  • sprzęt i urządzenia służące ograniczeniu obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego;
  • sprzęt i urządzenia służące poprawie bezpieczeństwa pracy w przypadku narażenia na czynniki chemiczne i szkodliwe czynniki biologiczne;
  • środki ochrony indywidualnej.

Należy wskazać konkretne urządzenia (z uwzględnieniem typu/modelu), jakie płatnik składek zamierza kupić w ramach projektu. Można wnioskować o dofinansowanie wyłącznie urządzeń fabrycznie nowych. Planowany termin realizacji przedsięwzięcia nie może być krótszy niż 3 miesiące oraz nie może być dłuższy niż 6 miesięcy.

Wniosek wraz z załączoną dokumentacją należy złożyć do ZUS w formie elektronicznej i papierowej. Obydwie wersje muszą mieć taką samą liczbę kontrolną.

Ocena wniosku i wyniki konkursu

Po złożeniu wniosku dokumenty są sprawdzane pod względem formalnym przez pracowników Centrów Dofinansowania Płatników. Pracownik sprawdza, czy zostały spełnione warunki podmiotowe oraz czy wniosek jest kompletny. Następnie wniosek jest przekazywany do Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowego Instytutu Badawczego (CIOP-PIB). Eksperci Instytutu przeprowadzają ocenę merytoryczną, która obejmuje między innymi:

  • sprawdzenie zgodności rozwiązań ujętych we wniosku z obowiązującymi przepisami w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
  • ocenę, czy wskazane cele są szczegółowo opisane, mierzalne, realne, określone w czasie;
  • ocenę adekwatności proponowanych działań z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy do poziomu czynników ryzyka występujących u przedsiębiorcy;
  • ocenę niezbędności i efektywności wydatków projektu;
  • ocenę, jak osiągnięcie celów projektu przełoży się bezpośrednio na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach pracy u przedsiębiorcy.

Płatnik składek otrzymuje punkty w oparciu o „kryteria wyboru projektu”. Punkty przyznawane są w zakresie kryteriów oceny Wnioskodawcy i kryteriów merytorycznej oceny wniosku.

To, czy wniosek został pozytywnie oceniony pod względem formalnym i merytorycznym, można sprawdzić na liście rankingowej, którą ZUS publikuje na stronie www.zus.pl i w Biuletynie Informacji Publicznej. Lista rankingowa jest na bieżąco aktualizowana.

Umowa i jej realizacja

Dofinansowanie projektu wybranego w konkursie następuje po zawarciu umowy pomiędzy ZUS i płatnikiem składek. Zakład wypłaca dofinansowanie w dwóch transzach – pierwszą w ciągu 14 dni od podpisania umowy. Druga transza dofinansowania wypłacana jest po zrealizowaniu inwestycji i przeprowadzeniu przez eksperta oceny końcowej projektu. Dlatego Wnioskodawca musi mieć też własne środki na realizację projektu.

Płatnik składek powinien utrzymywać „trwałość projektu” (m.in. stanowiska pracy objęte dofinansowaniem) przez 3 lata od dnia oceny końcowej.

Płatnik składek będzie musiał zwrócić przyznane dofinansowanie wraz z odsetkami jeżeli:

  • zrezygnuje lub odstąpi od realizacji projektu;
  • nie wykona zobowiązań wynikających z zawartej umowy o dofinansowanie;
  • odmówi poddania projektu kontroli w trakcie jego realizacji lub po jego zakończeniu;
  • będzie realizował projekt w sposób niezgodny z wnioskiem o dofinansowanie projektu;
  • wykorzysta dofinansowanie niezgodnie z przeznaczeniem.

materiał powstał przy współpracy z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych

Skuteczność działań prewencyjnych ZUS zależy m.in. od współpracy z pracodawcami i pracownikami. To właśnie te dwie grupy mają bezpośredni wpływ na kształtowanie bezpiecznego i przyjaznego środowiska pracy. W swojej działalności prewencyjnej ZUS sięga do różnych form i narzędzi, dostosowując je do zmieniających się potrzeb. Współpracuje z różnymi instytucjami i podmiotami, które działają w obszarze bezpieczeństwa w środowisku pracy. Korzysta z wiedzy i doświadczenia ekspertów oraz sięga do dobrych praktyk.

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Materiał Partnera
Zainwestuj w przyszłość – bez podatku
Materiał Partnera
Tak możesz zadbać o swoją przyszłość
Emerytura
Wypłata pieniędzy z PPK po 2 latach oszczędzania. Ile zwrotu dostaniemy
Emerytura
Autozapis PPK 2023. Rezygnacja to dobry pomysł? Eksperci odpowiadają
Emerytura
Emeryci ograniczają wydatki. Mają jednak problemy z długami