FOR: Bruksela nie uzna nadwyżki z cięcia OFE

UE daje polskiemu rządowi jasny sygnał, że zakończenie procedury nadmiernego deficytu wymaga gruntownej reformy finansów publicznych, a nie krótkowzrocznych działań takich jak „skok na OFE" - pisze FOR.

Publikacja: 03.02.2014 09:32

FOR: Bruksela nie uzna nadwyżki z cięcia OFE

Foto: Bloomberg

W najnowszej analizie Forum Obywatelskiego Rozwoju zwraca uwagę na to, że  wyniku wywłaszczenia Polaków z 51,5 proc. oszczędności zgromadzonych w OFE, w tym roku w polskich finansach publicznych pojawi się sztuczna nadwyżka. Rada Unii Europejskiej zadecydowała, że takie jednorazowe zdarzenie nie jest przesłanką do zdjęcia z Polski rozpoczętej w 2009 r. procedury nadmiernego deficytu. UE daje polskiemu rządowi jasny sygnał, że zakończenie procedury wymaga gruntownej reformy finansów publicznych, a nie krótkowzrocznych działań takich jak „skok na OFE" - uważa FOR.

Jak tłumaczy Forum, Rada UE ds. ekonomicznych i finansowych 10 grudnia 2013 r. (2013/758/EU, a także 17549/13) uznała, że nadwyżka sektora finansów publicznych w 2014 roku powstanie w wyniku jednokrotnego przeniesienia oszczędności obywateli z prywatnych funduszy emerytalnych do budżetu państwa. Jest to zjawisko jednorazowe, a nie trwała zmiana polityki fiskalnej. Rada zadecydowała więc, że nie ma podstaw do wyjścia Polski z niechlubnej procedury nadmiernego deficytu. Zgodnie z wyliczeniami Komisji Europejskiej tegoroczna sztuczna nadwyżka o wartości 4,6 proc. PKB ma powstać wyłącznie za sprawą przejęcia środków z OFE – rzeczywisty deficyt wyniesie zaś ok. 4,2 proc. PKB. Już w 2015 r., nawet uwzględniając pieniądze z OFE, według KE nasz kraj znowu będzie miał deficyt przekraczający 3 proc. PKB. Bazując na szacunkach Komisji, Rada UE nie tylko uznała, że rząd RP nie zastosował się do polecenia redukcji nadmiernego deficytu w latach 2013 i 2014, ale też wyraża niepewność, czy Polsce uda się go obniżyć w 2015 r. Unia ostrzega też, że po wejściu w życie jesienią br. nowej metodologii liczenia deficytu i długu publicznego ESA 2010, pieniądze ze „skoku na OFE" oraz „suwaka bezpieczeństwa" przestaną być traktowane jako dochody. Zgodnie z nową metodologią przejęcie przez państwo aktywów, któremu towarzyszy wzrost przyszłych zobowiązań budżetowych, nie poprawia salda sektora finansów publicznych.

Zdaniem Anny Patrycji Czepiel, z Fundacji FOR, Unia Europejska daje dobry sygnał, że nie będzie uznawać stosowania przez państwa członkowskie „dróg na skróty", które tylko przejściowo poprawiają saldo finansów publicznych.

- Do takich manipulacji należy umorzenie przez polski rząd obligacji posiadanych przez Otwarte Fundusze Emerytalne i zapisanie tych pieniędzy na wirtualnych subkontach przyszłych emerytów w ZUS. Zmiany te mają w bieżącym roku przynieść nadwyżkę w polskim sektorze finansów publicznych. Rada UE, decydując o niezdejmowaniu z naszego kraju procedury nadmiernego deficytu, podkreśla, że za polepszenie salda finansów publicznych nie może zostać uznany jednorazowy efekt „pójścia na skróty", a tylko trwałe zmiany w polityce fiskalnej - uważa Anna Czepiel.

- Zwłaszcza, że trudno, aby „drogi na skróty" nie niosły ze sobą niebezpieczeństw natury politycznej i ekonomicznej: w przypadku Polski zwiększenie uzależnienia emerytur od państwa kosztem systemu kapitałowego zmniejsza bezpieczeństwo przyszłych emerytur, a samo wprowadzenie tej zmiany stanowi demonstrację braku szacunku rządzących do prawa i obywateli - dodaje.

Jak zauważa ekonomista, zamiast akceptować politykę omijania reform, Rada UE wymaga od Polski uczciwego obniżenia deficytu. Rada powołuje się na prognozy Komisji Europejskiej, według których w 2015 r. dziura budżetowa nawet po uwzględnieniu zmian w OFE będzie znów przekraczała dozwolone 3 proc. PKB. Komisja ocenia, że deficyt polskiego sektora finansów publicznych – po wyłączeniu zarówno wpływu umorzenia obligacji posiadanych przez filar kapitałowy, jak i tzw. suwaka bezpieczeostwa*, czyli zgodnie z nową metodologią ESA 2010 – wyniesie 4,2 proc. w 2014 r. i 3,9 proc. w 2015 r.

- Te dane powinny uświadomić obecnej i przyszłym ekipom rządzącym, że nie da się trwale poprawić stanu finansów publicznych bez przeprowadzania odważnych reform - mówi Anna Patrycja Czepiel.

W Analizie FOR nr 10/2013 pt. „Rząd zwiększa podatki zamiast przeprowadzić trwałe reformy strukturalne" podkreślone zostało, że zamiast m.in. przejmować środki obywateli zgromadzone w OFE, rząd powinien dokonać rewizji wydatków politycznie wrażliwych (tzw. sztywnych), zreformować system waloryzacji rent i emerytur, zlikwidować przywileje emerytalne i lepiej wydawać środki z Unii Europejskiej.

Rada UE przedłużyła Polsce termin redukcji nadmiernego deficytu. Zaznaczyła, że polski rząd powinien zadbad, aby w 2014 r. deficyt – po wyłączeniu wpływów ze zmian w OFE – kształtował się na poziomie 3,9 proc. PKB, a w 2015 r. wyniósł 2,8 proc. PKB.

- Rząd premiera Donalda Tuska nie mógł mieć złudzeń, że Unia Europejska postąpi inaczej i zdejmie z Polski procedurę nadmiernego deficytu za sprawą nadwyżki, która wynika z manipulacji składkami emerytalnymi. Już w 2011 r. Komisja Europejska nie zdjęła procedury nadmiernego deficytu z Węgier, których rząd osiągnął 4,3-proc. nadwyżkę w wyniku znacjonalizowania nie tylko obligacji, ale i akcji należących do tamtejszego kapitałowego filaru emerytalnego - zaznacza autorka analizy.

ZUS

W najnowszej analizie Forum Obywatelskiego Rozwoju zwraca uwagę na to, że  wyniku wywłaszczenia Polaków z 51,5 proc. oszczędności zgromadzonych w OFE, w tym roku w polskich finansach publicznych pojawi się sztuczna nadwyżka. Rada Unii Europejskiej zadecydowała, że takie jednorazowe zdarzenie nie jest przesłanką do zdjęcia z Polski rozpoczętej w 2009 r. procedury nadmiernego deficytu. UE daje polskiemu rządowi jasny sygnał, że zakończenie procedury wymaga gruntownej reformy finansów publicznych, a nie krótkowzrocznych działań takich jak „skok na OFE" - uważa FOR.

Pozostało 89% artykułu
Emerytura
Europejska emerytura dla polskich seniorów. Czym jest OIPE i jak oszczędzać w euro?
Materiał Promocyjny
Z kartą Simplicity od Citibanku można zyskać nawet 1100 zł, w tym do 500 zł już przed świętami
Emerytura
Polski system emerytalny z oceną dostateczną. Spadek w rankingu
Emerytura
Ile wynosi średnia emerytura w Niemczech? Nasi sąsiedzi podnoszą wiek emerytalny
Emerytura
Wiek emerytalny w Polsce wyróżnia się na tle sąsiadów. Kto pracuje krócej?
Materiał Promocyjny
Sieć T-Mobile Polska nagrodzona przez użytkowników w prestiżowym rankingu
Materiał Partnera
Zainwestuj w przyszłość – bez podatku