Jak przenieść oszczędności z PPE do IKE

Pomiędzy pracowniczym programem emerytalnym a indywidualnym kontem emerytalnym można przenosić środki.

Wypłata transferowa z PPE do IKE to jedna z opcji, kiedy zmieniamy miejsce pracy.

Liczba funkcjonujących programów wynosi nieco ponad tysiąc. Corocznie około 30-40 kolejnych pracodawców decyduje się na utworzenie PPE. W PPE uczestniczy niemal 400 tys. osób, co stanowi niestety tylko małą część wszystkich pracowników. PPE są częścią systemu emerytalnego, a dokładnie jego trzeciego filara. Umożliwiają odłożenie na starość większych kwot w skali roku niż inne ustawowe formy dodatkowego oszczędzania, takie jak indywidualne konta emerytalne czy indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego.

Ale jest jeden dość istotny problem. To od pracodawcy, który ponosi główny ciężar finansowania programu, zależy, czy PPE zostanie utworzone. Warto go do tego namawiać. Ważnym argumentem może być możliwość przyciągnięcia do firmy cennych pracowników i utrwalenie wizerunku dobrego pracodawcy.

Co jednak gdy zmieniamy pracodawcę?

Nowe miejsce pracy

W sytuacji, gdy zatrudniona osoba zmienia miejsce pracy, pracodawca zaprzestaje dopłacania środków z wynagrodzenia pracownika do PPE, a z drugiej strony – pracownik nie może samodzielnie dopłacać do swojego PPE. Wynika to z ustawy PPE, która reguluje działanie pracowniczego programu emerytalnego. Stanowi ona, iż wpłacane środki mogą pochodzić tylko z wynagrodzenia otrzymanego od pracodawcy prowadzącego program. Ponadto składki mogą być dokonane wyłącznie za pośrednictwem tego samego pracodawcy. Tak więc Pracowniczy Program Emerytalny jest integralnie związany z prowadzącym go przedsiębiorstwem. Jeżeli zatrudnienie ustaje, pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia, a w efekcie nie wpłaca nowych kwot do PPE. Krótko mówiąc po zmianie pracodawcy pojawia się dylemat:

• zostawić oszczędności w programie emerytalnym byłego pracodawcy przenieść je na swoje indywidualne konto emerytalne, gdzie od lat gromadzę długoterminowe oszczędności
• przenieść środki na inny Pracowniczy Program Emerytalny – możliwe tylko wówczas, gdy nowy pracodawca prowadzi PPE
• przenieść oszczędności z PPE na IKE, czyli Indywidualne Konto Emerytalne

Można też oczywiście „wyciągnąć” środki zgromadzone w PPE. Jednak aby uniknąć ewentualnych opłat, które mogą pomniejszyć zgromadzony kapitał musimy spełniać pewne warunki czyli odpowiedni staż oszczędzania i mieć ukończone 60 lat lub 55 lat wraz z nabytymi uprawnianiami emerytalnymi. Jeśl tych warunków nie spełniamy, Wypłata środków z PPE „przed czasem” jest po prostu bardzo nieopłacalna.

W takiej sytuacji trzeba liczyć się z utratą części oszczędności. 30 proc. sumy składek podstawowych, wpłaconych do PPE, jest przekazywane do ZUS i ewidencjonowane na koncie w I filarze jako dodatkowa składka emerytalna. W trakcie pracy zawodowej czeka nas wiele potrzeb i pokus, jednak ustawodawca zaprojektował ten produkt tak, aby najbardziej opłacało się spożytkować oszczędności z PPE na cel – zgodny ze swoją nazwą – emerytalny.

Transfer pomiędzy PPE a IKE i odwrotnie

W tym materiale zajmiemy się zatem tą trzecią opcją, a więc przeniesieniem środków z PPE na Indywidualne Konto Emerytalne. Można też dokonać takiego przeniesienia w drugą stronę. Sprawdźmy jak działa wypłata transferowa z PPE do IKE.

Dzięki IKE, pracownik może przetransferować środki z PPE byłego pracodawcy na własne IKE, dokonywać kolejnych wpłat i powiększać tym samym środki emerytalne. Dokonując transferu środków z PPE do IKE lub odwrotnie, można przenieść wyłącznie całość zgromadzonych środków emerytalnych, niemożliwe jest przeniesienie części kapitału. W przypadku dokonania wypłaty transferowej z IKE do PPE, istnieje ograniczenie powodujące, że w danym roku kalendarzowym nie można zawrzeć kolejnej umowy o prowadzenie IKE. Trzeba ponadto pamiętać o dodatkowych ograniczeniach, gdy oszczędzający dokonał wcześniej przeniesienia środków z pracowniczego programu emerytalnego na IKE a następnie dokonał zwrotu całości środków z IKE (wypłacił je przed przejściem na emeryturę). Kwota w wysokości 30 proc. sumy składek podstawowych wpłaconych do PPE jest wówczas potrącana ze zgromadzonych środków i przekazywana na indywidualne konto ubezpieczonego w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zarządzanym przez ZUS, czyli na obowiązkowy I filar. Można powiedzieć, że cześć środków zostaje przeniesiona z III filara do filara I.

To tyle tytułem informacji wstępnych. A jak wygląda transfer środków z PPE do IKE krok po kroku? Poniżej lista koniecznych czynności:

1. Wysłanie do byłego pracodawcy dyspozycji wypłaty transferowej i potwierdzenie założenia IKE
2. Pracodawca przesyła dokumenty do instytucji finansowej która prowadzi program emerytalny, np. towarzystwa funduszy inwestycyjnych lub zakładu ubezpieczeń
3. Instytucje finansowe komunikują się w sprawie transferu środków Komunikacja ta, wymiana dokumentów i przelew oszczędności między instytucjami finansowymi odbywają się bez udziału właściciela rachunku w PPE.
4. Z instytucji prowadzących nasze IKE dostajemy wiadomość (najczęściej e-mail) z prośbą o wskazanie który funduszu mają zasilić środki (jeśli jest taka możliwość). Jeśli IKE prowadzimy np. w ramach DFE (jeden fundusz) bądź banku, to oczywiście nie ma czego wybierać.
5. Na naszym IKE pojawiają się środki z PPE.

Cała procedura transferu środków z PPE do  IKE może potrwać nawet kilka tygodni i trzeba się uzbroić nieco w cierpliwość.