Prawie wszystko o emeryturze z ZUS

Wybierasz się na emeryturę? Zobacz, jak zacząć pobierać świadczenie z ubezpieczeń społecznych.

Publikacja: 22.08.2019 13:13

Prawie wszystko o emeryturze z ZUS

Foto: pieniadze.rp.pl

Tłumaczymy jak złożyć wniosek o emeryturę ZUS, jakie dokumenty do emerytury trzeba przygotować, ile lat pracy do emerytury potrzeba i jak obliczyć emeryturę.

materiał powstał przy współpracy z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych

W Polsce wiek emerytalny wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. ZUS przyzna emeryturę, gdy osiągniesz ten wiek i złożysz wniosek o to świadczenie. Jeśli osiągniesz wiek emerytalny podczas pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, nie musisz składać wniosku o emeryturę. ZUS sam przyzna świadczenie.

Wysokość emerytury dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. ustala się według tzw. nowych zasad i zależy przede wszystkim od wysokości opłacanych składek. Gdy osiągniesz wiek emerytalny, masz prawo przejść na emeryturę. Jest to jednak Twój wybór, a nie obowiązek. Warto, abyś wcześniej obliczył kwotę prognozowanej emerytury i wybrał najkorzystniejszy moment zakończenia aktywności zawodowej. Możesz skorzystać z kalkulatora na Platformie Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS), na www.zus.pl albo z pomocy doradcy emerytalnego w każdej placówce ZUS.

Czytaj także: Kiedy przysługuje nam renta

Wniosek o emeryturę ZUS – jak złożyć

Wniosek o emeryturę wraz z potrzebnymi dokumentami możesz:

  • złożyć na piśmie – osobiście w placówce ZUS lub przesłać pocztą,
  • zgłosić ustnie do protokołu w placówce ZUS,
  • przesłać elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych – żeby to zrobić, musisz mieć założone konto na PUE ZUS oraz mieć profil zaufany albo podpis kwalifikowany, który ma certyfikat.

Formularze wniosku oraz wymaganych załączników możesz pobrać ze strony internetowej ZUS (w sekcji >Wzory formularzy) oraz w każdej placówce ZUS.

Wniosek o emeryturę możesz złożyć samodzielnie albo może zrobić to twój pełnomocnik. Musi on jednak mieć twoje pisemne pełnomocnictwo.

Jakie dokumenty do emerytury są potrzebne?

Do wniosku musisz dołączyć dokumenty, które potwierdzą:

  • datę urodzenia – jeśli złożysz wniosek osobiście wystarczy, że będziesz mieć ze sobą np. dowód osobisty lub paszport,
  • okresy składkowe i nieskładkowe (nie musisz ich składać, jeśli występujesz o emeryturę na nowych zasadach i masz obliczony kapitał początkowy),
  • wysokość zarobków (nie musisz ich składać, jeśli występujesz o emeryturę na nowych zasadach i masz obliczony kapitał początkowy),
  • okoliczności niezbędne do ustalenia świadczeń przysługujących z zagranicznych instytucji ubezpieczeniowych (np. dokumenty potwierdzające okresy ubezpieczenia za granicą, numer ubezpieczenia za granicą).

Prawidłowe wypełnienie wniosku to gwarancja szybszego jego rozpatrzenia. Jeśli we wniosku nie podasz imienia, nazwiska czy adresu, to ZUS go nie rozpatrzy. Jeśli zaś we wniosku zabraknie innych danych lub wymaganych dokumentów, otrzymasz wezwanie, aby je uzupełnić. Wezwanie to otrzymasz pocztą za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Na uzupełnienie danych będziesz miał co najmniej 14 dni. Jeśli w wyznaczonym terminie nie uzupełnisz wniosku, to ZUS w zależności od brakujących informacji może np. wydać decyzję o odmowie wszczęcia postępowania, nie uwzględnić jakiegoś okresu czy wynagrodzenia do ustalenia kapitału początkowego.

Czytaj także: Jak wypełniać druki i formularze emerytalne ZUS?

PUE ZUS, czyli ZUS w internecie

Platforma Usług Elektronicznych ZUS to nic innego jak ZUS w internecie. Dzięki PUE ZUS możesz załatwić elektronicznie większość spraw związanych z ubezpieczeniami społecznymi, m.in.: złożyć wniosek o emeryturę. Aby korzystać z tego ułatwienia, musisz założyć konto na PUE ZUS. Są cztery sposoby rejestracji konta i potwierdzenia swojej tożsamości:

  • za pomocą formularza elektronicznego – wypełniasz go na stronie www.zus.pl i podajesz w nim: imię, nazwisko, PESEL, adres e-mail i dodatkowo numer telefonu kontaktowego, a następnie potwierdzasz swoją tożsamość – w ciągu siedmiu dni od rejestracji w dowolnej placówce ZUS,
  • za pomocą profilu zaufanego,
  • za pomocą podpisu elektronicznego (podpisu kwalifikowanego, który ma certyfikat),
  • za pomocą bankowości elektronicznej w banku, który świadczy taką usługę wspólnie z ZUS (lista banków na stronie ZUS).

Jeśli założysz konto na PUE ZUS, możesz skorzystać z kalkulatora emerytalnego, który wyliczy prognozowaną kwotę przyszłej emerytury na podstawie danych zapisanych na Twoim koncie w ZUS. Musisz tylko podać kwotę planowanych przyszłych zarobków, a gdy jesteś członkiem otwartego funduszu emerytalnego (OFE) – również wysokość środków zgromadzonych na rachunku w OFE (według ostatniej informacji, jaką dostałeś z OFE).

Staż pracy – ile lat pracy do emerytury

Nie musisz mieć ściśle określonego stażu pracy, aby nabyć prawo do emerytury. Emeryturę otrzymasz, jeśli osiągniesz wiek emerytalny (60 lat – kobieta, 65 lat – mężczyzna), złożysz wniosek i udowodnisz jakikolwiek okres ubezpieczenia.

Od stażu pracy zależy jednak czy Twoja emerytura nie będzie niższa od określonej w przepisach kwoty najniższej emerytury wynoszącej obecnie 1100 zł. Taką gwarancję ma kobieta, która udowodni, co najmniej 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych, i mężczyzna, który udowodni, co najmniej 25 lat takich okresów.

Okresy składkowe to okresy związane z aktywnością zawodową. Zaliczamy do nich np. okres opłacania składek z umowy o pracę, z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Za okresy składkowe uznaje się także np. okresy czynnej służby wojskowej w Wojsku Polskim czy pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Z kolei okresy nieskładkowe, to takie, w których nie podejmowałeś aktywności zawodowej. Zalicza się do nich między innymi naukę w szkole wyższej na jednym kierunku (jeśli tę naukę ukończyłeś), a także niewykonywanie pracy z powodu opieki nad dzieckiem w wieku do 4 lat czy pobieranie zasiłku chorobowego bądź świadczenia rehabilitacyjnego. Okresy nieskładkowe nie mogą przekraczać jednej trzeciej okresów składkowych.

Czytaj także: Ile może dorobić emeryt

Jak obliczyć emeryturę

jak obliczyć emeryturę
  • zwaloryzowane składki emerytalne (zgromadzone po 1998 roku)
  • zwaloryzowany kapitał początkowy (zgromadzony przed 1999 rokiem)
  • kwoty zapisane na subkoncie (składki i środki przekazane przez OFE).

Następnie sumę tę musisz podzielić przez średnie dalsze trwanie życia ustalone dla wieku, w którym będziesz przechodzić na emeryturę. Średnie dalsze trwanie życia jest to wielkość statystyczna, która określa przeciętny okres, jaki upływa od ustalenia prawa do emerytury do śmierci.

ZUS co roku waloryzuje Twoje składki (zapisane na koncie i subkoncie), kapitał początkowy, środki przekazane przez OFE, czyli mnoży je przez odpowiedni wskaźnik i zwiększa w ten sposób ich wartość. Oznacza to, że zgromadzone pieniądze na koncie emerytalnym, które prowadzi ZUS, nie tracą na wartości.

Im dłużej będziesz pracować, tym wyższą otrzymasz emeryturę. Odłożysz więcej składek, które będą waloryzowane, a twoje średnie dalsze trwanie życia (przez które dzieli się zgromadzone składki emerytalne i kapitał początkowy po waloryzacji) będzie niższe.

Czytaj także: Jak obliczyć wysokość emerytury netto z brutto

Trzy filary

Emeryturę można otrzymać z trzech filarów.

Pierwszym filarem zarządza ZUS. Emerytura z tego filaru zależy od wysokości wpłaconych składek i długości średniego dalszego trwania życia.

Drugi filar to otwarte fundusze emerytalne (OFE) i subkonto w ZUS albo tylko subkonto w ZUS. OFE zarządzają prywatne instytucje – powszechne towarzystwa emerytalne (PTE), składki zaś są inwestowane, np. na giełdzie. Wysokość kwot zgromadzonych w OFE zależy, więc od efektywności inwestowania środków zgromadzonych w funduszu. Dziesięć lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego, OFE przekaże Twoje środki z rachunku do ZUS. Zakład zapisze je na subkoncie. Gdy osiągniesz wiek emerytalny, będą one doliczone do podstawy obliczenia emerytury wypłacanej przez ZUS.

Trzecim filarem zarządzają prywatne instytucje. Emeryturę z tego filaru otrzymają osoby, które opłacają dodatkową składkę. Można je opłacać w ramach pracowniczych programów emerytalnych (PPE) oraz pracowniczych planów kapitałowych (PPK). W ramach PPK można oszczędzać od 2019 roku. Udział pracownika w PPK jest dobrowolny. W ten sposób możesz gromadzić dodatkowe środki, które zostaną wypłacone, gdy skończysz 60 lat.

W ramach trzeciego filaru można także otworzyć indywidualne konto emerytalne (IKE) lub indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE).

Tłumaczymy jak złożyć wniosek o emeryturę ZUS, jakie dokumenty do emerytury trzeba przygotować, ile lat pracy do emerytury potrzeba i jak obliczyć emeryturę.

materiał powstał przy współpracy z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych

Pozostało 97% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Materiał Partnera
Zainwestuj w przyszłość – bez podatku
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Materiał Partnera
Tak możesz zadbać o swoją przyszłość
Emerytura
Wypłata pieniędzy z PPK po 2 latach oszczędzania. Ile zwrotu dostaniemy
Emerytura
Autozapis PPK 2023. Rezygnacja to dobry pomysł? Eksperci odpowiadają
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Emerytura
Emeryci ograniczają wydatki. Mają jednak problemy z długami