Suwak przeniesie oszczędności

Przed emeryturą wszystkie nasze pieniądze zgromadzone w funduszach trafią do ZUS.

Publikacja: 15.01.2015 05:32

Gdy do emerytury zostaje nam tylko dziesięć lat, wchodzimy w mechanizm suwaka. Od tej chwili nasze składki płyną już wyłącznie do ZUS.

Foto: Bloomberg

Mateusz Pawlak

Chociaż o wprowadzonym w listopadzie mechanizmie suwaka pisaliśmy już wiele razy, z listów, które dostajemy od czytelników, wynika, że wciąż nie wszyscy rozumieją zasady jego działania.

W OFE realne pieniądze

Każdy pracownik musi część zarobionych pieniędzy oddawać do systemu emerytalnego w formie składki. Część składki może trafiać do otwartego funduszu emerytalnego. Środki te są inwestowane w akcje notowane na warszawskiej giełdzie, na giełdach zagranicznych, a także w papiery emitowane przez przedsiębiorstwa czy banki, w listy zastawne (nie mogą już być inwestowane w obligacje skarbowe).

Każdy, kto wpłaca pieniądze do OFE, staje się niejako udziałowcem portfela inwestycyjnego funduszu. Udział ten wyrażany jest w przydzielonych klientom jednostkach rozrachunkowych. Ich wartość jest ustalana na podstawie wyceny całego portfela funduszu emerytalnego.

Umorzenie jednostek

Gdy do emerytury zostaje nam tylko dziesięć lat, wchodzimy w mechanizm suwaka. Od tej chwili nasze składki (nawet jeśli zdecydowaliśmy się pozostać w OFE) płyną już wyłącznie do ZUS.

Ponadto środki zgromadzone przez nas do tej pory w OFE są stopniowo, co miesiąc, przenoszone do ZUS. Pierwsza rata będzie wynosiła 1/120 (dziesięć lat to 120 miesięcy do emerytury) naszych oszczędności. W kolejnym miesiącu będzie to 1/119 itd.

Do ZUS nie trafią żadne papiery wartościowe. OFE zobowiązane jest do przelania odpowiedniej kwoty w gotówce. Oznacza to, że fundusz stopniowo będzie musiał upłynniać (wyprzedawać) posiadane akcje czy obligacje korporacyjne. Pozyskana w ten sposób gotówka będzie trafiała na konto państwowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Wirtualne kwoty

W ten sposób pieniądze, które zarobiliśmy, a później oddaliśmy do systemu emerytalnego w formie składki (w tym częściowo do OFE), ostatecznie w całości znajdą się w ZUS. Nie będą tam w żaden sposób pomnażane. W zasadzie staną się księgowymi zapisami. W rzeczywistości natychmiast zostaną przeznaczone na bieżące świadczenia emerytalne, czyli wypłacone obecnym emerytom. Nam pozostanie nadzieja, że gdy osiągniemy wiek emerytalny, też dostaniemy świadczenie dzięki składkom wpłacanym przez młodszych ludzi.

ZUS odnotowuje, ile zabrał z naszego konta w OFE, i kwotę tę zapisuje na utworzonym w tym celu subkoncie. Zarejestrowane w ten sposób sumy podlegają corocznej waloryzacji (ich wartość jest powiększana zgodnie ze wskaźnikiem nominalnego wzrostu PKB w ciągu ostatnich pięciu lat).

Pamiętajmy jednak, że środki zapisane na subkoncie mają charakter wirtualny. Posłużą do wyliczenia przysługującego nam świadczenia emerytalnego w momencie zakończenia aktywności zawodowej.

Suwak co miesiąc obejmuje kolejne grupy ludzi, którym do osiągnięcia wieku emerytalnego pozostaje dziesięć lat. Ich bieżące składki i zgromadzony wcześniej kapitał zostają przeniesione do ZUS. W efekcie każdy w momencie przejścia na emeryturę nie będzie już miał ani złotówki w OFE.

Opinie

Rafał Markiewicz, prezes Aegon PTE

W 2014 r. akcje spółek notowanych na warszawskiej giełdzie, reprezentowane przez indeks szerokiego rynku WIG, praktycznie nie zmieniły wartości. Zdecydowanie lepiej wypadły rynki rozwinięte, w tym amerykański (S&P500 wzrósł o ponad 11 proc.). Wysoka pozycja funduszu emerytalnego Aegon w zestawieniu wyników OFE osiągniętych w ubiegłym roku wynika m.in. ze stosunkowo dużego udziału akcji z rynku amerykańskiego; dodatkowo fundusz zyskał w wyniku znaczącego umocnienia się dolara. Jednak wymierne korzyści przyniosły przede wszystkim zmiany w strukturze departamentu inwestycyjnego oraz głęboka restrukturyzacja portfela OFE; jej koszty zostały poniesione już w 2013 r.

Maciej Karasiński , członek zarządu Aviva PTE

Rok 2014 był pełen wyzwań dla zarządzających OFE: reforma emerytalna i konieczność szybkiego dostosowania polityki inwestycyjnej do zmian ustawowych, duża zmienność na rynkach i niestabilna sytuacja geopolityczna. W tym kontekście osiągnięcie dobrego wyniku inwestycyjnego tym bardziej cieszy.

Wysoki udział akcji w portfelu, będący wynikiem reformy emerytalnej, skutkował większą niż do tej pory zmiennością wyników OFE oraz sporymi różnicami w osiągniętych stopach zwrotu. Najlepsze fundusze zarobiły blisko 2 proc., a tym samym pobiły WIG. Niestety, uczestnicy OFE nie mogli skorzystać z hossy na rynku obligacji. Indeks obligacji skarbowych zyskał w 2014 r. 10 proc. Aviva OFE zawdzięcza swój dobry wynik przede wszystkim właściwemu doborowi spółek do portfela oraz inwestycjom na rynkach zagranicznych.

Tomasz Stankiewicz, szef inwestycji i członek zarządu MetLife PTE

Mimo sporych zmian w systemie emerytalnym, sam sposób zarządzania funduszem istotnie się nie zmienił. Jeśli chodzi o portfel akcji, to wciąż kierujemy się tymi samymi zasadami. Liczy się sytuacja finansowa spółki i jej perspektywy. W ubiegłym roku przez kilka miesięcy trwała niepewność dotycząca wielkości przyszłego strumienia składek do OFE. Do tego dochodziły trudności z oszacowaniem ostatecznych przepływów związanych z tzw. suwakiem oraz transferów klientów między funduszami. Wszystko to miało wpływ na wielkość utrzymywanej przez OFE rezerwy gotówkowej (była wysoka). Stopniowe wychodzenie z inwestycjami na rynki zagraniczne będzie powodowało coraz większe zróżnicowanie stóp zwrotu wśród OFE. Na koniec 2014 r. różnice były jeszcze niewielkie.

Emerytura

Prof. Marek Góra: To my finansujemy emerytury, a nie państwo

Nie ma „cudownych” rozwiązań, niezależnie od systemu emerytalnego. Aktywni ekonomicznie tworzą dochód, którym dz...

Materiał Promocyjny

Między elastycznością a bezpieczeństwem

W debacie o rynku pracy nie można zapominać o człowieku. Ideałem dla większości pozostaje umowa o pracę, ale technologie i potrzeba elastyczności oferują nowe rozwiązania.