Nowy lider, czołówka bez zmian

Nordea OFE to fundusz, który od kilku lat systematycznie pnie się w rankingach przygotowywanych dwa razy do roku (w kwietniu i październiku) przez „Rzeczpospolitą". Ale po raz pierwszy zwyciężył. Zgromadził 83,1 pkt na 100 możliwych.

Jeszcze cztery lata temu Nordea znajdowała się w ogonie naszego zestawienia. Wtedy właśnie fundusz zaczął poprawiać wyniki inwestycyjne i rozpoczął mozolną, ale skuteczną drogę na szczyt. Trzy lata temu został sklasyfikowany na dziewiątej pozycji. Przed dwoma laty zajmował szóste miejsce. Rok temu wskoczył na podium na trzecią pozycję. W zestawieniu z października 2013 r. był już drugi.

W ciągu ostatniego półrocza Nordea potwierdziła, że potrafi efektywnie inwestować. Wyprzedziła Amplico; to OFE zajmowało najwyższą lokatę w trzech ostatnich edycjach rankingu.

Nordea zarządza obecnie 7 mld zł (siódmy OFE pod względem wielkości aktywów). Zdobyła najwyższe noty aż w trzech kategoriach rankingu. Może się pochwalić najwyższymi stopami zwrotu w okresie trzech lat. Wysokie zyski odnotowała także w okresie pięcioletnim. Nieco gorzej wypada w długim terminie.

Co ważne, funduszowi udawało się dotąd wypracowywać świetne wyniki przy zachowaniu niskiego poziomu ryzyka.

W zasadzie w każdej z dziesięciu części rankingu Nordea zdobyła wysokie noty.

Fundusz emerytalny Amplico, który jest w rankingu na drugim miejscu, zwyciężył w trzech kategoriach. Do lidera stracił zaledwie 1,6 pkt.

W okresie dziesięcioletnim Amplico ma najwyższą stopę zwrotu. Jego wyniki krótkookresowe wyraźnie się ostatnio poprawiły. Pod względem zysków z ostatnich trzech lat przesunął się z piątej na drugą pozycję. Natomiast w zestawieniu obejmującym okres pięcioletni wciąż zajmuje miejsce trzecie.

Fundusz ten zgromadził ponad 12 mld zł oszczędności przyszłych emerytów.

ZUS czy OFE? Decyduj

Na podium bez zmian

Na trzecim miejscu zadomowił się Allianz, który powtórzył wynik sprzed pół roku. Biorąc pod uwagę wielkość aktywów (4 mld zł), fundusz ten znajduje się na dziesiątej pozycji.

Allianz tradycyjnie bardzo dobrze wypada pod względem stanu hipotetycznego konta. W okresie dziesięcioletnim w tej kategorii nie ma sobie równych.

Cechą charakterystyczną funduszu jest także niewielka zmienność wartości jednostki rozrachunkowej. Allianz może się pochwalić najkorzystniejszymi wskaźnikami ryzyka w najdłuższym analizowanym przez nas okresie.

Oszczędzanie ?na starość trwa długo

Inwestowanie z myślą o przyszłej emeryturze jest zazwyczaj planowane na kilkanaście – kilkadziesiąt lat. Dlatego w naszym rankingu największy nacisk kładziemy na wyniki osiągane w możliwie jak najdłuższym terminie (w naszej analizie jest to 10 lat). Wychodzimy bowiem z założenia, że rezultaty długoterminowe w przypadku oszczędzania na emeryturę są dużo ważniejsze od chwilowych sukcesów.

Ranking funduszy emerytalnych publikujemy w „Moich Pieniądzach" co pół roku. Poprzednia edycja ukazała się 17 października 2013 r. Zasady oceny OFE w poprzednich latach nieco się zmieniały. Na przykład od 2005 r. bierzemy pod uwagę ryzyko inwestycyjne w działalności funduszy, ale zmieniliśmy miarę ryzyka. Ranking w obecnym kształcie po raz pierwszy opublikowaliśmy w październiku 2010 r.

Fundusze emerytalne oceniamy na podstawie efektów inwestycyjnych, stabilności wyników, wysokości pobieranych opłat (są uwzględnione w stanie hipotetycznego konta) i ryzyka inwestycyjnego. Ranking składa się z czterech głównych kategorii, w ramach których wydzielone są podkategorie; w sumie mamy dziesięć elementów oceny.

OFE traktujemy tak jak inne podmioty profesjonalnie zarządzające pieniędzmi. Zwykle w tego typu analizach bierze się pod uwagę trzy, pięć i dziesięć lat. Dlatego w trzech z czterech kategorii rankingu uwzględniamy właśnie takie przedziały czasowe. Dotyczy to stanu hipotetycznego konta, wyników inwestycyjnych oraz ryzyka podejmowanego przez zarządzających funduszami.

Nowa rzeczywistość

Od ponad dwóch miesięcy fundusze emerytalne funkcjonują w nowej dla nich rzeczywistości. Na początku lutego zostały pozbawione ponad połowy aktywów. Z ich portfeli, zgodnie z nową ustawą, usunięto obligacje skarbowe i teraz OFE nie mogą już inwestować w te papiery. W efekcie fundusze zostały zmuszone do prowadzenia agresywnej polityki inwestycyjnej, co jest zaprzeczeniem idei w miarę bezpiecznego pomnażania oszczędności na emeryturę.

Nowe prawo nałożyło na OFE obowiązek trzymania do końca tego roku co najmniej 75 proc. środków w akcjach (obecnie akcje stanowią około 90 proc. ich portfeli). Zwiększyły się limity inwestycji na giełdach za granicą. OFE wykorzystują to, coraz odważniej angażując się na światowych parkietach. Traci na tym warszawska giełda, która coraz wyraźniej odczuwa brak emerytalnego kapitału.

Zestawienie wszystkich funduszy emerytalnych, oceny w poszczególnych kategoriach rankingu, metodologia, opinie

Słabe perspektywy drugiego filara

Do końca lipca członkowie OFE mogą podjąć decyzję, czy chcą pozostać w funduszach emerytalnych.

Zgodnie z nową ustawą emerytalną, można wybrać jeden z dwóch wariantów:

– wszystkie składki będą dalej przekazywane tylko do ZUS

– lub większa część składki zostanie w ZUS, a mniejsza trafi do OFE.

Aby pozostać w OFE, należy złożyć deklarację w ZUS. Brak decyzji oznacza automatyczne przeniesienie całości składki emerytalnej do ZUS.

Osoby decydujące się na pozostawienie części swojej składki w OFE, nie będą związane tą decyzją do końca pracy zawodowej. Zgodnie z ustawą co cztery lata od 2016 r., w powtarzalnych okresach od 1 kwietnia do 31 lipca, wszyscy ubezpieczeni będą mogli zmienić swoje deklaracje: zrezygnować z OFE, jeśli np. uznają, że nie osiągają zysków, bądź zlecić odprowadzanie składek do funduszu, widząc realne korzyści.