Inwestycyjną część ZUS czeka taki los jak OFE

Fundusz Rezerwy Demograficznej właśnie otrzymał od otwartych funduszy emerytalnych 19 mld zł. Niestety, te pieniądze nie poleżą tam zbyt długo. Posłużą do załatania ogromnej dziury emerytalnej.

Podwojenie aktywów

W związku z realizacją rządowej ustawy emerytalnej w poniedziałek funduszom emerytalnym zabrano ponad 153 mld zł. W tej puli lwią część  (134 mld zł) stanowiły obligacje skarbowe, które natychmiast zostały umorzone. Pozostałe 19 mld zł - w formie gotówki i papierów dłużnych gwarantowanych przez Skarb Państwa - trafiło do Funduszu Rezerwy Demograficznej.

Przed całą operacją aktywa FRD wynosiły prawie 18 mld zł, więc Fundusz powiększył się ponad dwukrotnie.

Jednak dodatkowe pieniądze ze skoku na OFE nie poleżą w FRD zbyt długo. Gotówka (prawie 2 mld zł) zostanie przelana na początku marca do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, czyli krótko mówiąc do kieszeni obecnych emerytów.

Papiery wartościowe również zasilą FUS, ale dopiero po tym, jak zostaną upłynnione, a więc zamienione na gotówkę.

- Wszystko co jest dziś gotówką po 30 dniach trafi do FUS. Papiery wartościowe będą z czasem zapadały, a więc będą zamieniane w gotówkę i potraktowane tak samo - tłumaczy "Rz" Paweł Jaroszek, wiceprezes ZUS.

Bez wpływu ?na zarządzanie

Proces upłynniania papierów wartościowych, które FRD dostał z OFE zajmie jednak sporo czasu. Przebieg tej operacji  zależy od terminu zapadalności poszczególnych papierów. Zanim jednak upłynnienie nastąpi, FRD będzie zarządzał pokaźnymi aktywami. ZUS zapewnia jednak, że nie zmieni to dotychczasowej polityki Funduszu.

36,7 mld zł wynoszą aktywa Funduszu Rezerwy Demograficznej po transferze pieniędzy z OFE do ZUS

- Dodatkowe 19 mld zł, które FRD otrzymał w postaci gotówki i papierów wartościowych nie wpłynie znacząco na sposób jego zarządzaniem ani wyniki - mówi Paweł Jaroszek

– Chcemy oddzielić tę "nową część" od dotychczasowych zgromadzonych na funduszu aktywów - zapowiada wiceprezes ZUS.

Inwestowanie w dług

FRD zakończył 2013 rok dodatnią stopą zwrotu na poziomie 3 proc. Dla porównania: otwarte fundusze emerytalne w tym czasie powiększyły oszczędności swoich klientów o ponad 7 proc. Ta różnica  wynika m. in. z innej struktury portfela Funduszu i OFE.

FRD ponad 85 proc. swoich środków trzyma w obligacjach Skarbu Państwa. Akcje stanowią jedynie 14,5 proc. portfela rezerwy demograficznej.

Jeśli jednak weźmiemy wyniki FRD pod lupę, okaże się, że wynik na samej części akcyjnej w zeszłym roku wyniósł 4,6 proc., natomiast część obligacyjna zarobiła 2,6 proc. A to już nie wygląda tak słabo. Wprawdzie najlepsze prywatne fundusze  inwestujące w polskie obligacje skarbowe wypracowały prawie 5-proc. stopę zwrotu, jednak średni wynik takich instytucji w tym czasie to 1,5 proc.

Zdaniem Janusza Jankowiaka, głównego ekonomisty Polskiej Rady Biznesu, FRD z zasady ma cele długoterminowe, więc większościowa część aktywów powinna być ulokowana w papierach wieloletnich i bezpiecznych. - Co nie znaczy, że nie należy zmieniać składu portfela w zależności od sytuacji rynkowej i aktywnie nim zarządzać. Tak robi np. podobny fundusz państwowy w Norwegii - podkreśla Jankowiak.

Dojna krowa rządu

FRD został utworzony w 2002 r. jako państwowy rezerwowy fundusz emerytalny mający zabezpieczać stabilność systemu emerytalnego i łagodzić problemy związane ze starzeniem się społeczeństwa. Środki gromadzono w FRD bez możliwości wykorzystania ich przed końcem 2009 r. Fundusz zasilany jest w większości środkami z prywatyzacji, a także częścią składki emerytalnej, obecnie wynoszącą 0,35 proc. podstawy tej składki.

W założeniach FRD miał być wykorzystany dopiero wtedy, gdy mniej osób będzie pracowało i płaciło składki, a więcej będzie pobierało świadczenia.

W praktyce w 2010 r. i w kolejnych latach środki z FRD zostały przesunięte do FUS na wypłatę emerytur. W zeszłym roku z FRD rząd wyciągnął więcej pieniędzy (2,5 mld zł) niż wpłacono do niego z prywatyzacji - 1,7 mld zł.Podobnie ma być w tym roku. Jak wynika z ustawy budżetowej do FUS trafi z FRD - tak jak rok temu - 2,5 mld zł. Wpływy Funduszu z prywatyzacji zaplanowano na 1,5 mld zł.