Sprawne funkcjonowanie we współczesnych realiach wymaga odpowiednich kompetencji finansowych. Są one niezbędne by świadomie korzystać z dostępnych na rynku usług i długofalowo budować swoją stabilność finansową. Niestety, jak wynika z badań Fundacji Kronenberga przy Citi Handlowy z 2012 r.*, poziom wiedzy naszego społeczeństwa w zakresie finansów jest niski. Aż dwie trzecie Polaków swoją znajomość podstawowych zagadnień ekonomicznych ocenia jako słabą, co więcej, brakuje nam motywacji by zmienić ten stan rzeczy.
Mam nadzieję, że do przemyślenia takiej postawy skłoni nas obecna reforma systemu emerytalnego. Stoimy przed wyborem: ZUS czy OFE, przejść, czy zostać. Czy jednak jesteśmy na to gotowi? Fakty mówią same za siebie: nasza wiedza finansowa pozostawia wiele do życzenia. Mało tego, jest ona wręcz źródłem niepokoju. Ponad połowa ankietowanych jest zdania, że ci, którzy zdobywają wiedzę ekonomiczną i potrafią się nią posługiwać, wykorzystują ją do nieuczciwego zarabiania pieniędzy. Przekłada się to na nieufność wobec instytucji finansowych. Jedynie co piąty Polak (18%) deklaruje zaufanie do ekspertów występujących w mediach, bądź pracowników instytucji finansowych, jednak większość nie ufa nikomu. Taki stan rzeczy jest z pewnością skutkiem afer co jakiś czas wstrząsających naszym rynkiem. Oczywistym przykładem jest tu sprawa spółki Amber Gold, która potężnie i niesłusznie nadwyrężyła reputację całego, polskiego sektora finansowego.
Brak wiedzy, zaufania do eksperckich źródeł informacji oraz aktywnego poszukiwania materiałów merytorycznych przekładają się na nasze codzienne zachowania. Nie dbamy o systematyczne oszczędzanie dające nam zabezpieczenie przyszłości, nie podchodzimy strategicznie do kwestii zarządzania finansami osobistymi.
Decyzja o wyborze między ZUS a OFE powinna być poprzedzona gruntowną analizą „za" i „przeciw" każdej z opcji. Czy zatem obecnie, mamy jako społeczeństwo wystarczające kompetencje by świadomie i odpowiedzialnie podjąć decyzję o wyborze naszego życiowego scenariusza emerytalnego? Obawiam się, że nie. Dlatego właśnie, jako Państwo, musimy zainwestować w spójną i rzetelną strategię edukacji finansowej i wynikające z niej konkretne działania edukacyjne skierowane do wszystkich grup społecznych i wiekowych zaczynając od najmłodszych obywateli.
Chodzi o wiedzę, która kształtowałby nie tylko znajomość rynku i produktów finansowych, ale w szczególności podstawowe umiejętności zarządzania własnymi finansami. To niezwykle ważne w przypadku gromadzenia środków na przyszłą emeryturę ponieważ taka wiedza, daje nam nie tylko poczucie bezpieczeństwa, ale przede wszystkim możliwość samodzielnego i stabilnego budowania naszej przyszłości.
