Rz: Polski rząd zmienia system ubezpieczeń społecznych. Kto wymyślił państwowe emerytury?
Piotr Makarzec:
Politykę społeczną zainicjował kanclerz Otto von Bismarck, który chciał w ten sposób przeciwdziałać rozrastającym się wpływom socjalistów wśród niemieckich robotników. System gwarantujący świadczenia miał odciągnąć ludzi od ruchów komunizujących. Chcąc zyskać poparcie rozrastającej się w czasach rewolucji przemysłowej grupy robotników, wprowadził ubezpieczenia mające wspierać ich i ich rodziny w przypadkach, kiedy pozostawali bez środków do życia. Nakłonił więc cesarza Wilhelma I do wygłoszenia w 1881 roku orędzia zapowiadającego wprowadzenie ubezpieczeń. Datę tego przemówienia możemy uznać za moment rozpoczęcia zaangażowania państwa w politykę społeczną. Pierwsze ustawy wprowadzono w latach 80 XIX wieku: o świadczeniach na wypadek choroby, dotyczącą wypadków przy pracy oraz najbardziej doniosłą – o ubezpieczeniach emerytalnych.
Jak to wyglądało w Polsce?
Pierwsze ustawy ubezpieczeniowe to rok 1816, jeszcze w Królestwie Polskim, dotyczyły one urzędników. W Polsce niepodległej w roku 1919 wydano dekret, a później uchwalono ustawę o zasiłku chorobowym. Powszechnie się uważa, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych to instytucja komunistyczna, co jest nieprawdą, bo ZUS powstał w 1935 roku.