Moje i nasze OFE. Ciąg dalszy dyskusji po artykule Leszka Balcerowicza

W funduszu emerytalnym sytuacja jest w sensie konstrukcji prawnej identyczna jak w funduszu inwestycyjnym – twierdzi prawnik

Publikacja: 13.05.2013 21:58

Prof. dr hab. Aleksander chŁopecki

Prof. dr hab. Aleksander chŁopecki

Foto: Forum, Raf Rafał Guz

Z pewnym zdziwieniem czy wręcz przerażeniem przeczytałem artykuł prof. Andrzeja Lisowskiego będący polemiką z prof. Leszkiem Balcerowiczem. Tekst sprowadza się do rozważań, czy środki w OFE są „moje” czy „nasze”. Przerażenie budzi ten artykuł w kontekście wpisywania się w nagonkę na OFE, czyli na MOJE środki.

Zamiast dywagacji czysto prawniczych dam przykład i porównanie. Fundusze inwestycyjne a fundusze emerytalne. Dlaczego taki przykład? Ano dlatego, że są to instytucje prawnie oparte na identycznej konstrukcji. Zarówno fundusz inwestycyjny, jak i emerytalny są szczególnego rodzaju osobami prawnymi zarządzanymi przez towarzystwo – skądinąd odrębną osobę prawną (spółkę akcyjną). Powierzamy funduszom inwestycyjnym środki pieniężne, uzyskując w zamian jednostki uczestnictwa. Czy aktywa w tych funduszach są NASZE?

W sensie prawniczym to absurd – bo aktywa te są własnością osób prawnych, czyli tych funduszy. Tak jak fakt posiadania akcji nie czyni mnie właścicielem majątku spółki akcyjnej, tak i fakt posiadania jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych nie czyni mnie właścicielem aktywów funduszy. Jestem jednak posiadaczem jednostek uczestnictwa. Mogę je umorzyć i otrzymać za nie pieniężną równowartość określonej części aktywów funduszu.

W tym to ekonomicznym sensie ta część aktywów funduszu inwestycyjnego, która odpowiada posiadanej przeze mnie liczbie jednostek uczestnictwa, jest MOJA. W funduszu emerytalnym sytuacja jest w sensie konstrukcji prawnej identyczna – tutaj posiadam jednostki rozrachunkowe, których odpowiednikiem jest określona część aktywów funduszu. I oświadczam, że podobnie jak w sensie prawnym posiadam jednostki rozrachunkowe (można użyć terminu „są mi przypisane”), tak w ekonomicznym stosowna część aktywów funduszu emerytalnego jest MOJA.

Biorąc to wszystko pod uwagę, nic nie zmienia fakt, że inwestuję w OFE pod przymusem i że warunkiem dostępu do tych środków jest uzyskanie wieku emerytalnego (lub śmierć, oczywiście wówczas jest mowa o dostępie moich spadkobierców). Niemożność dysponowania danym majątkiem w danej chwili nic nie zmienia w konstrukcji prawnej obu typów funduszy, chociaż fakt, że prawo korzystania z danego majątku uzyskamy w przyszłości, i to pod określonymi warunkami, czyni przesadą wpisywanie jednostek rozrachunkowych (notabene – nie aktywów!) do oświadczeń majątkowych, np. polityków. Przesadą, ale nie grubym błędem, a wobec dużej ogólności i niejasności wzorów oświadczeń majątkowych jest po prostu ostrożnością.

Na zakończenie – rozważania na temat MOJE a NASZE w odniesieniu do kont w FUS (potocznie – ZUS) są oczywiście absurdem, bo w ZUS nic nie może być ani moje, ani nasze, bo tam po prostu NIC, poza rosnącymi długami, nie ma. I w sensie prawniczym, i ekonomicznym. Parafrazując prof. Lisowskiego – nie można uczynić żadnego skoku na oszczędności, czyniąc skok na… NIC (czyli – długi).

Autor jest profesorem, pracownikiem Wydziału Prawa i Administracji UW, prawnikiem kancelarii Dentons

Z pewnym zdziwieniem czy wręcz przerażeniem przeczytałem artykuł prof. Andrzeja Lisowskiego będący polemiką z prof. Leszkiem Balcerowiczem. Tekst sprowadza się do rozważań, czy środki w OFE są „moje” czy „nasze”. Przerażenie budzi ten artykuł w kontekście wpisywania się w nagonkę na OFE, czyli na MOJE środki.

Zamiast dywagacji czysto prawniczych dam przykład i porównanie. Fundusze inwestycyjne a fundusze emerytalne. Dlaczego taki przykład? Ano dlatego, że są to instytucje prawnie oparte na identycznej konstrukcji. Zarówno fundusz inwestycyjny, jak i emerytalny są szczególnego rodzaju osobami prawnymi zarządzanymi przez towarzystwo – skądinąd odrębną osobę prawną (spółkę akcyjną). Powierzamy funduszom inwestycyjnym środki pieniężne, uzyskując w zamian jednostki uczestnictwa. Czy aktywa w tych funduszach są NASZE?

Emerytura
Wypłata pieniędzy z PPK po 2 latach oszczędzania. Ile zwrotu dostaniemy
Emerytura
Autozapis PPK 2023. Rezygnacja to dobry pomysł? Eksperci odpowiadają
Emerytura
Emeryci ograniczają wydatki. Mają jednak problemy z długami
Emerytura
Emeryci zadłużeni średnio na 12,5 tys. zł. Jak poprawić portfel seniora
Emerytura
Polacy łatwo sprawdzą ile mają pieniędzy na emeryturę. Jest projekt ustawy
Materiał Promocyjny
Razem dla Planety, czyli chemia dla zrównoważonej przyszłości