Moje i nasze OFE. Ciąg dalszy dyskusji po artykule Leszka Balcerowicza

W funduszu emerytalnym sytuacja jest w sensie konstrukcji prawnej identyczna jak w funduszu inwestycyjnym – twierdzi prawnik

Publikacja: 13.05.2013 21:58

Prof. dr hab. Aleksander chŁopecki

Prof. dr hab. Aleksander chŁopecki

Foto: Forum, Raf Rafał Guz

Red

Z pewnym zdziwieniem czy wręcz przerażeniem przeczytałem artykuł prof. Andrzeja Lisowskiego będący polemiką z prof. Leszkiem Balcerowiczem. Tekst sprowadza się do rozważań, czy środki w OFE są „moje” czy „nasze”. Przerażenie budzi ten artykuł w kontekście wpisywania się w nagonkę na OFE, czyli na MOJE środki.

Zamiast dywagacji czysto prawniczych dam przykład i porównanie. Fundusze inwestycyjne a fundusze emerytalne. Dlaczego taki przykład? Ano dlatego, że są to instytucje prawnie oparte na identycznej konstrukcji. Zarówno fundusz inwestycyjny, jak i emerytalny są szczególnego rodzaju osobami prawnymi zarządzanymi przez towarzystwo – skądinąd odrębną osobę prawną (spółkę akcyjną). Powierzamy funduszom inwestycyjnym środki pieniężne, uzyskując w zamian jednostki uczestnictwa. Czy aktywa w tych funduszach są NASZE?

W sensie prawniczym to absurd – bo aktywa te są własnością osób prawnych, czyli tych funduszy. Tak jak fakt posiadania akcji nie czyni mnie właścicielem majątku spółki akcyjnej, tak i fakt posiadania jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych nie czyni mnie właścicielem aktywów funduszy. Jestem jednak posiadaczem jednostek uczestnictwa. Mogę je umorzyć i otrzymać za nie pieniężną równowartość określonej części aktywów funduszu.

W tym to ekonomicznym sensie ta część aktywów funduszu inwestycyjnego, która odpowiada posiadanej przeze mnie liczbie jednostek uczestnictwa, jest MOJA. W funduszu emerytalnym sytuacja jest w sensie konstrukcji prawnej identyczna – tutaj posiadam jednostki rozrachunkowe, których odpowiednikiem jest określona część aktywów funduszu. I oświadczam, że podobnie jak w sensie prawnym posiadam jednostki rozrachunkowe (można użyć terminu „są mi przypisane”), tak w ekonomicznym stosowna część aktywów funduszu emerytalnego jest MOJA.

Biorąc to wszystko pod uwagę, nic nie zmienia fakt, że inwestuję w OFE pod przymusem i że warunkiem dostępu do tych środków jest uzyskanie wieku emerytalnego (lub śmierć, oczywiście wówczas jest mowa o dostępie moich spadkobierców). Niemożność dysponowania danym majątkiem w danej chwili nic nie zmienia w konstrukcji prawnej obu typów funduszy, chociaż fakt, że prawo korzystania z danego majątku uzyskamy w przyszłości, i to pod określonymi warunkami, czyni przesadą wpisywanie jednostek rozrachunkowych (notabene – nie aktywów!) do oświadczeń majątkowych, np. polityków. Przesadą, ale nie grubym błędem, a wobec dużej ogólności i niejasności wzorów oświadczeń majątkowych jest po prostu ostrożnością.

Na zakończenie – rozważania na temat MOJE a NASZE w odniesieniu do kont w FUS (potocznie – ZUS) są oczywiście absurdem, bo w ZUS nic nie może być ani moje, ani nasze, bo tam po prostu NIC, poza rosnącymi długami, nie ma. I w sensie prawniczym, i ekonomicznym. Parafrazując prof. Lisowskiego – nie można uczynić żadnego skoku na oszczędności, czyniąc skok na… NIC (czyli – długi).

Autor jest profesorem, pracownikiem Wydziału Prawa i Administracji UW, prawnikiem kancelarii Dentons

Z pewnym zdziwieniem czy wręcz przerażeniem przeczytałem artykuł prof. Andrzeja Lisowskiego będący polemiką z prof. Leszkiem Balcerowiczem. Tekst sprowadza się do rozważań, czy środki w OFE są „moje” czy „nasze”. Przerażenie budzi ten artykuł w kontekście wpisywania się w nagonkę na OFE, czyli na MOJE środki.

Zamiast dywagacji czysto prawniczych dam przykład i porównanie. Fundusze inwestycyjne a fundusze emerytalne. Dlaczego taki przykład? Ano dlatego, że są to instytucje prawnie oparte na identycznej konstrukcji. Zarówno fundusz inwestycyjny, jak i emerytalny są szczególnego rodzaju osobami prawnymi zarządzanymi przez towarzystwo – skądinąd odrębną osobę prawną (spółkę akcyjną). Powierzamy funduszom inwestycyjnym środki pieniężne, uzyskując w zamian jednostki uczestnictwa. Czy aktywa w tych funduszach są NASZE?

Emerytura
Jak szybko sprawdzić stan konta PPK? Są dwa sposoby
Materiał Partnera
Zainwestuj w przyszłość – bez podatku
Materiał Partnera
Tak możesz zadbać o swoją przyszłość
Emerytura
Wypłata pieniędzy z PPK po 2 latach oszczędzania. Ile zwrotu dostaniemy
Emerytura
Autozapis PPK 2023. Rezygnacja to dobry pomysł? Eksperci odpowiadają