Wysokie zyski, ale nie kosztem bezpieczeństwa

Inwestując, OFE chcąc nie chcąc ponoszą ryzyko. W zależności od przyjętej strategii jest ono mniejsze lub większe. A to przekłada się na większe lub mniejsze wahania wartości jednostek rozrachunkowych. Takie wahania z punktu widzenia oszczędzających są niekorzystne. Ale jednocześnie ryzykowna polityka inwestycyjna może przynieść dobre efekty w postaci wyższych zysków. Dlatego wiedza, jak bardzo ryzykowną politykę prowadzi dany fundusz, jest dla klientów bardzo istotna.

Według naszych wyliczeń najbezpieczniej pieniądze przyszłych emerytów pomnaża, podobnie jak w kilku  poprzednich rankingach,  Allianz. Zdobył 29 na 30 możliwych punktów. Okazał się najlepszy w tej dziedzinie w okresie 10 lat.

Kolejne trzy fundusze: Nordea, Pocztylion i Aegon również są w czołówce od dawna, ale w obecnym rankingu wymieniły się miejscami. Nordea awansowała o dwie pozycje wyprzedając Pocztylion, który pół roku temu był drugi (teraz trzeci), oraz Aegon, który znajdował się na trzecim miejscu, a teraz zajmuje czwarte. O jedną pozycję wyżej jest PKO BP Bankowy. W dół przesunęło się Amplico. Na pozostałych pozycjach nie ma zmian.

Zestawienie po raz kolejny zamyka Polsat. W każdej z trzech podkategorii zajął ostatnie miejsce.

W przypadku funduszy emerytalnych bezpieczeństwo inwestycji  ma bardzo duże znaczenie. Co prawda OFE są ustawowo zobowiązane do jak najefektywniejszego pomnażania wpłacanych składek i są z tego rozliczane, ale nie mogą inwestować zbyt ryzykownie (dążąc do maksymalizacji zysków). Bo to mogłoby prowadzić do okresowych strat, a w konsekwencji  prowadzić do uszczuplenia kapitału gromadzonego na emeryturę.  Dlatego między innymi OFE muszą ostrożnie inwestować pieniądze na giełdzie i chętnie kupują obligacje skarbowe, które są mniej ryzykowne od akcji.

Ocena funduszy

Czy zarządzający funduszami emerytalnymi prowadzą ryzykowną politykę inwestycyjną? Jak pod tym względem wypadają poszczególne fundusze? Szukając odpowiedzi na te pytania,  posłużyliśmy się klasycznym wskaźnikiem, jakim jest odchylenie standardowe. Pokazuje on, jak duża była zmienność miesięcznych wyników OFE w badanych okresach. W uproszczeniu można powiedzieć, że fundusze charakteryzujące się wysokim odchyleniem standardowym inwestują bardziej ryzykownie. Ich miesięczne wyniki podlegają większym wahaniom. Odchylenie standardowe  analizowaliśmy w trzech okresach. Fundusze mogły zdobyć maksymalnie 15 pkt za okres dziesięcioletni, 10 pkt za pięcioletni oraz 5 pkt za trzyletni. Ryzyko inwestycyjne można oceniać różnymi metodami. Na przykład OFE PZU Złota Jesień stosuje metodę ilościowego pomiaru ryzyka rynkowego portfela (tzw. metoda VaR). Inne miary ryzyka to m.in. tracking error, information ratio czy miernik Sharpe'a.

Opinie

Wojciech Rostworowski wiceprezes PKO BP Bankowy PTE

W ciągu ostatnich trzech lat (od kwietnia 2010 r. do marca 2013 r.) średnia ważona stopa zwrotu OFE wyniosła 16,64 proc. W tym samym czasie WIG wzrósł o 6,4 proc. Tak duża różnica między wynikami OFE a WIG to efekt dużych zysków z polskich obligacji. Na tle globalnych rynków finansowych polski rynek papierów skarbowych wypadł bardzo korzystnie. W ostatnich trzech latach średnia roczna stopa zwrotu z obligacji złotowych, liczona na podstawie indeksu CITIBank Handlowy, wyniosła prawie 9 proc. To rezultat znacząco lepszych na tle Europy danych makroekonomicznych oraz obniżek stóp procentowych w ostatnim roku.

Marcin Żółtek członek zarządu, dyrektor Departamentu Inwestycyjnego Aviva PTE

Po zeszłorocznej hossie pierwszy kwartał 2013 r. był dla inwestorów niemiłym rozczarowaniem. Ostatnio nadzieje na poprawę zostały nadwątlone przez słabsze dane napływające z gospodarki światowej. W Polsce wyniki kwartalne spółek można generalnie uznać za słabe. Jak zareagują rynki finansowe, jeżeli nie pojawi się wyczekiwane ożywienie? Pozostanie wtedy nadzieja, że banki centralne nie zawahają się przed dalszym pompowaniem pieniędzy w gospodarkę, co ostatnio zostało potwierdzone komunikatami BoJ oraz Fedu. W Polsce być może RPP zdecyduje się na kolejne obniżki stóp, zwłaszcza jeśli na taki ruch zdecydowałby się Europejski Bank Centralny.

Rafał Markiewicz prezes Aegon PTE

Giełda od początku roku negatywnie zaskoczyła inwestorów w Polsce. Straty z akcji i praktycznie brak zysków z obligacji spowodowały, że w pierwszym kwartale OFE miały ujemne stopy zwrotu. Zdecydowanie lepiej było na giełdach rynków rozwiniętych, zwłaszcza w Szwajcarii (plus 14 proc.) i USA (ok. 10 proc. na plusie). Pokazuje to, jak ważne jest selektywne podejście do inwestycji. Wydaje się, że również w kolejnych miesiącach, jeśli nie latach, kluczem do sukcesu będzie odpowiednia selekcja spółek do portfela inwestycyjnego.