Warto analizować pismo z OFE

Konto w jednym z otwartych funduszy emerytalnych ma prawie 16 mln Polaków. W sumie zgromadzonych jest na nich ok. 270 mld zł. Fundusz emerytalny co rok ma obowiązek poinformowania o stanie oszczędności zgromadzonych przez ich klienta.

- Treść corocznej informacji, którą każdy uczestnik OFE otrzymuje od funduszu, jest w dużym stopniu określona odpowiednimi przepisami. Fundusze pomagają jednak klientom w zrozumieniu najważniejszych elementów. Są nimi: łączna wartość środków zgromadzonych na indywidualnym rachunku OFE, wyniki inwestycyjne w dłuższym horyzoncie oraz informacja, czy wszystkie należne składki zostały przekazane do OFE – mówi Paweł Pytel, prezes Aviva PTE.

Grzegorz Chłopek, prezes ING PTE, podkreśla, że pismo wysyłane raz w roku przez fundusze emerytalne jest ważnym dokumentem, z którym warto się zapoznać. Dostarcza bowiem informacji na temat stanu naszego konta emerytalnego, pokazuje jak fundusz pracuje i pozwala trzymać rękę na pulsie naszych finansów.

Porównanie OFE

Co należy zrobić po otwarciu listu od OFE? Expander przekonuje, że przede wszystkim powinnyśmy zobaczyć czy nasze dane jakie posiada fundusz są prawidłowe.

Według Grzegorz Chłopka, najważniejszym elementem listu rocznicowego jest aktualna wartość rachunku. Podawana jest ona w postaci liczby  zgromadzonych jednostek uczestnictwa, ceny jednostki uczestnictwa na dzień sporządzenia listu oraz łącznej wartość rachunku. Ten ostatni element jest kluczowy, ponieważ wskazuje ile aktualnie są warte aktywa, które zgromadziliśmy na przyszłą emeryturę.

- W piśmie do klienta prezentujemy kilka zdań o działalności lokacyjnej funduszu i szczególnych osiągnięciach w tym obszarze. Przekazujemy także klientowi jego aktualne dane osobowe widniejące w rejestrze członków i podajemy sposoby kontaktu z funduszem w przypadku konieczności poinformowania o zmianie tych danych – mówi Mariola Bieniek, ekspert ds. Operacyjnych i Obsługi Klienta w PKO BP Bankowy PTE.

Następną informacją jaką możemy wyczytać z listu jest to jak nasz OFE radzi sobie w porównaniu z konkurentami. Komisja Nadzoru Finansowego dla każdego funduszu z osobna oblicza stopę zysku za ostatnie 3 lata oraz średnią stopę zwrotu dla wszystkich funduszy. Zamieszczane są informacje o stopie zwrotu funduszu obliczonej za ostatnie 12 i 60 miesięcy.

- Dodatkowo, warto zwrócić uwagę na wyniki podane w długim horyzoncie czasowym. Wyniki krótkoterminowe nie określają prawdziwej kondycji funduszu i podlegają dużym wahaniom, natomiast ocena osiąganych przez fundusz wyników długoterminowych pozwala sprawdzić, czy ma on dobrze dobraną strategię inwestycyjną, a tym samym czy nasze środki są najefektywniej inwestowane – mówi Grzegorz Chłopek.

- Jeżeli nasz fundusz osiągnął wynik lepszy niż średni wynik wszystkich funduszy to znaczy, że na obecną chwilę jesteśmy w dobrym funduszu. Analogicznie jeżeli wynik funduszu jest gorszy od wyniku średniego to znaczy, że nie jest dobrze, może to pora aby się zastanowić nad zmianą naszego OFE? - mówi Norman Wieja, doradca finansowy firmy Expander.

Wpływ składek

Inną informacją jaką znajdziemy w liście otrzymanym od funduszu będzie tabela zawierająca wykaz wszystkich operacji jakie dokonały się na naszym koncie od momentu sporządzenia poprzednio rocznego pisma.

Mariola Bieniek, ekspert ds. Operacyjnych i Obsługi Klienta w PKO BP Bankowy PTE, mówi, że należy zwrócić uwagę czy wpłynęła składka za dany miesiąc.

- Jeśli składka wpłynęła w zaniżonej wysokości warto sprawdzić jaka jest tego przyczyna. Składka może być niższa jeśli w danym miesiącu byliśmy kilka dni na zwolnieniu lekarskim. Może się zdarzyć, iż osiągnęliśmy już limit przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (kwota w danym roku przekroczyła 30-krotność prognozowanego na ten rok przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej), od nadwyżki ponad tę kwotę nie pobiera się składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – tłumaczy Mariola Bieniek.  I Jak dodaje, jeśli składka wpłynęła ze znacznym opóźnieniem i jeśli wina za to opóźnienie leży po stronie ZUS-u  - należne nam są odsetki z tytułu nieterminowego przekazania przez ZUS składki do funduszu.

Zdaniem Pawła Pytla, prezesa Aviva PTE, informacje z OFE warto czytać łącznie z listami, które otrzymujemy co roku z ZUS.

- Powinny być impulsem do poważnego zainteresowania się swoją przyszłością emerytalną, w tym do samodzielnego gromadzenia środków w ramach trzeciego filaru – uważa Pytel.

ZUS rozpocznie wysyłkę „Informacji o stanie konta" w lipcu 2013 roku. Informacja będzie zawierać kwotę zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie społeczne zgromadzonych na I filarze, kwotę zwaloryzowanych składek zgromadzonych na tzw. subkoncie w ZUS oraz kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego Wszystko według stanu 31 grudnia 2012 r.

Dla osób, które przekroczyły 35. rok życia przesyłka z ZUS zawierać będzie także  informację o wysokości hipotetycznej emerytury w dwóch wariantach:

Warto też mieć na uwadze, że coroczną informację z OFE uczestnik może otrzymywać w formie elektronicznej zamiast papierowej, jeśli wyrazi takie życzenie.

- Fundusze udostępniają też klientom możliwość sprawdzania wpływów i salda rachunku przez Internet – mówi Paweł Pytel.

Aviva w niedawnym raporcie wskazywała na potrzebę większej komunikatywności i czytelności rocznych informacji, a docelowo - stworzenia mechanizmu przesyłania obywatelom jednej, zintegrowanej informacji obejmującej trzy filary. Najlepszy jest tu wzorzec wypracowany w Szwecji.

Zapisać można się tylko drogą korespondencyjną

Od początku 2012 r. zakazana została działalność akwizytorów, którzy do końca 2011 r. zapisywali klientów do OFE. Odpowiednie formularze i wskazówki znajdują się na stronach internetowych poszczególnych otwartych funduszy emerytalnych. Na stronie WWW każdego funduszu łatwo można znaleźć zakładkę „zapisz się" lub „przystąp online". Po kliknięciu w nią zwykle przechodzi się do formularza umowy, który trzeba wypełnić. Następnym krokiem jest wydrukowanie w dwóch egzemplarzach umowy, podpisanie jej i wysłanie na adres towarzystwa emerytalnego prowadzącego wybrane OFE. Po podpisaniu umowy (co ważne, przedstawiciel funduszu może złożyć podpis dopiero wtedy, gdy wcześniej zrobi to klient) fundusz odsyła jeden egzemplarz klientowi. Można też zwrócić się np. telefonicznie do funduszu z prośbą o przesłanie formularzy umowy. Trzeba je wypełnić, podpisać i odesłać do siedziby towarzystwa. Fundusz po podpisaniu umów i oznaczeniu na nich daty odsyła klientowi jeden egzemplarz. Można także osobiście udać się do siedziby towarzystwa i złożyć w kancelarii wypełnione oraz podpisane dwa formularze umowy o członkostwo. Fundusz po dopełnieniu wszystkich formalności odsyła jeden egzemplarz (podobnie procedura wygląda przy zmianie danych zawartych w umowie z funduszem).

1. Jaka część składki emerytalnej trafia do OFE?

Sprawdzenie poprawności wysokości przelewu z ZUS na rachunek do OFE wymaga znajomości tego, ile pieniędzy ma tam trafić – od 2013 r. jest to 2,8 proc. podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne (podstawa to dla pracownika etatowego to pensja brutto).

2. Kiedy składka do OFE może nie wpływać?

Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oblicza płatnik i przekazuje je do ZUS aż do momentu osiągnięcia kwoty rocznej podstawy wymiaru składek. W 2013 r. wynosi ona 111 390 zł. Od nadwyżki ponad 30-krotność nie należy pobierać składek emerytalno-rentowych.