Każdy znajdzie konto do oszczędzania

Polacy mają coraz większą świadomość, że opieranie przyszłości wyłącznie na publicznym systemie emerytalnym sprawi, że po przejściu na emeryturę ich sytuacja finansowa gwałtownie się pogorszy. Zdają sobie więc sprawę z potrzeby dodatkowego oszczędzania. Niestety, jak pokazują kolejne raporty i badania, nie skłania to ich do oszczędzania. A nie jest trudne. Na rynku rośnie liczba dostępnych produktów. W tym istnieją takie, które są dedykowane gromadzeniu pieniędzy na starość. Przykładem są indywidualne konta emerytalne (IKE) oraz indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE).

- IKZE i IKE to efektywne instrumenty łączące korzyści podatkowe i inwestycyjne, to sposób finansowania wyższych emerytur – mówi Weronika Dejneka, dyrektor Biura Produktów Indywidualnych w PZU Życie.

W IKE nie zapłacimy podatku od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki), jeżeli będziemy oszczędzać do emerytury, a odkładanie na IKZE wiąże się z bieżącą ulgą podatkową – daje możliwość odliczenia wpłaconych kwot od podstawy opodatkowania w danym roku (podatek płaci się w momencie wypłaty oszczędności).

IKE i IKZE są oferowane przez banki, powszechne towarzystwa emerytalne, zakłady ubezpieczeń, towarzystwa funduszy inwestycyjnych i domy maklerskie.

- Jeśli chcemy oszczędzać na emeryturę, niezależnie od naszej znajomości inwestowania, wieku czy możliwości finansowych znajdziemy odpowiedni dla siebie produkt. Niezależnie od tego, czy oszczędzający wybierze IKE, czy IKZE gromadzenie środków na emeryturę jest niezbędne – tłumaczy Weronika Dejneka.

Jak dodaje, według analiz, w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat stopa zastąpienia dotycząca emerytur spadnie dwukrotnie, średnio do ok. 30 proc. Powodem tego są zmiany demograficzne - starzenie się społeczeństwa, stosunek liczby osób aktywnych zawodowo do emerytów będzie się zmniejszać. Dodatkowo, po obniżeniu wysokości składki przekazywanej przez ZUS do OFE z 7,3 proc. do 2,3 proc. wynagrodzenia pracownika, skala zabezpieczenia emerytalnego z OFE uległa obniżeniu. Dlatego też indywidualne systematyczne oszczędzanie staje się koniecznością.

Formy kont

IKE i IKZE w banku jest łatwo dostępnym rozwiązaniem – wystarczy otworzyć rachunek bankowy i przelewać na niego cyklicznie część dochodów. Polecane jest tym, którzy unikają ryzyka i chcą mieć pewność zysku (oprocentowanie nie jest jednak duże). Jest tylko jeden problem. Trudno znaleźć bank oferujący IKZE (aktualnie jest to jeden bank, w grudniu z ofertą ma wyjść PKO BP) w przeciwieństwie do IKE, które jest oferowane w ponad 10 bankach.

Powszechne towarzystwa emerytalne (PTE)

w celu oszczędzania na emeryturę w IKE lub IKZE tworzą dobrowolne fundusze emerytalne (DFE) i to z DFE klient podpisuje umowę o prowadzenie rachunku IKZE. Wpłaty są lokowane zgodnie z zapisami statutu DFE w różne instrumenty finansowe.

- Oszczędzając w DFE, dzięki lokowaniu części wpłat w fundusze, mamy szansę na wyższy zysk z inwestycji niż w banku, ale ponosimy większe ryzyko inwestycyjne. Środki wpłacane przez klienta są lokowane w DFE – klient nie ma możliwości wyboru strategii inwestycyjnej, w przeciwieństwie do produktów oferowanych przez zakłady ubezpieczeń lub TFI – ocenia Weronika Dejneka.

Katarzyna Osińska, kierownik produktów w ING Życie, podkreśla, że DFE to rozwiązanie dla osób, które chcą w pełni zaufać ekspertom. Warto jednak wybrać taką instytucję, która osiąga dobre długoterminowe wyniki.

W IKZE lub IKE oferowanych przez zakłady ubezpieczeń wpłaty, po potrąceniu części składki na ubezpieczenie, lokowane są w ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe. Oszczędzanie w IKE lub IKZE w zakładzie ubezpieczeń, oprócz oszczędzania i lokowania składek w fundusze, zapewnia więc ochronę ubezpieczeniową.

- Klient może sam decydować o strategii inwestycyjnej wybierając spośród funduszy mniej lub bardziej ryzykownych. Do dyspozycji są także gotowe rozwiązania - mówi Katarzyna Osińska z ING Życie.

Osoby zainteresowane bezpośrednim lokowaniem składek w fundusze mogą skorzystać z oferty towarzystw funduszy inwestycyjnych (TFI). Oszczędzanie na IKE lub IKZE w TFI wiążę się z zawarciem umowy z zarządzanym przez to TFI funduszem inwestycyjnym. Wpłaty mogą być lokowane w wiele subfunduszy dostępnych w ramach jednego parasolowego funduszu inwestycyjnego.

- Oferta TFI wydaje się interesująca dla klientów bardziej doświadczonych w inwestowaniu – mówi Dejneka.

Domy maklerskie

oferują z kolei możliwość oszczędzania na IKE lub IKZE poprzez zawarcie umowy o prowadzenie rachunku maklerskiego. Klient zawierając umowę ma możliwość składana zleceń zakupu lub sprzedaży np. akcji, praw poboru, warrantów, ETF-ów, certyfikatów czy obligacji i listów zastawnych.

- Należy pamiętać, iż samodzielne inwestowanie na giełdzie wymaga posiadania przynajmniej podstawowej wiedzy w zakresie działania rynku kapitałowego. W przypadku braku doświadczenia rynkowego najlepszym rozwiązaniem pozostają dostępne formy zbiorowego inwestowania: fundusze inwestycyjne lub ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe, czy też dobrowolne fundusze inwestycyjne – mówi ocenia Łukasz Żukowski, makler papierów wartościowych DM BOŚ.

Porównanie form kont emerytalnych

Wybór konta

Zdaniem Łukasza Żukowskiego, przy wyborze formy oszczędzania w ramach IKE/IKZE należy kierować się zarówno horyzontem inwestycyjnym (czyli okresem pozostałym do emerytury) oraz skłonnością do podejmowania ryzyka.

- Gdy pozostało tylko kilka lat do osiągnięcia wieku emerytalnego lepiej wybrać inwestycję stabilną (lokatę w banku, fundusze obligacyjne, kupno obligacji na rachunku maklerskim), gdzie ryzyko utraty kapitału jest stosunkowo niewielkie. W sytuacji gdy stoimy na początku kariery zawodowej można zastanowić się nad przygotowaniem bardziej agresywnych strategii. Z zależności od wiedzy i doświadczenia można zakupić jednostki funduszy mieszanych lub akcyjnych, certyfikaty inwestycyjne, ETFy odwzorowujące wartość indeksów lub akcje w domu maklerskim, czy też założyć dobrowolny fundusz emerytalny – ocenia Łukasz Żukowski.

Na koniec warte jest podkreślenia, że można mieć tylko jedną umowę IKE i tylko jedną umowę IKZE w tym samym czasie, niezależnie od instytucji w której oszczędzamy.

Listę instytucji oferujących konta emerytalne można znaleźć w serwisie www.MojaEmerytura.rp.pl

OPINIE

Dorota Delawska, ekspert ds. IKZE w AXA Życie

Powszechny system emerytalny już obecnie jest niewydolny. W przyszłości będzie brakować pozytywnych czynników demograficznych, które mogłyby utrzymać lub poprawić ten system. W związku z tym, w kwestii naszych emerytur nie możemy dłużej polegać tylko na państwie. Musimy wziąć sprawy w swoje ręce. W tym kontekście najważniejsze jest więc, aby w ogóle zacząć oszczędzać, gdyż z pewnością większość z nas nie będzie w przyszłości zadowolona z wysokości swojej emerytury z ZUS i OFE.

W ramach trzeciego filaru mamy do dyspozycji dwie formy indywidualne z podatkowymi zachętami do oszczędzania na emeryturę: IKZE oraz IKE. Ponieważ indywidualne oszczędzanie na emeryturę to praktycznie konieczność warto budując przyszły kapitał wykorzystywać również te uprzywilejowane formy. Z tej perspektywy zarówno IKZE, jak i IKE powinny stawać się coraz bardziej popularne. Obie formy różni limit wpłat: niższy w IKZE i wyższy w IKE, jak i ulga podatkowa: bieżąca w IKZE wobec przyszłej w IKE. Oba produkty uzupełniają się i jeżeli jest możliwość, warto korzystać z obu. Posiadając IKE warto rozważyć założenie dodatkowo IKZE, żeby oszczędzać na dwóch kontach jednocześnie, i odwrotnie. Jednak, aby IKZE stało się produktem masowym, potrzebne są zmiany w ustawie, które uproszczą zasady korzystania z tego konta oraz zagwarantują „nagrodę" za oszczędzanie do wieku emerytalnego.

Tomasz Dudziński, zastępcę dyrektora Biura Sprzedaży w PKO BP Bankowy PTE

Forma Dobrowolnego Funduszu Emerytalnego jest przeznaczona dla osób, które oczekują prostego produktu łączącego w sobie korzyść podatkową oraz korzyść w postaci efektywnego zarządzania kapitałem emerytalnym. Większość klientów nie ma czasu na to by codziennie śledzić zmiany zachodzące na rynkach kapitałowych i odpowiednio reagować poprzez zmianę portfela. Ci którzy to robią, niestety bardzo często działają pod wpływem emocji, co często prowadzi do podejmowania nieracjonalnych decyzji w zakresie inwestycji. Najlepszym rozwiązaniem dla takich klientów jest prosty produkt oparty o DFE, realizujący konkretną strategię inwestycyjną, za którego efektywność odpowiada instytucja zarządzająca.

Iwona Markiewicz-Zaleta, zastępca dyrektora Departamentu Produktów i Usług Bankowości Detalicznej w Banku BGŻ

IKE w Banku BGŻ prowadzone jest w formie rachunku oszczędnościowego. Na rachunku IKE zgodnie z prawem Klienci w każdym roku mogą zgromadzić określoną kwotę środków (w 2011 roku jest to kwota 10 578 zł), które po spełnieniu warunków ustawowych (m.in. uzyskania wieku 60/55 lat), Klient będzie mógł wypłacić bez konieczności odprowadzania podatku od zysków kapitałowych (w tym przypadku odsetek od oszczędności).

Umowę rachunku IKE w Banku BGŻ można zawrzeć w dowolnym oddziale i trwa to zaledwie kilkanaście minut. Bezpośrednia rozmowa z Doradcą pozwala Klientowi poznać wszelkie aspekty związane z prowadzeniem tego typu rachunku. Do zawarcia umowy IKE wystarczy posiadanie dowodu osobistego, a w przypadku chęci zgłoszenia osób uprawnionych do środków w przypadku śmierci, również znajomość danych tych osób.

Jacek Tyszko, dyrektor zarządzający, Dom Maklerski Banku BPS

Jeśli ktoś może sobie na to pozwolić - dobrze jest mieć IKE i IKZE jednocześnie. Każda forma ma oczywiście swoje zalety i wady, choć wydaje mi się, że więcej zalet ma jednak IKE. Dlaczego? Aby móc wpłacać na IKE – nie musimy pracować, ani mieć stałych dochodów, na IKZE – ogranicza nas to, czy osiągamy dochody z pracy oraz ich wysokość. IKE jest też bardziej przewidywalne pod kątem oceny przyszłego dochodu, wiemy ile wypłacimy na emeryturze – wszystko. W przypadku IKZE – nie mamy takiej wiedzy, bo nie wiemy, ile zostanie potrącone na podatek dochodowy (nie wiemy, jakie będą stawki w przyszłości). IKZE daje oczywiście bieżącą odczuwalną „ulgę" w podatku dochodowym i tym samym – odroczenie podatku dochodowego, który zapłacimy dopiero „na wyjściu" z inwestycji w emeryturę. IKE oferuje brak ulgi, ale i brak podatku w przyszłości, a poza tym – większą elastyczność i korzystniejsze, pod względem podatkowym, zasady dziedziczenia.

Wybierając IKE i IKZE, musimy pamiętać, że zarówno IKE jak i IKZE możemy mieć tylko jedno. Powinniśmy zatem zwracać uwagę na "elastyczność", czyli możliwość wyboru różnych instrumentów i strategii inwestycyjnych, nie zapominając o kosztach z tym związanych. Analizując różne formy IKE i IKZE Najwięcej korzyści i możliwości gwarantuje posiadanie IKE lub IKZE maklerskiego. Podstawowe atuty to bardzo niski koszt obsługi takich rachunków (oszczędzający zazwyczaj ponosi wyłącznie koszty transakcyjne), oraz - co ważniejsze - realny wpływ na własne oszczędności i zarządzanie nimi. Oszczędzający ma na maklerskim IKE i IKZE możliwość samodzielnego wyboru bardzo różnych instrumentów notowanych na GPW, nie tylko uważanych za ryzykowne - akcji, ale również - bezpiecznych obligacji (zarówno skarbowych, jak i korporacyjnych), certyfikatów strukturyzowanych czy jednostek ETF. Takie same lub podobne instrumenty, ale "ubrane" w formy zbiorowego inwestowania przez TFI czy PTE są dużo droższe, bo oszczędzającemu mogą być potrącane np. wysokie prowizje od wpłat. W TFI i PTE pobierane są również opłaty za zarządzanie aktywami, co wpływa na wartość "pracującego" kapitału i obniża długoterminową rentowność naszego portfela. Na rachunkach maklerskich nie ma to miejsca i dlatego maklerskie IKE i IKZE są najbardziej godne polecenia, dla osób potrafiących samodzielnie lub z niewielką pomocą poruszać się na rynku kapitałowym.

Mariusz Zagajewski, dyrektor Departamentu Zarządzania Produktem Indywidualnych Ubezpieczeń Życiowych i Emerytalnych w Generali

Umowy IKE i IKZE oferowane są przez szereg podmiotów z branży finansowej. Każda z firm, która proponuje Klientom możliwość odkładania dodatkowego kapitału emerytalnego, zachęca do wyboru swojej oferty. Promują je głównie poprzez prezentację standardowych zalet produktów, zarówno IKE jak i IKZE. Często porównują te dwie formy oszczędzania, które de facto są wysoce wystandaryzowane. Efektem tej standaryzacji jest podkreślanie głównych, nośnych walorów obu produktów czyli oszczędności podatkowych, efektów oszczędzania, a także elastyczności proponowanej formy umowy.

Niezależnie od powyższego komentarza występują dodatkowe argumenty, które z pewnością warto wziąć pod rozwagę na etapie wyboru konta emerytalnego. Jednym z nich są potwierdzone umiejętności pomnażania kapitału. Przykładowo, jeśli umowa jest proponowana przez dobrowolny fundusz emerytalny warto śledzić i wziąć pod uwagę wyniki osiągane przez dany otwarty fundusz. Niezmiernie ważna jest oczywiście powtarzalność stopy zwrotu i jej długoterminowa wartość.

Zarówno IKE jak IKZE mogą być częścią większego pakietu, np. ubezpieczeniowego. Dla klienta, który planuje zakup ubezpieczenia, połączenie go z IKE lub IKZE może stanowić dodatkową korzyść. Warto przy tym skorzystać z pomocy doradcy, który przedstawi zalety obu programów, w szczególności korzyści wynikające z obu tych form oszczędzania. Ważne, by wybór klienta odpowiadał w największym stopniu jego potrzebom. W ostatnich tygodniach Generali przeprowadziło badanie satysfakcji klienta, z którego jednoznacznie wynika, że znacząca większość klientów niewiele wie o obu tych produktach. Wydaje się więc, że rola doradcy przy wyborze IKE lub IKZE może stanowić znaczącą pomoc.

Oczywiście przy podejmowaniu decyzji warto wziąć pod uwagę koszty funkcjonowania programu. Jednak dzięki standaryzacji produktu wprowadzonej przez ustawodawcę, różnice w formach i kosztach prowadzenia obu programów emerytalnych nie są duże.

Ubezpieczenia