Koalicjanci ujawnili kompromis w sprawie emerytur

Oczywiste i potrzebne reformy budzą negatywne emocje – powiedział premier Donald Tusk rozpoczynając konferencję prasową z wicepremierem Waldemarem Pawlakiem w Sejmie.

Według premiera, koalicjanci „bardzo serio potraktowali konsultacje społeczne".  Choć wiadomo, że nikogo wypracowane rozwiązanie „ nie będzie satysfakcjonowało do końca".

- Podniesienie wieku emerytalnego do 67. roku życia dla obu płci pozostaje celem tej reformy, ale równocześnie szukaliśmy rozwiązania, które da poczucie bezpieczeństwa i stąd emerytury częściowe – mówił w czasie konferencji Donald Tusk

Mężczyźni w wieku 65 lat, a kobiety w wieku 62 lat będą mogli z własnego kapitału sfinansować tzw. emeryturę częściową. Jak powiedział Tusk, wyniesie ona 50 proc. wypracowanej emerytury.

- Jeśli osoba zdecyduje się na emeryturę częściową to sama ją sfinansuje z emerytury dożywotniej.  Zdecyduje o niższej emeryturze – powiedział Donald Tusk.

Z punktu widzenia systemu emerytalnego, świadczenie cząstkowe ma mieć charakter neutralny.

-  Nie ma też wpływu na budżet. Powinna zaś dać poczucie bezpieczeństwa  Polakom – dodał premier.

Na pytanie o ile dokładnie emerytura cząstkowa będzie niższa od tej, którą osoba miałaby po osiągnięciu 67 lat, premier odpowiedział: - W ZUS będzie informacja czy osoba ma odpowiedni  staż składkowy i jaki będzie to oznaczało ubytek w stosunku do emerytury otrzymanej w wieku 67 lat. Nie ma algorytmu pokazującego, że o tyle i tyle emerytura będzie niższa – powiedział premier.

Według premiera każdy kto zada pytanie w ZUS, otrzyma odpowiedź.

- W sytuacji wyboru częściowej emerytury, trzeba zgodzić się na to, że  wykorzystuje się wcześniej swój kapitał i będzie to oznaczało niższą emeryturę – powtórzył Donald Tusk.

Koalicjanci proponują dodatkowo ochronę kobiet, które „ponoszą ciężar macierzyństwa".

- Zdecydowaliśmy o sfinansowaniu składki emerytalnej za czas urlopu wychowawczego dla wszystkich rodzących kobiet lub mężczyzn, którzy biorą na siebie obowiązek wychowawczy – powiedział Tusk.

To oznacza, że składka będzie odprowadzana także za kobiety samozatrudnione. I jak dodał wicepremier Waldemar Pawlak ma to także dotyczyć kobiet ubezpieczonych w KRUS.

Według zapowiedzi Donalda Tuska, w  ciągu 3 tygodni projektem poprawionej ustawy ma zająć się rząd.

W opinii dr Agnieszki Chłoń-Dominczak z SGH, byłej wiceminister pracy lepiej byłoby przyjąć wieku 65 lat dla emerytury częściowej, ale przyjęty kompromis nie jest zły.

- Mnie cieszy to, że za rodzica, który zdecyduje się na wychowywanie dziecka, będzie opłaca składka. To promuje dzietność i daje możliwość dzielenia pracy z życiem rodzinnym - mówi Agnieszka Chłoń-Domińczak.

Jak dodaje emerytury częściowe umożliwią elastyczne przechodzenie na emeryturę, ale nie powinny stać się źródłem utrzymania.

Także według  BCC, wypracowany przez koalicjantów kompromis w sprawie tzw. emerytury częściowej jest rozwiązaniem zasługującym na poparcie. Ten kompromis  nie narusza dwóch podstawowych cech początkowej propozycji, utrzymania tzw. zasady zdefiniowanej składki, wprowadzonej przez rząd Jerzego Buzka, reformą ubezpieczeń społecznych w 1999 roku oraz  zrównania wieku kobiet i mężczyzn na docelowym poziomie 67 lat.

Mechanizm elastycznej emerytury, polegający na warunkowej możliwości skorzystania ze świadczenia stosowany jest w kilku krajach europejskich m. in. w Finlandii i Belgii. Emerytura częściowa może jednak przysługiwać wyłącznie ubezpieczonemu, który wypracował kapitał składkowy w wysokości pozwalającej na uzyskanie co najmniej minimalnego świadczenia emerytalnego.

Z porozumienia w koalicji zadowolona jest inna organizacja pracodawców Lewiatan. Jak przekonuje, ten kompromis pozwoli uniknąć referendum, którego wynik łatwo przewidzieć. Lewiatan nie popiera jedynie propozycji dotyczącej wcześniejszych emerytur kobiet (62 lata). Jak przekonuje stracą na tym kobiety, ponieważ ich emerytura będzie znacząco niższa od tej, którą mogłyby pobierać przechodząc w wieku 67 lat. Ponadto niższy wiek przechodzenia kobiet na wcześniejszą emeryturę w stosunku do mężczyzn może prowadzić do dyskryminacji kobiet na rynku pracy.

W środę Donald Tusk i Waldemar Pawlak ustalili, że PSL nie poprze wniosku Solidarności w sprawie referendum dotyczącego dłuższej pracy. Posłowie mają nad nim debatować w piątek.

Premier Donald Tusk zapowiedział także, że podczas czwartkowego spotkania będzie przekonywał szefa SLD Leszka Millera do poparcia rządowego projektu ustawy ws. reformy emerytalnej. Zaznaczył, że koalicjanci zaakceptowali część rozwiązania proponowanego przez Sojusz.

OPINIE

prof. Marek Góra z SGH, współautor koncepcji reformy emerytalnej z 1999 r.

Ta propozycja to krok do przodu o ile zostanie uchwalona. Wydłużenie wieku emerytalnego to wzrost modernizacji społeczeństwa. Jednak emerytura częściowa zaproponowana przez rząd ma dwie dysfunkcje. Wprowadzona jest dla kobiet zbyt wcześnie. Mogą wpaść w pułapkę: zaczną korzystać z emerytury częściowej nie myśląc o tym, że potem, gdy będą starsze, może im zabraknąć pieniędzy na zakup niezbędnych usług socjalnych. A druga dysfunkcja polega na tym, że konserwowane są różnice między kobietami a mężczyznami na rynku pracy. Pracodawcy szybciej przestają kobiety w wieku przedemerytalnym szkolić, awansować, czy podnosić im płace. Jednym z powodów jest właśnie wcześniejszy wiek emerytalny.

Wiktor Wojciechowski, główny ekonomista Invest Banku

Emerytura cząstkowa będzie wysokim świadczeniem. Wiec wiele osób będzie chciało z niej skorzystać tym bardziej, że możliwe będzie łączenie świadczenia z pracą. Kłopot będzie zaś polegał na tym, że kiedy będziemy stawali się coraz starsi i będziemy mieli coraz więcej potrzeb, to nie będziemy mogli już pracować ze względu na stan zdrowia, a z powodu emerytury częściowej nasza stała emerytura będzie wyższa.

Ale jeśli to konieczny  kompromis po to by wydłużyć wiek emerytalny do 67 lat, to rząd powinien skrócić czas jego wydłużania dla kobiet  oraz zlikwidować wszystkie inne przywileje emerytalne.