Dlaczego warto mieć PPE i jak je założyć?

Ponad dwa tysiące firm w Polsce pomaga swym pracownikom gromadzić dodatkowe pieniądze na emeryturę – wynika z wyliczeń firmy konsultingowej Mercer Polska. To niezbyt imponująca liczba, biorąc pod uwagę, że w Polsce jest ponad milion pracodawców. Kiepsko wypadamy na tym tle nie tylko w porównaniu z krajami Europy Zachodniej (np. Danii, Holandii, Wielkiej Brytanii czy Niemiec), ale także naszej części Europy, np. Czech, Słowacji czy Węgier.

Korporacyjny benefit

W Polsce na emerytalne wsparcie firmy mogą liczyć najczęściej pracownicy spółek zachodnich korporacji, które włączają je do swych programów świadczeń dodatkowych, czyli benefitów.

– Tworzenie planów emerytalnych w Polsce wynika przede wszystkim z polityki grup międzynarodowych. Innym powodem jest chęć utrzymania pracowników, ale dzieje się to głównie w branżach narażonych na dużą fluktuację zatrudnionych, jak np. farmaceutyczna – mówi Jacek Treumann, członek zarządu Legg Mason TFI.

Około połowy (1116) zakładowych planów stanowią u nas tzw. pracownicze programy emerytalne (PPE), których tworzenie i prowadzenie reguluje ustawa o PPE. Jednak decydująca jest chęć pracodawcy. On bowiem ponosi główny ciężar finansowania programu; przede wszystkim opłaca składkę podstawową za pracowników (składkę dodatkową mogą płacić sami pracownicy), która średnio przekracza 3,3 tys. zł na osobę.

Odprowadzane składki oraz koszty związane z funkcjonowaniem PPE pracodawca wlicza do kosztów uzyskania przychodu. Składki są też zwolnione z obciążeń na rzecz ZUS. Pracownicy z kolei nie odprowadzają podatku Belki od zysków z inwestycji w ramach PPE. Nie ma też podatku od spadków i darowizn.

Trwała wartość

Korzyści dla pracownika wydają się oczywiste – udział w PPE podwyższy jego przyszłą emeryturę. A co program daje firmie?

– To dobry instrument do utrzymania pracowników. Motywator do tego, by zostali z nami i czuli się bezpiecznie – mówił na niedawnej konferencji prasowej Maciej Witucki, prezes TP, gdzie Pracownicze Towarzystwo Emerytalne istnieje od dziesięciu lat. W programie TP oszczędza ponad 33 tys. pracowników grupy.

Eksperci podkreślają, że PPE mogą być również elastyczną formą dodatkowego wynagradzania. W razie problemów finansowych pracodawca może zawiesić zobowiązania w stosunku do pracowników. Jest to więc dobre rozwiązanie w czasach gorszej koniunktury.

– Dobrze zrobiony program może stanowić główny element systemu świadczeń. Po kilku latach jest to najczęściej jedyny element, o którym mówimy z coraz większą satysfakcją. Wszystkie pozostałe – w tym również wynagrodzenie – mają charakter krótkookresowy; pojawią się, są konsumowane i trudno wokół nich budować trwałą wartość – mówi Krzysztof Nowak, członek zarządu Mercer Polska.

Za mało zachęt

Zdaniem ekspertów programy emerytalne jeszcze długo będą w Polsce „elitarne".

– Są bowiem kosztowne – kilka procent składki to dużo, porównując wydatek do np. najtańszego ubezpieczenia NNW – za kilka czy kilkanaście złotych miesięcznie. A pracownicy wciąż preferują gotówkę, choć to się zmienia i będzie się zmieniać w przyszłości. A poza tym państwo nie ma niestety żadnej oferty dla firm, brakuje bowiem rzeczywistych ulg – tłumaczy Krzysztof Nowak.

Dodaje, że pracodawców do założenia programu mogą skłonić ulgi fiskalne albo konkurencja – gdy inne firmy z branży wprowadzą?PPE.

Rolę w utworzeniu programu mogą też odegrać związki zawodowe i rady pracownicze. – Związki zawodowe zrezygnowały z części roszczeń płacowych, by program mógł powstać – podkreśla Janusz Szreder, prezes Pracowniczego Towarzystwa Emerytalnego TP.

Jak utworzyć PPE w firmie ?

1. Umowa z załogą Na początku pracodawca musi podpisać umowę zakładową z reprezentacją pracowników (związkami zawodowymi, a jeśli ich nie ma, z reprezentacją wybraną przez załogę). Umowa ta dotyczy zasad, na jakich pracodawca będzie prowadził program.

2. Umowa z instytucją finansową Pracodawca musi zawrzeć także umowę z instytucją finansową (lub przyjąć statut w przypadku programu prowadzonego w formie pracowniczego funduszu emerytalnego), która zajmie się inwestowaniem składek. Może to być np. towarzystwo funduszy inwestycyjnych lub towarzystwo ubezpieczeniowe. W ramach grupowych form oszczędzania istnieje możliwość indywidualnego ustalenia kosztów związanych z prowadzeniem i zarządzaniem programem.

3. Wniosek do KNF Po podpisaniu umów pracodawca składa wniosek o wpisanie programu do rejestru prowadzonego przez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego. Program rozpocznie działalność, gdy nadzór go zarejestruje. Komisja ma miesiąc na rozpatrzenie wniosku. KNF prowadzi też nadzór nad programami.

4. Wsparcie doradcy Na rynku działa wiele firm, które po zapoznaniu się z sytuacją przedsiębiorstwa pomagają przy wyborze formy programu, negocjacjach z pracownikami, przygotowaniu dokumentów dla nadzoru. Doradcy trzeba jednak zapłacić do kilkudziesięciu tysięcy złotych. Pomoc często oferują także instytucje finansowe, które zarządzają oszczędnościami.

5. Wyjście awaryjne Jeśli pracodawcy nie stać na finansowanie składek przekazywanych do PPE, może on jednostronnie zawiesić ich odprowadzanie lub też ograniczyć ich wysokość. W przypadku zagrożenia upadłością ustawa o PPE umożliwia wówczas likwidację programu.

Czytaj w Internecie :

- Przydatne rady i informacje o oszczędzaniu na emeryturę można znaleźć w serwisie MojaEmerytura: wwww.MojaEmerytura.rp.pl

- Informacje dla firm planujących utworzenie PPE można znaleźć na stronie nadzoru: www.knf.gov.pl

- Informacje i porady dla uczestników PPE można znaleźć na stronie rzecznika ubezpieczonych: www.rzu.gov.pl