IKE kontra IKZE

Indywidualne konto emerytalne (IKE) to oferta obecna od 2004 r. Nie spotkała się z bardzo dużym zainteresowaniem Polaków. Takie konto ma obecnie nieco ponad 800 tys. osób. Po okresie, gdy liczba IKE zaczęła spadać, od tego roku znów rośnie. To głównie efekt dyskusji, która przetoczyła się w czasie wprowadzania zmian w działalności otwartych funduszy emerytalnych.  Do części osób dotarła bowiem informacja, że publiczny system emerytalny nie zapewni im świadczenia na przyzwoitym poziomie.

Od 2012 r. pojawi się konkurent dla IKE - indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE). Atutem nowych kont jest to, że wpłaty będzie można odliczyć od podstawy opodatkowania. Podatek jest jednak przesunięty w czasie. Pieniądze przekazywane na nowe konto nie będą obciążone podatkiem dochodowym (odlicza się je od dochodu), ale wypłaty zostaną potraktowane jako dochód oszczędzającego i trzeba będzie odprowadzić od nich podatek dochodowy.W przypadku IKE wpłaty klienta pochodzą z pieniędzy opodatkowanych podatkiem dochodowym, ale nie płaci się podatku od zysków kapitałowych ani podatku dochodowego przy podejmowaniu oszczędności.

IKZE i IKE różnią się także rocznym limitem wpłat. Na IKE można wpłacić więcej i to ok. 2,5 razy więcej.

- Z racji relatywnie niskiego limitu wpłat na IKZE, oba produkty mogą stanowić swoje doskonałe uzupełnienie – szczególnie dla osób o wyższych dochodach – ocenia Magdalena Paciejewska, starszy specjalista w Departamencie Rozwoju i E-biznesu Nordea PTE i Nordea Źycie.

Przez cały przyszły rok możliwe będzie przenoszenie pieniądze z IKE na IKZE. Jak czytamy w raporcie Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego: „kwota środków przekazana z IKE do IKZE będzie także zwolniona od podatku dochodowego. Środki przenoszone z IKE na IKZE będą stanowić wpłatę na IKZE. Wpłata ta będzie podlegać odliczeniu od dochodu na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych". Z tym że nadwyżka tej wpłaty ponad limit ustalony w danym roku podatkowym będzie podlegała odliczeniu w kolejnych latach. W czasie dokonywania tych odliczeń oszczędzający nie będzie mógł wpłacać nowych pieniędzy na IKZE. Czyli jeśli np. na IKE osoba uzbierała np. ponad 12 tys. zł, to przenosząc te pieniądze na IKZE nie dokona nowych wpłat przez kolejne 3 lata. W przyszłym roku limit wpłat na IKE ma bowiem wynieść ok. 4 tys. zł. Zatem osoba, która zgromadziła dużo oszczędności na IKE i przeniesie je na IKZE, przez dłuższy okres nie będzie mogła zwiększać kapitału.

Czy Polacy będą masowo przenosić oszczędności z IKE do IKZE? Można przyjąć hipotezę, że na IKE oszczędzają bardziej świadomi ekonomicznie Polacy i dojdą do wniosku, że to im się jednak nie opłaca. Może być jednak tak, że część osób może nie przeniesienie pieniędzy, ale przestanie wpłacać na IKE, a zacznie na IKZE.

Eksperci uważają, że lepiej mieć oba te konta. Zgodnie podkreślają, że warto uzupełnić IKE o IKZE.

-Tak naprawdę IKE i IKZE to produkty komplementarne. IKE daje korzyść podatkową przy wypłacie środków – na emeryturze (zwolnienie z podatku od dochodów kapitałowych), z kole IKZE umożliwi bieżące odliczenie od podstawy opodatkowania wpłacanych kwot (do ustawowego limitu) – daje więc realną korzyść podatkową szybciej – bo już przy rocznym rozliczeniu podatkowym.  Korzyścią jest też zwiększenie całościowego limitu oszczędności emerytalnych – sumują się limity IKE i IKZE, co zwiększa kwotę oszczędności emerytalnych, a w konsekwencji – kapitału na emeryturze – mówi Łukasz Piasta ze Skarbiec TFI.

Krzysztof Lewandowski, prezes Pioneer Pekao TFI, uważa, że idealnym rozwiązaniem byłoby połączenie obydwu zachęt w jeden produkt.

-W obecnej sytuacji warto pamiętać, że tak naprawdę nie jesteśmy w stanie przewidzieć jakiej wysokości stopa podatkowa będzie obowiązywać za kilkanaście czy kilkadziesiąt lat – stąd zachęta podatkowe w IKZE obarczona jest pewną niewiadomą – tłumaczy.

Jacek Tyszko, ekspert DM BOŚ, podkreśla, że aby móc wpłacać na IKE – nie musimy pracować, ani mieć stałych dochodów, na IKZE – ogranicza nas to, czy osiągamy dochody z pracy oraz ich wysokość. IKE jest też bardziej przewidywalne pod kątem oceny przyszłego dochodu, wiemy ile wypłacimy na emeryturze – wszystko. W przypadku IKZE – nie mamy takiej wiedzy, bo nie wiemy, ile zostanie potrącone na podatek dochodowy (nie wiemy, jakie będą stawki w przyszłości).

- Paradoksem jest też to, że jeśli nawet stracimy na inwestycjach na IKZE (nasz portfel będzie mniejszy niż suma wpłat) to i tak zapłacimy podatek dochodowy od całości wypłacanych środków, bez możliwości odliczenia gdziekolwiek tej straty – ocenia Jacek Tyszko.

I z tych wszystkich powodów najlepiej mieć dwa konta i nie dokonywać wyboru.

IKE w ofercie także towarzystw emerytalnych

Od przyszłego roku nowe instytucje finansowe będą mogły oferować indywidualne konta emerytalne (IKE). Obok banków, firm ubezpieczeniowych, towarzystw funduszy inwestycyjnych oraz domów maklerskich będą to także powszechne towarzystwa emerytalne. Z 14. działających PTE kilka już deklaruje, że zaproponuje nowy produkt. Są tą: PKO BP Bankowy, Nordea, ING. Wprowadzą do oferty ten produkt prawdopodobnie w pierwszym kwartale przyszłego roku.

— Planujemy wprowadzić IKE w PTE. Jednak w pierwszej kolejności pracujemy nad wprowadzeniem IKZE. Tu rejestracja statutu nastąpi jak najszybciej. IKE będziemy wprowadzać w drugiej kolejności. Szacujemy, że będzie to drugi kwartał 2012 roku — mówi Katarzyna Golińska z Nordea PTE.

PTE aby móc oferować IKE oraz nowy produkt - indywidualne konto zabezpieczenia emerytalne (IKZE), które znajdzie się w ofercie instytucji finansowych od przyszłego roku, muszą utworzyć nowy fundusz – dobrowolny fundusz emerytalny. Będzie to drugi fundusz, obok otwartego funduszu emerytalnego w ramach obowiązkowego systemu emerytalnego, którym będą zarządzać towarzystwa emerytalne. Nie wiadomo jeszcze jaką strategię inwestycyjną będą mieć dobrowolne fundusze i jakie opłaty będą wiązać się z tym produktem.