Leksykon PPE

Publikacja: 08.01.2018 13:04

Leksykon PPE

Foto: pieniadze.rp.pl

PRACOWNICZY PROGRAM EMERYTALNY (PPE) – system zorganizowanego, grupowego, systematycznego gromadzenia środków na okres emerytalny. Obok OFE to najstarszy segment krajowego rynku emerytalnego. PPE zostały uregulowane już na etapie reformy emerytalnej z 1999 r.

TWORZENIE PRACOWNICZEGO PROGRAMU EMERYTALNEGO – PPE tworzony jest przez pracodawcę dla zatrudnianych przez niego pracowników. Zarówno pracodawca nie ma obowiązku tworzenia PPE w swoim zakładzie pracy, jak i pracownik nie ma obowiązku uczestnictwa w programie. PPE jest tylko umową określającą wzajemne zobowiązania pracodawcy i pracowników w związku z prowadzeniem przez pracodawcę programu.

UCZESTNICTWO W PRACOWNICZYM PROGRAMIE EMERYTALNYM – Prawo do uczestnictwa w PPE przysługuje wszystkim pracownikom zatrudnionym u danego pracodawcy nie krócej niż 3 miesiące, pod warunkiem że umowa zakładowa nie przewiduje innego okresu zatrudnienia.

LICZBA PRACOWNICZYCH PROGRAMÓW EMERYTALNYCH – Pracodawca może prowadzić tylko jeden PPE, ale pracownik, jeżeli jest zatrudniony w kilku miejscach pracy, może przynależeć do wielu PPE organizowanych przez te zakłady.

FORMY PRACOWNICZYCH PROGRAMÓW EMERYTALNYCH – PPE może mieć formę:

  • PPE w funduszu inwestycyjnym,
  • PPE w towarzystwie ubezpieczeniowym,
  • pracowniczego funduszu emerytalnego, którego istota funkcjonowania jest taka sama jak funduszu inwestycyjnego,
  • zarządzania zagranicznego.

NADZÓR NAD PRACOWNICZYMI PROGRAMAMI EMERYTALNYMI – PPE podlegają rejestracji i nadzorowi sprawowanemu przez Komisję Nadzoru Finansowego.

PRACOWNICZY PROGRAM EMERYTALNY W FUNDUSZU INWESTYCYJNYM – to program o charakterze czysto inwestycyjnym. Jego podstawą jest umowa o wnoszenie przez pracodawcę składek pracowników do funduszu inwestycyjnego. PPE w tej formie opiera się na idei zbiorowego gromadzenia i inwestowania środków. Uczestnik może wybrać dla siebie strategię inwestycyjną poprzez wybór jednego z kilku funduszy lub subfunduszy inwestycyjnych. Pracownicy mają również możliwość rozdysponowania składki między fundusze lub subfundusze o różnym stopniu ryzyka. Oznacza to, że w trakcie programu pracownik może dokonywać konwersji – przenosić środki między funduszami.

W ramach tego programu pracodawca zawiera umowę z funduszem lub grupą funduszy zarządzanych przez jedno towarzystwo funduszy inwestycyjnych. Muszą to być fundusze otwarte lub specjalistyczne otwarte. Bardzo często są to fundusze z wydzielonymi subfunduszami.

PRACOWNICZY PROGRAM EMERYTALNY W TOWARZYSTWIE UBEZPIECZENIOWYM – to program łączący ochronę ubezpieczeniową z gromadzeniem i inwestowaniem środków w specyficznym funduszu kapitałowym. Jego podstawą jest umowa grupowego ubezpieczenia na życie pracowników z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym. Z jednej strony pracownicy są chronieni przed skutkami utraty zdolności do pracy lub przedwczesnej śmierci (ryzyko inwalidztwa i ryzyko niedożycia wieku emerytalnego). Z drugiej strony pracownicy gromadzą i pomnażają środki w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym, którego istota funkcjonowania jest taka sama jak w przypadku funduszu inwestycyjnego.

W ramach tego programu emerytalnego składka podstawowa dzielona jest między ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy (co najmniej 85% składki) i pokrycie kosztów ochrony ubezpieczeniowej (co najmniej 1% składki). Dzięki temu pracownik gromadzi środki na okres emerytalny i jednocześnie ma zapewnioną wypłatę świadczeń określonej wysokości w przypadku zajścia takich zdarzeń jak: śmierć, następstwa nieszczęśliwych wypadków, choroba itp.

PRACOWNICZY FUNDUSZ EMERYTALNY (PFE) – osoba prawna, której wyłącznym przedmiotem działalności jest gromadzenie środków pieniężnych i ich lokowanie z przeznaczeniem na wypłatę członkom funduszu po osiągnięciu przez nich wieku emerytalnego. PFE są jedną z form pracowniczych programów emerytalnych (PPE), które są dodatkową i dobrowolną formą zabezpieczenia emerytalnego.

PFE jest tworzony, zarządzany i reprezentowany w stosunkach z podmiotami trzecimi przez pracownicze towarzystwo emerytalne, będące jednocześnie organem funduszu.

AKTYWA PRACOWNICZEGO FUNDUSZU EMERYTALNEGO – aktywa PFE stanowią składki jego członków wpłacane do funduszu, wpływy z przeniesienia środków z innego funduszu, a także nabyte za nie prawa i pożytki z tych praw.

CEL INWESTYCYJNY PRACOWNICZEGO FUNDUSZU EMERYTALNEGO – celem inwestycyjnym PFE jest osiąganie maksymalnego stopnia bezpieczeństwa i rentowności dokonywanych lokat.

OGRANICZENIA INWESTYCYJNE OBOWIĄZUJĄCE PRACOWNICZE FUNDUSZE EMERYTALNE – aby ograniczyć ryzyko inwestycyjne, PFE obowiązują dość restrykcyjne ograniczenia swobody lokacyjnej. Ustawodawca enumeratywnie wskazał instrumenty finansowe, w które mogą inwestować PFE oraz limity dotyczące wielkości inwestycji w poszczególne lokaty. Są one wyrażone procentowo w stosunku do wielkości aktywów danego funduszu, a dotyczą prawie wszystkich instrumentów finansowych. Wyjątkowo limitów lokacyjnych nie stosuje się do lokat w papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa i Narodowy Bank Polski. Ponadto aktywa PFE nie mogą być lokowane w: akcjach lub innych papierach wartościowych emitowanych przez pracownicze towarzystwo emerytalne zarządzające danym funduszem.

NADZÓR NAD PRACOWNICZYMI FUNDUSZAMI EMERYTALNYMI – PFE podlegają rejestracji i nadzorowi sprawowanemu przez Komisję Nadzoru Finansowego.

SKŁADKA NA PRACOWNICZY PROGRAM EMERYTALNY – dzieli się na składkę podstawową i składkę dodatkową. Obie składki nalicza i odprowadza pracodawca. Składkę podstawową opłaca pracodawca, składkę dodatkową uczestnik programu, czyli pracownik.

SKŁADKA PODSTAWOWA NA PRACOWNICZY PROGRAM EMERYTALNY – finansowana jest przez pracodawcę. Kwota wpłacanej składki podstawowej nie może przekroczyć 7% wynagrodzenia uczestnika. Pracodawca jest obowiązany do terminowego i prawidłowego naliczania i odprowadzania składek podstawowych.

WYSOKOŚĆ SKŁADKI PODSTAWOWEJ NA PRACOWNICZY PROGRAM EMERYTALNY – wysokość składki podstawowej na PPE ustala się:

  • procentowo od wynagrodzenia, albo
  • w jednakowej kwocie dla wszystkich uczestników, albo
  • procentowo od wynagrodzenia, z określeniem maksymalnej kwotowej wysokości tej składki.

Ostateczna wielkość składki podstawowej jest określana w zakładowej umowie emerytalnej.

SKŁADKA DODATKOWA NA PRACOWNICZY PROGRAM EMERYTALNY – finansowana jest przez pracownika, który określa jej wysokość w deklaracji uczestnictwa w PPE. Składki dodatkowe są potrącane z opodatkowanego wynagrodzenia uczestnika, jakie otrzymuje on u pracodawcy prowadzącego PPE. Pracodawca jest obowiązany do terminowego i prawidłowego naliczania, potrącania i odprowadzania składek dodatkowych.

DOBROWOLNOŚĆ SKŁADKI DODATKOWEJ NA PRACOWNICZY PROGRAM EMERYTALNY – składka dodatkowa na PPE ma charakter dobrowolny, co oznacza, że partnerzy socjalni (pracodawca oraz reprezentacja pracowników) nie mogą zobowiązać uczestnika programu do jej finansowania.

LIMIT WPŁAT NA PRACOWNICZY PROGRAM EMERYTALNY – suma składek dodatkowych wniesionych przez uczestnika do jednego PPE w ciągu roku kalendarzowego nie może przekroczyć kwoty odpowiadającej czteroipółkrotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok. W 2018 r. limit ten wynosi 19 993,50 zł.

WYPŁATA ŚRODKÓW ZGROMADZONYCH W PRACOWNICZYM PROGRAMIE EMERYTALNYM – wypłata gotówkowa lub przelew środków zgromadzonych w ramach PPE po spełnieniu warunków określonych w ustawie.

Wypłata środków zgromadzonych w PPE następuje w czterech przypadkach:

  • na wniosek uczestnika po osiągnięciu przez niego wieku 60 lat,
  • na wniosek uczestnika po osiągnięciu przez niego wieku 55 lat i nabyciu prawa do wcześniejszej emerytury,
  • w przypadku ukończenia przez uczestnika 70 lat, jeżeli wcześniej nie wystąpił on z wnioskiem o wypłatę środków i nie jest już pracownikiem pracodawcy prowadzącego ten PPE,
  • w przypadku śmierci uczestnika, na wniosek osoby uprawnionej.

Wobec opodatkowania składek wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych są wypłaty środków z PPE na rzecz uczestnika lub osób uprawnionych do tych środków po śmierci uczestnika, a także wypłaty transferowe środków zgromadzonych w ramach PPE do innego PPE lub na indywidualne konto emerytalne (IKE).

Środki z PPE są również wolne od podatku dochodowego od zysków kapitałowych oraz od podatku od spadków i darowizn.

FORMA WYPŁATY ŚRODKÓW Z PRACOWNICZEGO PROGRAMU EMERYTALNEGO – wypłata środków może być, w zależności od wniosku uczestnika albo osoby uprawnionej, dokonywana jednorazowo albo ratalnie. Wypłata (jednorazowa lub pierwsza z wypłat ratalnych) jest dokonywana w terminie nie dłuższym niż miesiąc od dnia złożenia wniosku.

ZWROT ŚRODKÓW ZGROMADZONYCH W PRACOWNICZYM PROGRAMIE EMERYTALNYM – wycofanie środków zgromadzonych w ramach PPE przed osiągnięciem wieku emerytalnego.

Zwrot następuje również w przypadku decyzji pracodawcy o likwidacji PPE. W takiej sytuacji uczestnik powinien wskazać swoje indywidualne konto emerytalne (IKE) lub inny PPE, na który pracodawca może dokonać transferu środków zgromadzonych w likwidowanym PPE. Jeżeli pracownik nie dokona takiego wskazania następuje zwrot środków.

W przypadku zwrotu pracodawca przekazuje, ze środków uczestnika, na rachunek bankowy wskazany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych kwotę w wysokości 30% sumy składek podstawowych wpłaconych do programu.

REZYGNACJA Z UDZIAŁU W PRACOWNICZYM PROGRAMIE EMERYTALNYM – uczestnik PPE może dokonać w każdym czasie wypowiedzenia udziału w PPE u obecnego lub byłego pracodawcy prowadzącego taki program. Okres wypowiedzenia nie może być krótszy niż 1 miesiąc i nie dłuższy niż 3 miesiące.

W przypadku zwrotu pracodawca przekazuje, ze środków uczestnika, na rachunek bankowy wskazany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych kwotę w wysokości 30% sumy składek podstawowych wpłaconych do programu.

ULGI PODATKOWE PPE – Składka podstawowa na PPE nie jest wliczana do wynagrodzenia pracownika i dzięki temu kwota ta jest zwolniona z obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne. Kolejna ulga to zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych wypłat środków z PPE na rzecz uczestnika lub osób uprawnionych do tych środków po śmierci uczestnika. Środki z PPE są również wolne od podatku dochodowego od zysków kapitałowych oraz od podatku od spadków i darowizn.

PRACOWNICZY PROGRAM EMERYTALNY (PPE) – system zorganizowanego, grupowego, systematycznego gromadzenia środków na okres emerytalny. Obok OFE to najstarszy segment krajowego rynku emerytalnego. PPE zostały uregulowane już na etapie reformy emerytalnej z 1999 r.

TWORZENIE PRACOWNICZEGO PROGRAMU EMERYTALNEGO – PPE tworzony jest przez pracodawcę dla zatrudnianych przez niego pracowników. Zarówno pracodawca nie ma obowiązku tworzenia PPE w swoim zakładzie pracy, jak i pracownik nie ma obowiązku uczestnictwa w programie. PPE jest tylko umową określającą wzajemne zobowiązania pracodawcy i pracowników w związku z prowadzeniem przez pracodawcę programu.

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Emerytura
Wypłata pieniędzy z PPK po 2 latach oszczędzania. Ile zwrotu dostaniemy
Materiał Promocyjny
Podróżuj ekologicznie! Program Fundusze Europejskie dla zrównoważonej mobilności
Emerytura
Autozapis PPK 2023. Rezygnacja to dobry pomysł? Eksperci odpowiadają
Emerytura
Emeryci ograniczają wydatki. Mają jednak problemy z długami
Emerytura
Emeryci zadłużeni średnio na 12,5 tys. zł. Jak poprawić portfel seniora
Materiał Promocyjny
„Skoro wiemy, że damy radę, to zróbmy to”. Oto ludzie, którzy tworzą Izerę
Emerytura
Polacy łatwo sprawdzą ile mają pieniędzy na emeryturę. Jest projekt ustawy
Emerytura
Polacy sprawdzają, ile mają pieniędzy w PPK. Nawet ci, co nie mają