Pracownicze plany kapitałowe w pigułce – cz. II

Wspólnie z PZU publikujemy kolejny odcinek cyklu, w którym prezentujemy kompendium wiedzy o PPK.

W pierwszej części naszego cyklu o PPK, opublikowanej w styczniu, omówiliśmy zagadnienia dotyczące zasad uczestnictwa w pracowniczych planach kapitałowych. Przeanalizowaliśmy też wszystkie warianty wpłat i pokazaliśmy, ile na PPK będzie przeznaczał pracodawca, ile pracownik i na jakie wsparcie ze środków publicznych będzie można liczyć.

Drugą część podstawowych informacji o PPK poświęcimy instytucjom zarządzającym oszczędnościami w PPK i polityce inwestycyjnej funduszy zdefiniowanej daty oraz możliwościom korzystania ze zgromadzonych środków. Przedstawimy także symulację gromadzenia kapitału w ramach PPK.

Kto będzie obsługiwał PPK?

To pracodawca będzie musiał wybrać instytucję finansową, która zajmie się zarządzaniem pieniędzmi pracowników. Rolę instytucji zarządzającej będzie mogło pełnić towarzystwo funduszy inwestycyjnych, zakład ubezpieczeń na życie czy powszechne towarzystwo emerytalne.

Pracodawca powinien dokonać wyboru firmy, która będzie zarządzać PPK w porozumieniu z pracownikami, czyli zakładową organizacją związkową lub reprezentacją osób zatrudnionych. Jeżeli na miesiąc przed upływem terminu, w którym PPK musi być utworzone, nie uda się dojść do porozumienia, zatrudniający będą mogli samodzielnie wybrać tę instytucję. Umowa podpisywana jest z podmiotem, który oferuje najbardziej korzystne warunki zarządzania środkami w PPK.

Jeśli pracodawca nie wybierze żadnej instytucji finansowej, pełniące rolę instytucji wyznaczonej PFR TFI wezwie pracodawcę do zawarcia z nim umowy lub przekazania informacji o zawarciu umowy o zarządzanie PPK z inną instytucją.

Nadzór nad działalnością instytucji finansowych odpowiedzialnych za zarządzanie rachunkami PPK sprawować będzie Komisja Nadzoru Finansowego.

Podmioty, aby zostać dopuszczone do rynku PPK, będą musiały być wpisane do ewidencji PPK i ich oferta znajdzie się na rządowym portalu Moje PPK. W ramach Grupy PZU spółką, która zamierza oferować PPK po dopuszczeniu do wspomnianej ewidencji, będzie TFI PZU.

Tanio i bezpiecznie

Opłaty za zarządzanie wyniosą maksymalnie 0,5 proc. aktywów netto funduszu lub subfunduszu w skali roku. Dodatkowo instytucja zarządzająca będzie mogła pobrać 0,1 proc., ale wyłącznie jeżeli stopa zwrotu z zarządzania środkami uczestnika PPK będzie dodatnia i większa niż stopa referencyjna, której wysokość będzie prawdopodobnie zbliżona do oprocentowania depozytów bankowych i która zostanie określona rozporządzeniem ministra finansów w najbliższym czasie. Częściowe uzależnienie opłaty od osiągniętych efektów inwestowania ma zmotywować instytucje finansowe do lepszego zarządzania zebranymi środkami.

Instytucją nadzorującą PPK pod kątem zgodności z prawem będzie Komisja Nadzoru Finansowego. KNF będzie również nadzorować politykę inwestycyjną funduszu zdefiniowanej daty udostępnionego w ramach PPK.

Wpłaty uczestników PPK będą inwestowane w ramach tzw. funduszy zdefiniowanej daty. Są to fundusze z określoną datą docelową inwestycji. Fundusz jest zatem dopasowany do wieku uczestników i sposób inwestowania będzie się zmieniał w miarę zbliżania się ich do wieku 60 lat. Im będziemy starsi, tym ostrożniejsza będzie polityka inwestycyjna. Na początku inwestycji w portfelu będą dominowały aktywa o większym stopniu ryzyka, czyli głównie akcje, a z czasem będzie coraz więcej aktywów bezpieczniejszych, takich jak obligacje.

Dodatkowe wsparcie

Oszczędności w PPK to nie będzie emerytura, ale dodatkowe wsparcie finansowe po zakończeniu aktywności zawodowej. Pieniądze z PPK będzie można wypłacić z chwilą ukończenia 60 lat, niezależnie od tego, kiedy uczestnik PPK przechodzi na emeryturę. Choć będzie można wypłacić całość oszczędności jednorazowo, to bardziej opłacalne podatkowo będzie rozłożenie wypłat w ten sposób, by wypłata jednorazowa wyniosła maksymalnie 25 proc., a pozostała kwota została rozłożona na co najmniej dziesięć lat.

Kolejną opcją będzie wypłata środków w formie świadczenia małżeńskiego. Takie rozwiązanie będzie można zastosować, gdy współmałżonek również osiągnie 60. rok życia i oboje wspólnie oświadczą, że chcą skorzystać w wypłaty w takiej formie. Świadczenie małżeńskie będzie wypłacane przez co najmniej 120 miesięcy, a jego wysokość ustalana będzie przez podzielenie łącznej wysokości środków zgromadzonych w PPK przez uczestnika i jego małżonka przez zadeklarowaną liczbę rat. W razie śmierci jednego z małżonków pozostałe środki będą wypłacane drugiemu, aż do wyczerpania.

W określonych sytuacjach życiowych z pieniędzy zaoszczędzonych w PPK będzie można skorzystać wcześniej. Uczestnik PPK będzie miał możliwość wypłaty środków w celu pokrycia wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu na zakup mieszkania lub budowę domu, o ile nie ukończył 45 lat (do 100 proc. środków, z obowiązkiem zwrotu), oraz wypłaty środków w razie poważnej choroby uczestnika, małżonka lub dziecka (do 25 proc. środków, bez obowiązku zwrotu).

Jeśli w trakcie oszczędzania uczestnik PPK uzna, że jest niezadowolony ze sposobu inwestowania pieniędzy albo jego zarobki spadną, będzie mógł zrezygnować z przekazywania wpłat do PPK. Mało tego, będzie mógł również wypłacić zgromadzone pieniądze, ale będzie się to wiązało nie tylko z koniecznością zapłaty podatku od zysków kapitałowych, ale także ze zwrotem dopłat ze środków publicznych oraz 30 proc. wartości środków pochodzących z wpłat pracodawcy, gdyż były one zwolnione ze składek na ubezpieczenia społeczne. Pobrane 30 proc. jednak nie przepadnie, ponieważ zostanie zapisane pracownikowi jako jego składka na ubezpieczenie społeczne w ZUS.