System pracowniczych planów kapitałowych skonstruowany został tak, by zapewnić bezpieczeństwo uczestników. Oszczędnościami pracowników zarządzać mogą jedynie instytucje finansowe wpisane do ewidencji prowadzonej przez Polski Fundusz Rozwoju. Aby się w niej znaleźć, należy spełnić szereg warunków dotyczących m.in. doświadczenia czy wymogów kapitałowych.
Składki wpłacane przez pracowników będą oddzielone od majątku firmy zarządzającej i przechowywane przez depozytariusza. Instytucja ta nie tylko przechowuje aktywa, ale jest również uprawniona do sprawdzania, czy zarządzający funduszami zdefiniowanej daty przestrzega określonych ustawą i statutem limitów zaangażowania funduszu w poszczególne klasy aktywów oraz tego, czy prawidłowo nalicza koszty. Działalność zarówno depozytariusza, jak i instytucji finansowych odpowiedzialnych za zarządzanie PPK nadzorować będzie Komisja Nadzoru Finansowego.
Po stronie polityki inwestycyjnej prowadzonej przez fundusze zdefiniowanej daty wprowadzone zostały zasady, zgodnie z którymi w miarę zbliżania się pracownika do 60. roku życia portfel inwestycyjny funduszu automatycznie będzie zmieniał się w sposób ograniczający poziom ryzyka inwestycyjnego.
Biorąc pod uwagę powyższe zasady regulujące funkcjonowanie PPK, podstawowymi kryteriami wyboru firmy zarządzającej planami stają się efektywność i doświadczenie. To te czynniki zdecydują o sukcesie PPK – zarówno tym krótkoterminowym, mierzonym sprawnością wdrożenia, jak i długoterminowym, którego miarą będą stopy zwrotu wypracowywane przez fundusze gromadzące oszczędności pracowników.
Jan Morbiato NN Investment Partners TFI
PPK dają większą elastyczność w korzystaniu ze zgromadzonych pieniędzy niż niektóre inne produkty III filaru emerytalnego, takie jak IKZE czy PPE.
Mimo że nadrzędnym celem oszczędzania w PPK jest odłożenie dodatkowego kapitału na emeryturę, przepisy przewidują pewne okoliczności, w których można sięgnąć po pieniądze z PPK przed 60. rokiem życia. Jeśli uczestnik, jego małżonek lub dziecko poważnie zachorują, mogą wypłacić z PPK nawet 25 proc. oszczędności bez obowiązku zwracania ich do funduszy w późniejszym czasie. Jeżeli oszczędzający w PPK nie ukończył 45 lat i zechce pokryć wkład własny, biorąc kredyt na mieszkanie lub budowę domu, może wyciągnąć nawet do 100 proc. środków zgromadzonych w PPK, ale będzie musiał je w całości zwrócić w ciągu 15 lat. Te możliwości wypłaty z PPK nie wiążą się z utratą korzyści uzyskanych w związku z oszczędzaniem w PPK, czyli zwolnienia z podatku Belki, zwolnienia wpłat do PPK ze składek na ubezpieczenie społeczne i dopłat od państwa.
PPK mogą prowadzić trzy grupy podmiotów – TFI, zarządzające funduszami inwestycyjnymi, PTE, zarządzające otwartymi funduszami emerytalnymi i zakłady ubezpieczeniowe. W tym gronie największe doświadczenie w pomnażaniu oszczędności klientów za pośrednictwem różnorodnych strategii inwestycyjnych mają TFI. Na przykład NN Investment Partners TFI jeszcze siedem lat temu jako pierwsze w Polsce wprowadziło do oferty fundusze zdefiniowanej daty oparte na analogicznej strategii inwestycyjnej do tej, na której będą bazowały PPK. Atutem OFE jest z kolei to, że zarządzają wielomiliardowymi aktywami w pojedynczych funduszach. Potencjalnie, po latach działalności PPK, fundusze zdefiniowanej daty również mogą urosnąć do sporych rozmiarów. Z kolei ubezpieczyciele mogą dołączyć do PPK dodatkowe ubezpieczenie np. na wypadek niespodziewanych wydarzeń. Jeżeli chodzi o kontrolę nad PPK, to można powiedzieć, że będą one nadzorowane jak mało które produkty inwestycyjne w Polsce. Od strony organizacyjnej i administracyjnej nad systemem PPK będzie czuwał Polski Fundusz Rozwoju (PFR), z kolei Komisja Nadzoru Finansowego będzie sprawdzać, czy PPK są zarządzane zgodnie z prawem i interesem uczestników funduszy. Specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte (SFIO) – to na nich w TFI będą oparte PPK – podlegają restrykcyjnemu reżimowi prawnemu, zarówno w zakresie tworzenia ich oraz zarządzania nimi, jak i nadzoru nad ich działalnością.
