Jak i kiedy najlepiej będzie wypłacić pieniądze z PPK

Publikacja: 27.05.2019 19:54

Jak i kiedy najlepiej będzie wypłacić pieniądze z PPK

Foto: pieniadze.rp.pl

Istnieje kilka sposobów wykorzystania środków zgromadzonych w PPK. Najlepiej jednak wypłacić pieniądze po ukończeniu 60. roku życia, w proporcjach: 25 proc. w ramach wypłaty jednorazowej, a 75 proc. w minimum 120 ratach.

Warto o tym pamiętać, ponieważ wypłacenie pieniędzy przed ukończeniem 60 lat w większości przypadków wiąże się z dużymi kosztami. Wyjątek stanowi poważna choroba osoby wpłacającej do pracowniczych planów kapitałowych lub najbliższej rodziny oraz zakup mieszkania.

Środki zgromadzone w pracowniczych planach kapitałowych będzie można wypłacić na podstawie odpowiednio złożonego wniosku, po osiągnięciu przez uczestnika 60. roku życia. Wypłata z pracowniczych planów kapitałowych będzie podzielona na część wypłacaną jednorazowo stanowiącą 25 proc. środków zgromadzonych w PPK oraz część wypłacaną przez 10 lat w 120 ratach miesięcznych (pozostałe 75 proc. środków zgromadzonych w PPK).

75 proc. zgromadzonych środków można wypłacić także w mniejszej ilości rat lub w całości. Trzeba w tym celu złożyć stosowny wniosek. W takim wypadku trzeba będzie zapłacić podatek od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki, wynoszący 19 proc.).

Czytaj także: Ile naprawdę wpłaci nam państwo na PPK

Rezygnacja z programu

Uczestnictwo w systemie pracowniczych planów kapitałowych jest dobrowolne, dlatego w każdym momencie można zrezygnować z przekazywania wpłat, podpisując deklarację o rezygnacji. Na podstawie wniosku o zwrot środków zgromadzonych na koncie PPK zostaną wypłacone oszczędności pomniejszone o obowiązujący podatek od zysków kapitałowych – w przypadku składek płaconych przez pracownika.

Wypłata zostanie pomniejszona o 30 proc. wartości wpłat po stronie pracodawcy, a od zysku z pozostałych 70 proc. będzie trzeba zapłacić tzw. podatek Belki. Natomiast zasilenie ze środków publicznych będzie trzeba zwrócić w całości do Funduszu Pracy, wraz z wypracowanym zyskiem. Koszty wcześniejszej wypłaty mogą wynieść 30–40 proc. zgromadzonych środków.

W przypadku śmierci uczestnika PPK pieniądze nie przepadają. Podlegają one dziedziczeniu. W zależności od decyzji będą podlegać dziedziczeniu na zasadach ogólnych lub trafią do osoby imiennie wskazanej przez uczestnika.

Koszty wypłaty

Wcześniejsza wypłata zgromadzonych środków znacznie uszczupli faktycznie wypłaconą kwotę. Załóżmy, że pan Jan zaczął oszczędzać w PPK, jako 20-latek w 2019 roku, zarabiając 5 tys. zł brutto. Po 20 latach, w 2039 r. pan Jan ma odłożone 84 977 zł. Z tego sam wpłacił 31 596 zł, pracodawca dołożył 23 697 zł, suma wpłat od państwa wyniosła 5 050 zł (resztę stanowi wypracowany zysk). Pan Jan decyduje się na wystąpienie z PPK i wcześniejszą wypłatę środków. Musi więc ponieść koszty:

  •  przekazać do ZUS 30 proc. ze środków z wpłat pracodawcy wraz z całym zyskiem – 10 011 zł. Do tego musi zapłacić podatek od zysku wypracowanego na 70 proc. wpłat pracodawcy – 1287 zł;
  •  zapłacić podatek od zysku wypracowanego na swoich wpłatach – 2451 zł;
  •  oddać wszystko, co posiada z wpłaty powitalnej oraz z dopłat rocznych od państwa (wraz z całym zyskiem), czyli 7112 zł.

W sumie z 84 977 zł, które miał odłożone, musi oddać 20 861 zł.

Czytaj także: Pieniądze w PPK podlegają dziedziczeniu

Marcin Żółtek szef Projektu Emerytura, odpowiedzialny w Grupie PZU za PPK

Lista zadań, które stoją przed pracodawcami w związku ze startem pracowniczych planów kapitałowych, jest dość długa. Najważniejsze to: zaplanowanie budżetu, wybór instytucji zarządzającej PPK i zgłoszenie pracowników. Muszą jednak zacząć od ustalenia, kiedy obejmie ich obowiązek utworzenia PPK.

W przypadku największych pracodawców, zatrudniających powyżej 250 osób, „godzina zero” wybije 1 lipca. Dla nich to już nawet nie ostatni dzwonek, ponieważ czas niezbędny na przygotowanie do wdrożenia PPK może w dużej organizacji wynieść nawet trzy miesiące, a złamanie ustawowych terminów grozi wysokimi karami.

Przed uruchomieniem PPK pracodawcy muszą zaplanować budżet i uwzględnić dodatkowe koszty w postaci wpłat, które będą odprowadzać na rzecz zatrudnionych. Te obowiązkowe wyniosą 1,5 proc. pensji brutto pracownika. Potrzebne będzie zatem ustalenie liczby pracowników, którzy zostaną automatycznie objęci planami – to osoby w wieku od 18 do 55 lat, zatrudnione na umowę o pracę bądź umowę zlecenia.

Kolejne zadanie to wybór instytucji zarządzającej PPK. Pracodawcy muszą podjąć tę decyzję w porozumieniu ze związkami zawodowymi bądź reprezentantami załogi, a następnie podpisać umowę o zarządzanie PPK. Atutem wybranej instytucji będzie wszechstronna pomoc przy wprowadzaniu PPK.

PZU już na tym etapie oddaje do dyspozycji pracodawców ponad 300 doradców klienta korporacyjnego, a także nowoczesny serwis internetowy e-PPK. Oferujemy szkolenia dla działów HR. Będziemy też wspierać pracodawców w obowiązkach związanych z informowaniem pracowników o tym, na czym polegają PPK. Przygotowaliśmy ulotki i inne materiały informacyjne.

Nasz serwis e-PPK pozwala na zawieranie online umów o zarządzanie i prowadzenie PPK. Będzie służyć pomocą także przy kolejnych krokach, które czekają pracodawców: od zgłaszania pracowników do PPK poprzez przekazywanie list wpłat na ich rachunki po przesyłanie ich dyspozycji, np. o odprowadzaniu wpłat dodatkowych.

Mniejsze firmy, które będą obejmowane obowiązkiem tworzenia PPK w przyszłym roku, a chciałyby ich uniknąć, mają jeszcze czas na wybór alternatywnego rozwiązania. To utworzenie pracowniczego planu emerytalnego. Oznacza wprawdzie konieczność odprowadzania na rzecz pracowników wpłat w wysokości co najmniej 3,5 proc. ich pensji brutto, ale może przynieść pewne korzyści także pracodawcom.

Dla zatrudnionych największą zaletą jest fakt, że udział w pracowniczym programie emerytalnym nie wiąże się z obowiązkiem dokonywania przez nich samych wpłat, które w PPK wynoszą co najmniej 2 proc. wynagrodzenia, a więc z potrąceniami z pensji. Pracodawcy zaś mogą zyskać mocny argument, by przyciągnąć i utrzymać najbardziej wartościowych pracowników. Liderem na rynku pracowniczych programów emerytalnych jest Grupa PZU.

Agnieszka Łukawska dyrektor ds. programów emerytalnych w Skarbiec TFI

Środki gromadzone w pracowniczych planach kapitałowych stanowią prywatną własność wszystkich uczestników systemu. Ustawa określa jednak ogólne zasady dysponowania tymi środkami.

Ustawowo wypłata środków będzie możliwa po osiągnięciu 60. roku życia przez pracownika. 25 proc. zostanie wypłaconych jednorazowo, a pozostałe 75 proc. w co najmniej 120 miesięcznych ratach, chyba że we wniosku uczestnik PPK zażąda wypłaty jednorazowej lub określi inną liczbę rat miesięcznych.

Zgromadzone w PPK środki będzie można wypłacać w formie świadczenia małżeńskiego, polegającego na wypłacie łącznej kwoty, z rachunków PPK należących do małżonków, pod warunkiem osiągnięcia przez oboje małżonków 60. roku życia.

Świadczenie małżeńskie wypłacane będzie małżonkom łącznie, aż do momentu wyczerpania środków zgromadzonych na rachunku małżeńskim. W przypadku, gdy jeden z małżonków umrze, to świadczenie małżeńskie wypłacane będzie drugiemu małżonkowi w dotychczasowej wysokości, aż do wyczerpania środków zapisanych na rachunku małżeńskim. Do środków zapisanych na rachunku małżeńskim po śmierci drugiego z małżonków stosować się będzie przepisy dotyczące podziału środków w przypadku śmierci uczestnika PPK.

Ponadto, przed osiągnięciem 60. roku życia, będzie można wnioskować o wypłatę do 25 proc. środków zgromadzonych na rachunku PPK w przypadku poważnej choroby pracownika, małżonka lub dziecka. Warto zauważyć, że nie będzie konieczności zwrotu tych środków.

Dopuszczalne będzie również jednorazowe wypłacenie środków z PPK na sfinansowanie wkładu własnego do kredytu, np. przy zakupie mieszkania lub domu. Podjęte na ten cel pieniądze uczestnik powinien jednak wpłacić ponownie na swój rachunek PPK w ciągu 15 lat. Do skorzystania z tej możliwości będą uprawnieni uczestnicy przed ukończeniem 45. roku życia.

Alternatywnie, uczestnik PPK po ukończeniu 60. roku życia może oczywiście kontynuować oszczędzanie w pracowniczych planach kapitałowych lub całość zgromadzonych środków wypłacać w dowolnej liczbie rat. Jednym z wariantów jest dokonanie jednorazowej wypłaty 100 proc. środków w formie 1 raty. Należy pamiętać, że wypłata środków w mniej niż 120 ratach wiąże się z koniecznością zapłaty podatku od zysków kapitałowych. Każdy uczestnik PPK po ukończeniu 60. roku życia może również dokonać wypłaty transferowej na trzy sposoby. Pierwszy, na polisę w zakładzie ubezpieczeń z prawem do świadczenia okresowego lub dożywotniego. Drugi, na rachunek terminowej lokaty z założeniem, że wypłata tych środków może odbyć się na zasadach opisanych w ustawie oraz w trzecim wariancie może wypłacić środki w formie świadczenia małżeńskiego. W przypadku wypłaty środków z rachunku PPK, gdy wysokość pierwszej raty będzie mniejsza niż 50 zł, całość zgromadzonych środków będzie wypłacana uczestnikowi jednorazowo.

Zbigniew Wójtowicz prezes Investors TFI

System pracowniczych planów kapitałowych skonstruowany został tak, by zapewnić bezpieczeństwo uczestników. Oszczędnościami pracowników zarządzać mogą jedynie instytucje finansowe wpisane do ewidencji prowadzonej przez Polski Fundusz Rozwoju. Aby się w niej znaleźć, należy spełnić szereg warunków dotyczących m.in. doświadczenia czy wymogów kapitałowych.

Składki wpłacane przez pracowników będą oddzielone od majątku firmy zarządzającej i przechowywane przez depozytariusza. Instytucja ta nie tylko przechowuje aktywa, ale jest również uprawniona do sprawdzania, czy zarządzający funduszami zdefiniowanej daty przestrzega określonych ustawą i statutem limitów zaangażowania funduszu w poszczególne klasy aktywów oraz tego, czy prawidłowo nalicza koszty. Działalność zarówno depozytariusza, jak i instytucji finansowych odpowiedzialnych za zarządzanie PPK nadzorować będzie Komisja Nadzoru Finansowego.

Po stronie polityki inwestycyjnej prowadzonej przez fundusze zdefiniowanej daty wprowadzone zostały zasady, zgodnie z którymi w miarę zbliżania się pracownika do 60. roku życia portfel inwestycyjny funduszu automatycznie będzie zmieniał się w sposób ograniczający poziom ryzyka inwestycyjnego.

Biorąc pod uwagę powyższe zasady regulujące funkcjonowanie PPK, podstawowymi kryteriami wyboru firmy zarządzającej planami stają się efektywność i doświadczenie. To te czynniki zdecydują o sukcesie PPK – zarówno tym krótkoterminowym, mierzonym sprawnością wdrożenia, jak i długoterminowym, którego miarą będą stopy zwrotu wypracowywane przez fundusze gromadzące oszczędności pracowników.

Jan Morbiato NN Investment Partners TFI

PPK dają większą elastyczność w korzystaniu ze zgromadzonych pieniędzy niż niektóre inne produkty III filaru emerytalnego, takie jak IKZE czy PPE.

Mimo że nadrzędnym celem oszczędzania w PPK jest odłożenie dodatkowego kapitału na emeryturę, przepisy przewidują pewne okoliczności, w których można sięgnąć po pieniądze z PPK przed 60. rokiem życia. Jeśli uczestnik, jego małżonek lub dziecko poważnie zachorują, mogą wypłacić z PPK nawet 25 proc. oszczędności bez obowiązku zwracania ich do funduszy w późniejszym czasie. Jeżeli oszczędzający w PPK nie ukończył 45 lat i zechce pokryć wkład własny, biorąc kredyt na mieszkanie lub budowę domu, może wyciągnąć nawet do 100 proc. środków zgromadzonych w PPK, ale będzie musiał je w całości zwrócić w ciągu 15 lat. Te możliwości wypłaty z PPK nie wiążą się z utratą korzyści uzyskanych w związku z oszczędzaniem w PPK, czyli zwolnienia z podatku Belki, zwolnienia wpłat do PPK ze składek na ubezpieczenie społeczne i dopłat od państwa.

PPK mogą prowadzić trzy grupy podmiotów – TFI, zarządzające funduszami inwestycyjnymi, PTE, zarządzające otwartymi funduszami emerytalnymi i zakłady ubezpieczeniowe. W tym gronie największe doświadczenie w pomnażaniu oszczędności klientów za pośrednictwem różnorodnych strategii inwestycyjnych mają TFI. Na przykład NN Investment Partners TFI jeszcze siedem lat temu jako pierwsze w Polsce wprowadziło do oferty fundusze zdefiniowanej daty oparte na analogicznej strategii inwestycyjnej do tej, na której będą bazowały PPK. Atutem OFE jest z kolei to, że zarządzają wielomiliardowymi aktywami w pojedynczych funduszach. Potencjalnie, po latach działalności PPK, fundusze zdefiniowanej daty również mogą urosnąć do sporych rozmiarów. Z kolei ubezpieczyciele mogą dołączyć do PPK dodatkowe ubezpieczenie np. na wypadek niespodziewanych wydarzeń. Jeżeli chodzi o kontrolę nad PPK, to można powiedzieć, że będą one nadzorowane jak mało które produkty inwestycyjne w Polsce. Od strony organizacyjnej i administracyjnej nad systemem PPK będzie czuwał Polski Fundusz Rozwoju (PFR), z kolei Komisja Nadzoru Finansowego będzie sprawdzać, czy PPK są zarządzane zgodnie z prawem i interesem uczestników funduszy. Specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte (SFIO) – to na nich w TFI będą oparte PPK – podlegają restrykcyjnemu reżimowi prawnemu, zarówno w zakresie tworzenia ich oraz zarządzania nimi, jak i nadzoru nad ich działalnością.

Istnieje kilka sposobów wykorzystania środków zgromadzonych w PPK. Najlepiej jednak wypłacić pieniądze po ukończeniu 60. roku życia, w proporcjach: 25 proc. w ramach wypłaty jednorazowej, a 75 proc. w minimum 120 ratach.

Warto o tym pamiętać, ponieważ wypłacenie pieniędzy przed ukończeniem 60 lat w większości przypadków wiąże się z dużymi kosztami. Wyjątek stanowi poważna choroba osoby wpłacającej do pracowniczych planów kapitałowych lub najbliższej rodziny oraz zakup mieszkania.

Pozostało 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Materiał Partnera
Zainwestuj w przyszłość – bez podatku
Materiał Partnera
Tak możesz zadbać o swoją przyszłość
Emerytura
Wypłata pieniędzy z PPK po 2 latach oszczędzania. Ile zwrotu dostaniemy
Emerytura
Autozapis PPK 2023. Rezygnacja to dobry pomysł? Eksperci odpowiadają
Emerytura
Emeryci ograniczają wydatki. Mają jednak problemy z długami