Wcześniejsza wypłata środków z PPK na cele mieszkaniowe

Projekt ustawy o PPK przewiduje możliwość dokonania wcześniejszej wypłaty zgromadzonych środków z PPK na cele mieszkaniowe do 100% wartości zgromadzonych w PPK środków, aby pokryć wkład własny w związku z zaciągnięciem kredytu hipotecznego.

W erze postkryzysowej nastąpiło zaostrzenie polityki kredytowej banków. Wyrazem tych przemian w Polsce była zmiana rekomendacji S przez Komisję Nadzoru Finansowego i wprowadzenie wymogu posiadania wkładu minimalnego przy zaciąganiu kredytu hipotecznego. Zgodnie z rekomendacją KNF od 2014 r. minimalny wkład własny podnoszony był corocznie o 5%. Ostatecznie podwyżki te zakończyły się 1 stycznia 2017 r. gdy minimalny wkład własny osiągnął poziom 20% wartości kredytu hipotecznego.

Wymóg posiadania wkładu własnego stał się barierą dla wielu rodzin przy zakupie własnego lokalu mieszkalnego. Aby rozwiązać ten problem i wesprzeć politykę mieszkaniową kolejnych rządów, projekt ustawy o PPK przewiduje możliwość dokonania wcześniejszej wypłaty zgromadzonych środków z PPK na cele mieszkaniowe.

Zgodnie z art. 88 projektu, uczestnik może jednorazowo dokonać wypłaty do 100% wartości zgromadzonych w PPK środków, aby pokryć wkład własny w związku z zaciągnięciem kredytu hipotecznego na:

Należy podkreślić, że środki wypłacone z PPK będzie trzeba zwrócić.

Aby dokonać jednorazowej wypłaty na cele mieszkaniowe konieczne będzie zawarcie umowy z instytucją finansową prowadzącą PPK uczestnika. Wniosek o zawarcie takiej umowy uczestnik będzie składał za pośrednictwem swojego pracodawcy lub bezpośrednio w instytucji finansowej prowadzącej PPK uczestnika.

W umowie tej będzie wskazana inwestycja, która ma być finansowana z kredytu hipotecznego, określone będą zasady i terminy wypłaty środków z PPK oraz zasady i terminy zwrotu środków do PPK.

Wcześniejszej wypłaty środków z PPK na cele mieszkaniowe będzie można dokonać tylko raz. Jeżeli uczestnik posiada kilka rachunków PPK to będzie on mógł wypłacić środki z jednego PPK, kilku lub nawet wszystkich PPK, ale będzie mógł to zrobić tylko raz.

Co najważniejsze wcześniejsza wypłata środków z PPK na cele mieszkaniowe nie będzie opodatkowana, ani też oprocentowana. Oznacza to, że uczestnicy będą mieli dostęp do niemałych środków na zakup własnego mieszkania lub budowę domu. W dobie niskiej inflacji brak oprocentowania tego kapitału nie będzie zbytnio odczuwany przez uczestnika PPK. Ale po nieuchronnym powrocie inflacji w przyszłości wcześniejsza wypłata środków z PPK na cele mieszkaniowe może być dobrym sposobem na subsydiowanie zakupu mieszkania lub budowy własnego domu.

Prawo do skorzystania z wcześniejszej wypłaty środków z PPK na cele mieszkaniowe będzie przysługiwało tylko tym uczestnikom, którzy nie ukończyli 45 lat. Wynika to z faktu, że środki wcześniej wypłacone z PPK na cele mieszkaniowe będzie trzeba zwrócić. Termin zwrotu nie będzie mógł się rozpocząć wcześniej niż 5 lat od dokonania wcześniejszej wypłaty z PPK na cele mieszkaniowe. Ale nie może trwać dłużej niż 15 lat od dnia wypłaty środków. Tak więc ostateczny zwrot wszystkich wcześniej wypłaconych środków będzie musiał nastąpić najpóźniej 20 lat od zaciągnięcia kredytu hipotecznego. W przypadku niektórych uczestników PPK zbiegnie się to z momentem ich przejścia na emeryturę.

Niestety w projekcie brakuje sankcji za brak zwrotu środków do PPK. Niewątpliwie jest to luka prawna.

Podsumowując należy wskazać, że wcześniejsza wypłata środków z PPK na cele mieszkaniowe będzie przypominać w swojej konstrukcji umowę nieoprocentowanej pożyczki. Można się zastanawiać czy nie lepszym rozwiązaniem byłoby zastąpienie wcześniejszej wypłaty środków z PPK zastawem na rachunku PPK na poczet zaliczenia tej wartości jako zabezpieczenia wkładu własnego kredytu hipotecznego. W tym przypadku środki pozostawałyby na rachunku PPK.