OFE chudsze o 150 mld zł

Odkładający w otwartych funduszach emerytalnych tracą dziś ponad połowę swoich oszczędności.

Publikacja: 03.02.2014 09:01

OFE chudsze o 150 mld zł

Foto: Bloomberg

Przyjęta w błyskawicznym tempie i podpisana przez prezydenta pod koniec ubiegłego roku ustawa zmieniająca system emerytalny stała się obowiązującym prawem. Zmuszone nim fundusze emerytalne przekażą dziś nasze oszczędności do państwowej kasy.

Pieniądze znikają

W poniedziałek do ZUS trafią najpierw obligacje skarbowe. Jeśli dany fundusz ma niewystarczającą ilość skarbowych papierów dłużnych w portfelu, to w dalszej kolejności musi przekazać emitowane przez Bank Gospodarstwa Krajowego obligacje autostradowe, papiery wartościowe gwarantowane przez Skarb Państwa i gotówkę. Efektem tej operacji jest zniknięcie z kont ubezpieczonych ponad połowy odłożonych pieniędzy. W następnej kolejności obligacje skarbowe zostaną umorzone. Od jutra OFE będą musiały minimum 75 proc. aktywów inwestować w akcje. Staną się więc de facto bardzo agresywnymi funduszami akcyjnymi.

OFE przestają być obowiązkowe. Ustawa zakłada możliwość wyboru, gdzie mają płynąć nasze składki: do ZUS czy do OFE. Na tę decyzję dostaniemy cztery miesiące od kwietnia do końca lipca. Po dwóch latach, w 2016 r., otworzy się czteromiesięczne okno transferowe na ewentualną zmianę decyzji w sprawie oszczędzania w OFE lub ZUS. Następne „okienka" będą otwierane co cztery lata.

Z punktu widzenia ubezpieczonego ważną kwestią jest tzw. mechanizm suwaka. Oszczędności z funduszy mają być przekazywane do ZUS-u stopniowo na 10 lat przed osiągnięciem przez obywatela wieku emerytalnego. Oznacza to, że ani jedna złotówka ubezpieczonego na koniec nie będzie pomnażana przez OFE.

Prezydencki wniosek ?bez najważniejszego

Chociaż w piątek zgodnie z zapowiedzią prezydent Bronisław Komorowski skierował ustawę o OFE do Trybunału Konstytucyjnego, wszystko wskazuje na to, że nie ma w nim najważniejszej kwestii. Wprawdzie wniosek nie został na razie upubliczniony, ale z omówienia dokumentu, które przekazała Kancelaria Prezydenta, wynika, że zabrakło w nim prośby o zbadanie zgodności z ustawą zasadniczą dzisiejszej operacji transferu aktywów. Jak pisze Kancelaria, we wniosku prezydent jedynie „sygnalizuje Trybunałowi istniejącą w środowisku prawniczym znaczącą rozbieżność poglądów co do statusu składek odprowadzanych do otwartych funduszy emerytalnych oraz nagromadzonych w OFE".

Zakorkowany ?rynek długu

Wraz z wejściem w życie zakazu kupowania przez OFE obligacji skarbowych, z rynku długu znika poważny gracz, który mając duży portfel papierów skarbowych, gwarantował płynność w momentach większych ruchów na rynku i zapewniał mu sprawne funkcjonowanie. W praktyce wyglądało to tak, że kiedy inwestor, np. bank, chciał zamknąć transakcję, mógł pożyczyć papiery od funduszu i sprzedać je klientowi, a potem kupić obligacje na rynku i oddać OFE. Teraz, kiedy fundusze zniknęły z rynku, inwestorzy mogą mieć problem, żeby znaleźć dany papier na rynku. Albo zapłacą za niego wyższą cenę, albo wcale nie dobiją targu. Takie korki na rynku mogą powodować zaburzenia w transakcjach, skutkujące m.in. spadkami cen naszych papierów i wzrostem ich rentowności.

Ministerstwo Finansów ogłosiło w piątek, że od 17 grudnia wypełnić lukę po OFE i usprawniać transakcje będzie mógł w razie potrzeby Bank Gospodarstwa Krajowego. „Rz" sprawdziła, że na koniec 2012 r. (ostatnie dostępne dane) BGK miał w portfelu papiery skarbowe o wartości niewiele ponad 3 mld zł. Jego moc wspierania płynności na rynku wydaje się być więc mocno ograniczona. BGK nie odpowiedział na nasze pytanie, ile wynosi obecnie portfel obligacji, ani w jaki sposób zamierza zastąpić OFE na rynku długu.

Przyjęta w błyskawicznym tempie i podpisana przez prezydenta pod koniec ubiegłego roku ustawa zmieniająca system emerytalny stała się obowiązującym prawem. Zmuszone nim fundusze emerytalne przekażą dziś nasze oszczędności do państwowej kasy.

Pieniądze znikają

Pozostało jeszcze 93% artykułu
Emerytura
Polacy chcą szybko przejść na emeryturę i cieszyć się życiem
Emerytura
MFW: Przeciętna emerytura w Polsce spadnie do minimalnej
Emerytura
40-latkowie mało wiedzą o oszczędzaniu na emeryturę
Emerytura
Nowe dane o PPK. Imponujące zyski części Polaków
Emerytura
Prawie każdy ma przerwy w płaceniu składek na emeryturę. Jak to wpłynie na wysokość świadczeń?