Rada Gospodarcza o zmianach w OFE

Rada Gospodarcza przy premierze rekomenduje przyjęcie projektu zmian w systemie emerytalnym - poinformował w poniedziałek jej przewodniczący Jan Krzysztof Bielecki.

Publikacja: 04.11.2013 19:31

Rada Gospodarcza o zmianach w OFE

Foto: PAP/serwis codzienny, Radek Pietruszka Rad Radek Pietruszka

Bielecki pytany przez dziennikarzy, czy Rada rekomenduje przyjęcie projektu dotyczącego zmian w OFE, odpowiedział: "Tak, zgodnie z tymi kierunkami, które opisaliśmy w 11 punktach".

Uwagi Rady w sprawie zmian w systemie emerytalnym przedstawił prof. Witold Orłowski. Jak mówił, w długim okresie kluczowe dla gospodarki jest to, aby system emerytalny był zbilansowany i wiarygodny dla obywateli. Podkreślał, że publiczny system emerytalny, niezależnie od tego, czy składka każdego ubezpieczonego będzie kierowana w całości do ZUS, czy też dzielona między pierwszy i drugi filar (OFE), zapewni w przyszłości bardzo niską emeryturę.

11 uwag Rady Gospodarczej przy premierze w sprawie proponowanych zmian w systemie emerytalnym:

Stanisław Gomułka, główny ekonomista BCC

Przewodniczący Rady powierzył przedstawienie 11-sto punktowe stanowisko Rady jej dwóm "głównym ekonomistom" , profesorom Orłowskiemu i Filarowi. z dominującą rolą tego pierwszego. To była dobra decyzja, bo niewątpliwie uwiarygadniała to stanowisko. Wkład Profesora Filara polegał na tzw. innym rozłożenie akcentów w 4-ech dość fundamentalnych kwestiach czysto ekonomicznych. Jego 4 punkty nie znalazły się jednak wśród punktów Rady. To pierwszy poważny ukłon w kierunku politycznego stanowiska rządu. Drugi ukłon jest zawarty nie tyle w pisemnym stanowisku, ile w jego podsumowaniu na konferencji prasowej , swego rodzaju deklaracji poparcia dla staniowiska rządowego. Profesor Orłowski na początku mówił dużo jak akademik, o niepewnościach i ryzykach dotyczących przyszłości, mówił nawet o dwóch religiach , tej antyrządowej oraz -chociaż tego wprost nie powiedział - tej rządowej. Wyraził się bardzo krytycznie o jakichkolwiek prognozach w oparciu o modele, bo wyniki zależą - mówił - od arbitralnie przyjętych parametrów. Po takim wstępie można by było oczekiwać zajęcia stanowiska, że Rada nie jest w stanie w oparciu o istniejące prognozy demograficzne , prognozy wzrostu gospodarczego i inne informacje oszacować skutków netto dla gospodarki i finansów publicznych rządowej propozycji niemal całkowitej i dość szybkiej likwidacji filara kapitałowego. Niestety zakończenie tej prezentacji było całkiem inne, nie wynikające z tej wstępnej metodologicznej diagnozy.

Te dwa "ukłony" są niestety tak silne, że stanowisko Rady nie jest stanowiskiem tylko ekonomicznym. W dodatku także wg Profesora Orłowskiego kapitał OFE został w dużym stopniu czy nawet całkowicie sfinansowany dodatkowym przyrostem długu publicznego . Taki pogląd, często formułowany przez zwolenników propozycji rządowych, jest po prostu błędny. Akurat w tej ważnej sprawie Rada powinna się była wypowiedzieć, bo tu w ważnej sprawie elementarna wiedza ekonomiczna się przydaje. Powinna była zauważyć, że przyrost długu jest generowany nie przez taki czy inny wydatek, ale przez deficyt sektora finansów publicznych, a ten w relacji do PKB był przypadkowo niemal dokładnie taki sam przez szereg lat przed reformą w r 1999, jak i w latach 2000-2012, a w latach 2000-2008 był nawet mniejszy. Z tego wynika, że przepływ środków do OFE był finansowany działaniami kompensacyjnymi . OFE kupując rządowe papiery wartościowe zmniejszały ich sprzedaż innym inwestorom, w szczególności inwestorom zagranicznym. Podobnie Rada powinna skomentować kuriozalny, bo jedyny w skali światowej, projektowany zakaz inwestowania przez fundusze emerytalne w skarbowe papiery wartościowe.

Motywacja dla propozycji rządowych jest dobrze nam znana, ale rząd uznał, że musi ją obudować odpowiednią interpretacją, swego rodzaju usprawiedliwieniem . Tym usprawieliwieniem nie mogła być perspektywa przekroczenia progu 55% wg metodologii polskiej i 60% wg metodologii unijnej.

Uwagi do tych z punków 1-11, do których mam poważniejsze zastrzeżenia:

Punkt 2. Brakuje rozróżnienia między krótkim okresem i długim okresem , co czyni ten punkt obdarzony zasadniczym błędem.

Punkt 3. Reforma nie była finansowana długiem. Polityk Rostowski może mówić , że OFE generowały dług , a następnie część tego dodatkowego długu przeznaczały na zakup papierów skarbowych, Rada Gospodarcza takiego ekonomicznego błędu nie powinna robić, powinna starannie rozróżniać podaż od popytu, zmiany długu wiązać wyłącznie z deficytem sektora finansów publicznych, tj nadwyżką wszystkich wydatków nad wszystkimi dochodami .

Punkt 4. To walka z wiatrakami, bo chyba nie sugeruje, że OFE gwarantują wyższą emeryturę niż ZUS. Rada ma tu na uwadze ryzyko związane z inwestycjami OFE. Ale w długim okresie może być niewielki. Ponadto to ryzyko było dotąd zmniejszone przez silne ustawowe ograniczenie dla inwestowania w akcje. Teraz ma być znacznie zwiększone. Przez niewypowiadanie się w tej sprawie mamy kolejny ukłon w kierunku rządowego stanowiska .

Punkt 6. Drugi pozytywny wkład Rady, przez zwrócenie uwagi na nadmierną indeksację. Pierwszy był w p 1, przez podkreślenie konieczności rozbudowy filaru III.

Punkt 8. Kompletnie błędna interpretacja dotycząca relacji między OFE , długiem publicznym i zakupami przez OFE skarbowych papierów wartościowych. Druga część tego punktu

opiera się na założeniu, że zmniejszenie długu oficjalnego w relacji do PKB będzie trwałe. Rada nie powinna wypowiadać się w imieniu przyszłych rządów i parlamentów, bo realność tego założenia od nich będzie zależała.

Punkt 9. Brak podkreślenia, że autorami tych błędów były rządy w latach 1999-2013.

Pomimo że w kilku punktach Rada zajęła stanowisko pomocne dla debaty publicznej w sprawie OFE, to przyznać muszę , że oczekiwałem większej merytorycznej rzetelności.

Bielecki pytany przez dziennikarzy, czy Rada rekomenduje przyjęcie projektu dotyczącego zmian w OFE, odpowiedział: "Tak, zgodnie z tymi kierunkami, które opisaliśmy w 11 punktach".

Uwagi Rady w sprawie zmian w systemie emerytalnym przedstawił prof. Witold Orłowski. Jak mówił, w długim okresie kluczowe dla gospodarki jest to, aby system emerytalny był zbilansowany i wiarygodny dla obywateli. Podkreślał, że publiczny system emerytalny, niezależnie od tego, czy składka każdego ubezpieczonego będzie kierowana w całości do ZUS, czy też dzielona między pierwszy i drugi filar (OFE), zapewni w przyszłości bardzo niską emeryturę.

Pozostało 89% artykułu
Emerytura
Emerytura z giełdy to nie tylko hasło
Emerytura
Europejska emerytura – jakie korzyści widzą Polacy w OIPE
Emerytura
Europejska emerytura dla polskich seniorów. Czym jest OIPE i jak oszczędzać w euro?
Emerytura
Polski system emerytalny z oceną dostateczną. Spadek w rankingu
Materiał Promocyjny
Przewaga technologii sprawdza się na drodze
Emerytura
Ile wynosi średnia emerytura w Niemczech? Nasi sąsiedzi podnoszą wiek emerytalny
Materiał Promocyjny
Transformacja w miastach wymaga współpracy samorządu z biznesem i nauką