Co zamiast OFE?

Trwająca debata na temat przyszłości systemu emerytalnego w Polsce powinna zachęcić wszystkich pracujących, by uważniej przyjrzeli się swojej przyszłości i zastanowili się, jak chcą się zabezpieczyć na starość.

Publikacja: 30.09.2013 11:13

Co zamiast OFE?

Foto: Bloomberg

Ekonomiści są obecnie zgodni w jednej kwestii. Przyszłe emerytury będą niższe. Marcin Bednarek, wiceprezes Zarządu BPH TFI, tłumaczy,  że przyczyna należy upatrywać w zmniejszającej się liczby osób opłacających składki (m.in. ze względu na starzenie się społeczeństwa polskiego oraz exodus młodych ludzi za granicę), rosnących kosztów utrzymania, a także ograniczonych możliwości "dorobienia" do emerytury przez osoby starsze. Jakie mamy zatem opcje? Ekspert wskazuje, że swój kapitał emerytalny można dodatkowo zwiększyć, samodzielnie gromadząc i inwestując oszczędności. W tym celu warto skorzystać z takich rozwiązań, jak IKE, IKZE czy PPE, których konstrukcja pozwala na gromadzenie kapitału emerytalnego przy dodatkowej uldze podatkowej.

Oszczędzamy w trzecim filarze

W 2004 r. do III filaru systemu emerytalnego zostało wprowadzone IKE, czyli Indywidualne Konto Emerytalne. Z tego rozwiązania mogą korzystać osoby, które ukończyły 18 lat (nie obowiązuje konieczność świadczenia pracy), a nawet osoby małoletnie, w wieku 16-18 lat, które są zatrudnione na umowę o pracę. IKE nie jest także ograniczone górną granicą wiekową - w ten sposób mogą także oszczędzać osoby będące na emeryturze i skorzystać ze zwolnienia z podatku od zysków kapitałowych.

Jednym z największych obostrzeń IKE jest określony górny limit wysokości wpłat. W 2013 r. oszczędzający w IKE mogą zasilić swoje konto kwotą nieprzekraczającą 11 139 zł.

- Wśród klientów BPH TFI najmłodszy posiadacz konta IKE miał 18 lat, a najstarszy - 77. Obecnie obserwujemy jednak rosnący trend w zakresie samodzielnego oszczędzania na przyszłość - szczególnie dotyczy to ludzi młodych, przed 35. rokiem życia. Jeszcze w 2004 r. liczba osób zakładających IKE w tej grupie klientów wynosiła 17 proc., podczas gdy w 2012 r. stanowili oni już prawie 30 proc. Naszym zdaniem odsetek osób dodatkowo oszczędzających będzie się zwiększał w kolejnych latach - to efekt zarówno obecnej debaty publicznej na temat problemu niskich emerytur, jak również skutek rosnącej świadomości młodych Polaków w tym zakresie - wskazuje Marcin Bednarek, wiceprezes Zarządu BPH TFI.

Duża zaletą posiadania IKE jest zwolnienie z podatku od zysków kapitałowych w wysokości 19 proc. przy wypłacie zaoszczędzonych pieniędzy po osiągnięciu wieku 60 lat lub nabyciu uprawnień emerytalnych i ukończeniu 55. roku życia oraz spełnieniu jednego z warunków związanych z wpłatami do IKE. To rozwiązanie charakteryzuje również elastyczność w częstotliwości dokonywania wpłat - oszczędzający sam decyduje kiedy i ile wpłaca na konto. Warto także pamiętać, że zaoszczędzone środki są dziedziczone i podlegają wypłacie na rzecz osób uprawnionych.

Oszczędzanie grupowe

Popularnym rozwiązaniem wspierającym motywację do budowania kapitału emerytalnego są także Pracownicze Programy Emerytalne (PPE). Podobnie jak IKE, ich działalność jest regulowana. Ten produkt oferowany jest przez pracodawcę, który finansuje podstawową składkę. Każdy z uczestników programu może także samodzielnie odkładać dodatkowe środki, które finansowane są z jego wynagrodzenia. Należy jednak pamiętać, że w PPE również obowiązują limity wpłat. W tym kontekście, składka podstawowa nie może przekraczać 7 proc. miesięcznego wynagrodzenia brutto, a suma składek dodatkowych w 2013 r. nie może być wyższa niż 16 708,50 zł.

- Mimo, że PPE to rozwiązanie o charakterze grupowym, to każdemu z uczestników zapewnia dużą swobodę inwestowania w zależności od wieku i indywidualnych preferencji. Ponadto, podobnie jak w przypadku IKE, wypłacając środki po uzyskaniu uprawnień emerytalnych, oszczędzający zwolniony jest z obowiązku zapłaty podatku od zysków kapitałowych. Warto zapytać swojego pracodawcę czy planuje wprowadzić takie rozwiązanie w firmie - wyjaśnia Bednarek.

Nowy produkt na rynku ubezpieczeń emerytalnych

Ostatnim z produktów oferowanym w ramach III filaru jest Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE). To zarazem najmłodszy z produktów oferujących dobrowolne oszczędzanie na emeryturę, z którego Polacy mogą korzystać od 1 stycznia 2012 r. W przypadku IKZE główną korzyścią jest możliwość odliczenia kwoty wpłat od podstawy opodatkowania w corocznym rozliczeniu podatkowym.

- Podczas corocznego rozliczenia podatkowego, posiadacz konta IKZE może odpisać wpłacone w poprzednim roku środki od podstawy opodatkowania i zmniejszyć tym samym wartość należnego podatku dochodowego. Obowiązek zapłaty tego podatku powstaje dopiero w momencie wypłaty oszczędności - dodaje Bednarek.

IKZE charakteryzuje się także odmiennym limitem wpłat dokonywanych w ciągu roku. W przypadku IKE jest on bowiem wyrażany kwotowo, podczas gdy dla IKZE - wynosi 4 proc. podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne, ustalonej dla oszczędzającego za rok poprzedni. Jednocześnie, w 2013 r. odgórny limit wpłat nie może przekraczać 4.231,20 zł. Co ważne - IKZE podobnie jak IKE - charakteryzuje elastyczność w dokonywaniu wpłat, a także możliwość wyboru jednego z dwóch modelowych programów lub możliwość wyboru indywidualnego programu, w ramach którego oszczędzający samodzielnie może zdecydować o składzie funduszy w portfelu.

Jak więc widzimy, przyszły emeryt ma dość spory wybór sposobów, w jaki będą odkładane jego oszczędności na emeryturę. Każdy, kto zdecyduje się na trzeci filar, może jednocześnie korzystać z IKE, IKZE i PPE. Polskie prawo zabrania jednak posiadania kilku produktów danego typu, np: dwóch kont IKE.

Ekonomiści są obecnie zgodni w jednej kwestii. Przyszłe emerytury będą niższe. Marcin Bednarek, wiceprezes Zarządu BPH TFI, tłumaczy,  że przyczyna należy upatrywać w zmniejszającej się liczby osób opłacających składki (m.in. ze względu na starzenie się społeczeństwa polskiego oraz exodus młodych ludzi za granicę), rosnących kosztów utrzymania, a także ograniczonych możliwości "dorobienia" do emerytury przez osoby starsze. Jakie mamy zatem opcje? Ekspert wskazuje, że swój kapitał emerytalny można dodatkowo zwiększyć, samodzielnie gromadząc i inwestując oszczędności. W tym celu warto skorzystać z takich rozwiązań, jak IKE, IKZE czy PPE, których konstrukcja pozwala na gromadzenie kapitału emerytalnego przy dodatkowej uldze podatkowej.

Pozostało 86% artykułu
Emerytura
Emerytura z giełdy to nie tylko hasło
Emerytura
Europejska emerytura – jakie korzyści widzą Polacy w OIPE
Emerytura
Europejska emerytura dla polskich seniorów. Czym jest OIPE i jak oszczędzać w euro?
Emerytura
Polski system emerytalny z oceną dostateczną. Spadek w rankingu
Materiał Promocyjny
Jak budować współpracę między samorządem, biznesem i nauką?
Emerytura
Ile wynosi średnia emerytura w Niemczech? Nasi sąsiedzi podnoszą wiek emerytalny