Rewolucja w spółkach giełdowych skutkiem zmian w OFE

Wśród wariatów modyfikacji II filara systemu emerytalnego pojawiły się propozycje zakładające przejęcie przez państwo aktywów OFE ulokowanych w obligacjach skarbowych lub wprowadzenie "dobrowolności" przyszłych emerytów odnośnie członkostwa w OFE. Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych przeanalizowało konsekwencje zaproponowanych zmian.

Przeprowadzone przez SEG analizy wskazują, iż przyjęcie którejkolwiek z tych propozycji miałoby negatywny wpływ na rynek kapitałowy i na całą gospodarkę.

- Jeżeli rząd zdecyduje się na wdrożenie wariantu "obligacyjnego" okaże się dość szybko, że razem ze zniknięciem z portfeli OFE obligacji skarbowych pojawi się duży problem braku dywersyfikacji ryzyka z uwagi na bardzo niską podaż instrumentów o poziomie ryzyka zbliżonym do obligacji skarbowych, który doprowadzi do bardzo dużej zmienności wyceny aktywów OFE. Przy pierwszym poważnym załamaniu na giełdzie, OFE z powodu niskich wycen aktywów zostaną zlikwidowane. Wariant ten w długim okresie oznacza nic innego jak doprowadzenie do likwidacji OFE - uważa Mirosław Kachniewski, prezes SEG.

Analiza wariantu "dobrowolności" została przeprowadzona przy założeniu, że 100 proc. przyszłych emerytów wybierze ZUS.

- Założenie to wynika z przewagi państwa przy samym definiowaniu zasad wyboru, możliwości dowolnego kreowania zachęt formalnych, propagandowych i merytorycznych, a także z powodów czysto rynkowych – ograniczenie środków w OFE będzie powodować, iż zarządzanie nimi będzie coraz trudniejsze (mniejsze korzyści skali, w tym relatywnie większe koszty zarządzania i mniejsza dywersyfikacja ryzyka), a wyniki inwestycyjne przez długi czas będą obniżane z uwagi na wyprzedaż aktywów z puli środków przejętych przez Skarb Państwa (wskutek przejścia części przyszłych emerytów do ZUS) – mówi Prezes Kachniewski

Z analizy SEG wynika, że w przypadku 72 spółek o wartości około 320 mld zł zaangażowanie Skarbu Państwa po przejęciu aktywów OFE wynosić będzie powyżej 25 proc. W 60 spośród nich obecnie Skarb Państwa nie jest istotnym akcjonariuszem.

W przypadku 36 z tych spółek Skarb Państwa stanie się największym akcjonariuszem, w przypadku kolejnych 24 Skarb Państwa będzie dużym akcjonariuszem, dysponującym wsparciem władzy legislacyjnej i wykonawczej, w odniesieniu do 12 spółek będzie to oznaczać powrót do Skarbu Państwa.

W przypadku 41 spółek o wartości 286 mld zaangażowanie Skarbu Państwa po przejęciu aktywów OFE wynosić będzie powyżej 33 proc. W 27 spółkach o wartości około 45 mld zł Skarb Państwa stanie się nowym, głównym akcjonariuszem.

SEG przypomina, że każdy inwestor przekraczający próg 33 proc. zobowiązany jest do zaoferowania nabycia do 66 proc. akcji, tak aby umożliwić wyjście z inwestycji dotychczasowym akcjonariuszom, którzy nie są zadowoleni z nowego inwestora. Ogłoszenie takich wezwań wymagałoby wyłożenia przez nowego akcjonariusza (ZUS lub Skarb Państwa) ok. 35 mld zł.

Alternatywą jest sprzedaż posiadanych walorów, tak aby zejść poniżej progu 33 proc., jednak wówczas wymagałoby to zaoferowania akcji o wartości ok. 36 mld zł, czyli kilkunastokrotności tego, co rynek zaabsorbował w ubiegłym roku.

SEG wskazuje, że w przypadku sześciu firm o wartości 73 mld zł zaangażowanie Skarbu Państwa po przejęciu aktywów OFE wynosić będzie powyżej 66 proc., co będzie wymagało ogłoszenia wezwania na 100 proc. akcji.