Szykują się zmiany w PPE?

Zapytaliśmy firmy z Listy 2000 „Rz" o to czy utworzyły lub planują uruchomić program emerytalny w firmie. Ze 100 uzyskanych odpowiedzi z największych polskich firm wynika, że program (pracowniczy program emerytalny lub pozaustawowy plan) prowadzi 18 proc. z nich. W tym gronie jest choćby: Tauron, TP, Enea czy Azoty Tarnów. Przedsiębiorstw, które nie mają jeszcze takiego programu, ale nie wykluczają, że go utworzą jest 11 proc.

Według szacunków firmy doradczej Mercer, w Polsce działa ok. 2 tys. planów emerytalnych. Samych pracowniczych programów emerytalnych (PPE, tworzonych na podstawie specjalnej ustawy) jest nieco ponad 1 tys. i w ubiegłym roku liczba aktywnych programów jeszcze spadła. Jak na około 600 tys. działających w Polsce przedsiębiorstw, w formie spółek, nie jest to wynik imponujący. Od dawna eksperci postulują za zmianami w PPE, które spowodowałyby zwiększenie zainteresowania nimi.

Komisja Nadzoru Finansowego wystosowała nie tak dawno zapytanie do instytucji finansowych i Komisji Trójstronnej o pożądane zmiany w ustawie o PPE. Według informacji Mercera, wśród postulowanych zmian są takie, które mówią o zniesienie limitu składki dodatkowej (płaci ja pracownik z własnych pieniędzy, składkę podstawową opłaca pracodawca), umożliwieniu różnicowania składki podstawowej (obecnie musi być równa dla wszystkich pracowników), rozszerzeniu kryteriów przystąpienia dla PPE czy zniesieniu konieczności zawierania umowy ze związkami zawodowymi lub reprezentacją pracowników. Wśród innych postulatów znalazło się jeszcze uelastycznienie zakładania programów oraz kryteriów wypłaty (dodanie np. trwałej niezdolności do pracy) czy umożliwienie indywidualnej kontynuacji oszczędzania przez pracownika.

Mercer przeprowadził w marcu badania poświęcone działaniom podejmowanym przez pracodawców w zakresie planów emerytalnych. W badaniu wzięło udział 17 organizacji (ok. 15 proc. zaproszonych; działy kadr), w tym 53 proc. firm oferujących PPE i 47 proc. inny rodzaj planu pracowniczego. Wynika z nich, że zarówno pracodawcy jak i instytucje finansowe prowadzące plan dla firmy prowadzą akcje komunikacji dla pracowników (spotkania informacyjne, roczne informacje etc.). Równocześnie jednak po decyzji o utworzeniu planu zainteresowanie nim słabnie. Większość firm nie prowadzi ankiet wśród pracowników na temat planów (76 proc.), nie zapewnia doradztwa przy wyborze funduszy (59 proc.) czy nie dostarcza narzędzi do oszacowania przyszłej emerytury (65 proc.).

Wykres TinyMCE decoy

62 proc. badanych firm weryfikuje wysokość opłat za zarządzanie funduszami oferowanymi w ramach planu. Jednak tylko 24 proc. firmom udało się wynegocjować z instytucjami finansowymi obniżenie kosztów w ostatnich 2 latach. Prawie trzy czwarte  przedsiębiorstw prowadzących plan emerytalny sprawdza wyniki inwestycyjne osiągane przez podmiot zarządzający planem. Prawie połowa jest z nich zadowolona, ale równocześnie 35 proc. nie miało zdania na ten temat.

A jakie są powody dla których plan emerytalny funkcjonuje w danej firmie? 59 proc. firm odpowiedziało, że to efektywne świadczenie i tyle samo, że pracownicy je cenią, a dzięki temu firma ma wpływ na retencję i rekrutację pracowników. Jak wynika z badania Mercera, zwykle trzy czwarte pracowników jest objętych planem emerytalnych działającym w firmie. 88 proc. badanych firm zapewnia, że jeśli dziś znów miałaby podjąć decyzję o utworzenie planu, to by ją podjęła. Większość dobrze ocenia też współpracę z instytucją finansową, która zarządza planem.

Według Nikodema Sucharskiego, konsultanta w  Mercer, ocenianie efektywności planu emerytalnego w firmie jest istotne z kilku powodów. Pokazuje zaangażowanie i dbałość o pracownika i jego przyszłość. Potwierdza, że plan funkcjonuje w oparciu o najbardziej aktualne standardy oraz zapewnia najlepsze warunki oszczędzania (opłaty, wyniki inwestycyjne). Równocześnie instytucja finansowania, która planem zarządza, ma świadomość, że pracodawca kontroluje funkcjonowanie planu, a także wykorzystuje plan do budowania relacji z pracownikami.