KNF o produktach inwestycyjnych

KNF  wysłał  do instytucji finansowych wytyczne dotyczące praktyk sprzedażowych  związanych  z  oferowaniem  produktów  inwestycyjnych. Jakie najważniejsze  postulaty  zawierają? Czy gdzieś można znaleźć pismo wysłane przez nadzór?

Iwona Torzewska:

Pismo opublikowaliśmy na stronie www.knf.gov.pl. Zawiera dziewięć  głównych postulatów  jakie  nadzór kieruje  do  nadzorowanych  podmiotów w zakresie sprzedaży  produktów  inwestycyjnych.  Celem  wystąpienia  jest poprawienie standardów  w zakresie konstruowania oferowanych produktów oraz jakości ich dystrybucji.

Co budzi największe wątpliwości i obawy nadzoru?

Do KNF wpływają sygnały odnoszące się do praktyk sprzedażowych związanych z oferowaniem   produktów   o  charakterze  inwestycyjnym  stosowanych  przez pracowników  instytucji  oraz  pośredników  finansowych.  Wydaje  się, że w niektórych  przypadkach  mogło  dojść  do  nadużyć,  a klienci mogli zostać wprowadzeni w błąd.

Czym   charakteryzuje  się  skomplikowany  produkt  inwestycyjny obarczony dużym ryzykiem od „tradycyjnego"?  Czy jest na to metoda?

Przez  produkt  „tradycyjny"  rozumiemy  np. standardową lokatę, w której w sposób  prosty  określone  są  parametry takiego produktu, tj. kwota, którą inwestujemy  – czyli kwota lokaty, konkretny zysk, jaki osiągniemy z takiej inwestycji - czyli wyrażana wartością liczbową wysokość oprocentowania oraz czas  po  jakim  możemy  ten  zysk  osiągnąć - czyli termin trwania lokaty.

Parametry   takiego   produktu   mogą   przewidywać   jednak,  w  przypadku wcześniejszego  niż  określony  terminu zerwania lokaty odsetki nie zostaną wypłacone. Zwrotowi podlegać będzie natomiast cała wpłacona kwota lokaty.

Mówiąc o skomplikowanych produktach inwestycyjnych mamy tu na myśli różnego rodzaju  produkty  strukturyzowane,  w których parametry produktu określają tyko  zasady  wyliczania  potencjalnych  zysków,  jednak na dzień nabywania takiego  produktu nie jest właściwie możliwe określenie ich wysokości, gdyż uzależnione  są  one  np.  od  zachowania w perspektywie czasu różnorodnych indeksów,  których  wartość  z  kolei  może  być  uzależniona  od wybranych wartości instrumentów finansowych.

Do   produktów   o   skomplikowanej   konstrukcji   zaliczyć  także  należy ubezpieczenia  na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi. Należy zwrócić  uwagę na podwójną funkcję tych produktów: ochronną i inwestycyjną. Z uwagi na charakter tego typu produktów, należy pamiętać, że nie wszystkie środki  wpłacane  jako  składka  stanowią  inwestycję,  część z nich bowiem przeznaczana jest na ochronę ubezpieczeniową oraz na koszty z tym związane.

Dlatego  tak  ważne  jest  szczegółowe  zapoznanie  się  z treścią ogólnych warunków  ubezpieczenia, które określają zarówno zasady podziału środków na część  ochronną  i  inwestycyjną oraz zasady i wysokość opłat pobieranych w związku z zawartą umową. Ponieważ środki z części inwestycyjnej inwestowane są  fundusze  inwestycyjne, należy mieć także na uwadze ryzyko ewentualnego spadku wartości aktywów.

Czy można wierzyć ulotkom? Kilka wpadło mi ostatnio w ręce i to co najważniejsze było napisane małym drukiem...

Należy  pamiętać, że ulotki mają charakter marketingowy i, z uwagi na swoje rozmiary,  mogą  nie  zawierać  wszystkich  istotnych  informacji  na temat produktu.  Dlatego  też  Urząd KNF podkreśla, jak istotne jest zapoznawanie się z umowami, które zawieramy oraz dopytywanie się o kwestie niezrozumiałe dla nas, a nie bazowanie na informacjach reklamowych.

Gdzie  szukać  informacji  o  opłatach? Czy istnieje jedna tabela opłat w której instytucje finansowa wpisuje wszystkie, które pobiera?

Nie  ma  jednej tabeli opłat dla wszystkich produktów dystrybuowanych przez dany  podmiot.  Każdy z produktów ma swój wzorzec umowny (umowa, regulamin, ogólne  warunki  ubezpieczenia,  prospekt  informacyjny,  itp.),  w  którym powinna  być  określona  wysokość  opłat  lub  prowizji pobieranych za dane czynności  wykonywane przez podmiot w związku z zawartą umową oraz zasady i terminy  ich  pobierania. Informacja taka może być zawarta bądź to w treści samego wzorca, bądź też w załączonej do niego  tabeli opłat.

O  czym  zwykle  instytucje  finansowe nie informują klientów lub wręcz wprowadzają klientów w błąd?

Generalnie  uznać  należy,  że instytucje finansowe zawierają w stosowanych przez siebie wzorcach umownych informacje na temat charakteru produktu oraz kosztów  z  nim  związanych.  Ze  skarg  przesyłanych  do Urzędu KNF wynika natomiast,  że  informacje  te nie zawsze prezentowane są w sposób rzetelny przez  osoby  zajmujące  się  ich bezpośrednią sprzedażą. Dlatego tak ważne jest  zainteresowanie  ze strony klienta wszystkimi szczegółami dotyczącymi danego  produktu  oraz  zadawanie  pytań  na temat tego, które części umowy regulują istotne dla niego kwestie.