Dwa rachunki, większe możliwości

Limit wpłat na indywidualne konto emerytalne (IKE) jest kwotowy i wynosi w tym roku ponad 10 tys. zł. Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE). Limit wpłaty jest 2,5-krotnie niższy na IKE. Można bowiem przelać 4 proc. podstawy wymiaru składki emerytalno-rentowej, lecz nie więcej niż 4 proc. liczone od 30-krotności średnich zarobków; daje to kwotę ok. 4 tys. zł w 2012 r.

IKZE nie obejmuje jednak np. pracowników służb mundurowych oraz sędziów czy prokuratorów, którzy nie należą do publicznego systemu emerytalnego i nie płacą składek emerytalno-rentowych (ich emerytury finansowe są z budżetu).

1,6 tys. zł wyniosła średnia wpłata na IKE w pierwszej połowie tego roku; limit wpłat w 2012 roku to 10 578 zł

– IKE pozwala oszczędzać osobom, które nie pracują lub nie uzyskują regularnych dochodów. Na IKZE odkładać mogą tylko te osoby, które osiągają dochody z pracy – mówi Waldemar Wołos, dyrektor ds. rozwoju nowych produktów w Union Investment TFI.

Poza tym w przypadku IKZE im mniej zarabiamy, tym mniej możemy wpłacić.

– IKZE kierowane jest do osób osiągających przychód podatkowy i jednocześnie tych, którzy płacą regularny PIT. Co więcej, konstrukcja składki powoduje, że aby z niej skorzystać w całości, trzeba zarabiać minimum 100 tys. zł. Wtedy

wykorzystamy całą ulgę. Ale z drugiej strony ta grupa inwestorów jest bardzo wrażliwa na kwestie podatkowe i każda dyskusja o podniesieniu podatków czy dodatkowym progu podatkowym (co może bezpośrednio się odbić na IKZE w przyszłości, czyli w momencie likwidacji tego rachunku) zniechęca ich do otwarcia IKZE – uważa Krzysztof Nowak z firmy Mercer.

368 zł tyle przeciętnie wpłaciła jedna osoba na IKZE w pierwszych sześciu miesiącach roku

Niewątpliwie ważną zaletą IKZE jest zachęta podatkowa w postaci prawa do odpisania wpłat od podstawy opodatkowania. Wpłaty dokonane w tym roku będzie można odpisać w roku przyszłym, wypełniając PIT za 2012 r.

– Jeżeli choć raz dostaniemy zwrot podatku PIT po dokonaniu wpłaty na IKZE, będziemy chcieli skorzystać z takiego odpisu w kolejnych latach. Takiej zachęty nie ma w IKE i dlatego jedynie 30 proc. kont jest systematycznie zasilanych – mówi Maciej Rogala, ekspert ds. dobrowolnych planów emerytalnych.

Jednak ci, którzy oszczędzają na IKE, muszą liczyć się z koniecznością odprowadzenia podatku w momencie podejmowania pieniędzy, a nie wiadomo, jaka wtedy będzie stawka podatkowa. Z drugiej strony IKZE jest jedynym produktem, w którym mamy do czynienia z faktycznym i bezwarunkowym zwolnieniem z podatku od dochodów kapitałowych. W IKE zwolnienie dotyczy tylko sytuacji, w której poczekamy z podjęciem pieniędzy do 60. roku życia.

30 proc. indywidualnych kont emerytalnych jest systematycznie zasilanych pieniędzmi

Istotną różnicą między IKE a IKZE jest również wiek, po osiągnięciu którego można zacząć korzystać ze zgromadzonych środków.

– Oszczędzający na IKZE nabywa uprawnienia do wypłaty środków po 65. urodzinach, oszczędzający w ramach IKE takie uprawnienia zdobywa wcześniej, bo już po ukończeniu 60. roku życia – mówi Malwina Przewdziecka, ekspert ds. inwestycji w mBanku i MultiBanku.

Eksperci podkreślają, że dopiero pełne wykorzystanie limitów wpłat na oba konta daje szansę na istotny, dodatkowy kapitał emerytalny. Jak mówi Marcin Bednarek, wiceprezes BPH TFI, IKE i IKZE w zamierzeniu ich twórców miały funkcjonować obok siebie, a nie zamiast. I oba produkty są niewątpliwie warte rozważenia.

Dla niektórych grup, jak choćby osób samozatrudnionych, posiadanie dwóch kont powinno być wręcz koniecznością. Takich osób jest w Polsce ok. 3 mln (na 17 mln aktywnych zawodowo).

– Opłacają oni składkę emerytalną w minimalnej wysokości od kwoty 2115 zł miesięcznie, czyli ich składka emerytalna wynosi jedynie 413 zł. Można szacować, że przyszła emerytura będzie sięgać maksymalnie 1 tys. zł (dzisiejszych), co przy rzeczywistych zarobkach tych ludzi oznaczać będzie absolutne załamanie sytuacji finansowej – podkreśla Krzysztof Nowak.

Jak dodaje Maciej Rogala, takie osoby mogą wpłacić na IKZE nieco ponad 900 zł rocznie, a to zdecydowanie za mało, aby uzbierać na sensowną emeryturę. Dlatego dodatkowo powinny otworzyć IKE.

Najważniejsze jest jednak, by w ogóle zacząć oszczędzać, gdyż z pewnością większość z nas nie będzie w przyszłości zadowolona z wysokości swojej emerytury z ZUS i OFE.

– Bez względu na to, co myślimy o IKE i IKZE, istotne jest, aby zrozumieć, że to od nas samych zależy, na jakie życie będzie nas stać na emeryturze. Czas przestać liczyć na państwo. Najgorszą decyzją, jaką można podjąć, jest rezygnacja z oszczędzania na przyszłość – przekonuje Radosław Gołaszewski, dyrektor Departamentu Zarządzania Produktami w AXA Życie.

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki, k.ostrowska@rp.pl

Co z podatkami

Indywidualne konto emerytalne (IKE) oraz indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE) służą do dodatkowego oszczędzania na emeryturę. Różni je m.in. limit wpłat (niższy w IKZE) oraz zachęty podatkowe. Wpłaty na nowe konto IKZE, wprowadzone w tym roku, można odpisać od podstawy opodatkowania. Z kolei w przypadku IKE nie ma takiej zachęty podatkowej, ale też nie płaci się podatku przy podejmowaniu pieniędzy. Z punktu widzenia efektów finansowych dla inwestora obie konstrukcje podatkowe mają taki sam wynik końcowy; przy założeniu, że skala podatkowa jest taka sama, nie ma znaczenia, czy podatek jest płacony na końcu inwestycji (IKZE) czy na początku (IKE).

Pozostało 89% artykułu