Obligacje uratowały wyniki OFE

Otwarte fundusze emerytalne zakończyły 2011 rok stratą, która wyniosła przeciętnie 4,8 proc. Przyczyniły się do tego duże spadki kursów akcji To drugi rok z ujemnym wynikiem w historii. Najlepiej poradziły sobie w ubiegłym roku fundusze: Axa, Generali i Nordea. Najsłabiej wypadł Polsat

Publikacja: 03.01.2012 12:32

Wyniki inwestycyjne otwartych funduszy emerytalnych

Wyniki inwestycyjne otwartych funduszy emerytalnych

Foto: Rzeczpospolita

Jesz­cze na po­cząt­ku 2010 r. nikt nie za­kła­dał sy­tu­acji, że OFE za­koń­czą rok pra­wie 5-proc. stra­tą. Wszy­scy zgod­nie za­kła­da­li, że ry­nek ak­cji wzro­śnie co naj­mniej o 10 proc. Osta­tecz­nie za­no­to­wał du­ży spa­dek.

– Mi­nio­ny rok ob­fi­to­wał w wy­da­rze­nia go­spo­dar­cze. Nie­ste­ty w więk­szo­ści ne­ga­tyw­ne. Kon­cen­tro­wa­ły się one przede wszyst­kim wo­kół kry­zy­su fi­skal­ne­go w Eu­ro­pie. Wie­lu kra­jom zo­sta­ły ob­ni­żo­ne ra­tin­gi. W związ­ku z kry­zy­sem w Gre­cji i we Wło­szech na­stą­pi­ły zmia­ny pre­mie­rów. Po­zy­tyw­nym zja­wi­skiem w po­przed­nim ro­ku by­ło za­cho­wa­nie się go­spo­dar­ki i ryn­ku fi­nan­so­we­go w USA, któ­re by­ło re­la­tyw­nie lep­sze niż stre­fy eu­ro – pod­su­mo­wu­je Grze­gorz Jał­tu­szyk, dy­rek­tor De­par­ta­men­tu Za­rzą­dza­nia Ak­ty­wa­mi w PTE War­ta.

2011 to dru­gi rok w hi­sto­rii dzia­łal­no­ści OFE, któ­ry koń­czą ujem­nym wy­ni­kiem. Po­dob­nie by­ło w 2008 r., ale wów­czas ich stra­ta by­ła znacz­nie więk­sza –wy­nio­sła ok. mi­nus 14 proc. Tak­że wów­czas wy­ni­ka­ło to z bar­dzo du­żych spad­ków na gieł­dzie. W mi­nio­nym ro­ku kur­sy spół­ek za­czę­ły zniż­ko­wać w sierp­niu. Osta­tecz­nie głów­ne in­dek­sy gieł­do­we w War­sza­wie za­no­to­wa­ły dwu­cy­fro­we spad­ki (WIG ob­ni­żył się o 21 proc., a sWI­G80 – in­deks sku­pia­ją­cy ma­łe spół­ki gieł­do­we – aż o po­nad 30 proc.).

We­dług eks­per­tów w po­rów­na­niu z du­żym spad­kiem na gieł­dzie wy­ni­ki OFE wy­da­ją się i tak dość przy­zwo­ite. OFE po­mógł ry­nek ob­li­ga­cji, któ­ry wzrósł o ok. 6 proc. Pa­pie­ry skar­bo­we sta­no­wią nie­co po­nad po­ło­wę port­fe­li in­we­sty­cyj­nych fun­du­szy eme­ry­tal­nych.

Za­rzą­dza­ją­cy OFE pod­kre­śla­ją, że ich wy­ni­ki na­le­ży oce­niać w dłuż­szej niż rocz­na per­spek­ty­wie, bo są in­we­sto­rem dłu­go­okre­so­wym. Gdy spoj­rzy się na wy­ni­ki OFE za dwa i wię­cej lat, są one do­dat­nie. Za 24 mie­sią­ce śred­ni zysk prze­kra­cza 5 proc. Z ko­lei w cią­gu 12 lat OFE za­ro­bi­ły prze­cięt­nie po­nad 150 proc.

Ra­fał Mi­ku­siń­ski, pre­zes Am­pli­co PTE, pod­kre­śla, że wa­run­kiem uzy­ska­nia po­nad­prze­cięt­nych re­zul­ta­tów in­we­sty­cyj­nych w 2011 r. by­ła ela­stycz­ność stra­te­gii in­we­sty­cyj­nej i szyb­kie do­sto­so­wy­wa­nie jej do zmie­nia­ją­cych się wa­run­ków.

– Na ryn­ku ak­cji naj­pierw li­de­ra­mi by­ły spół­ki cy­klicz­ne, a po ka­ta­stro­fie w Ja­po­nii bar­dziej de­fen­syw­ne spół­ki uży­tecz­no­ści pu­blicz­nej. Od cza­su po­gor­sze­nia ko­niunk­tu­ry w III kwar­ta­le już tyl­ko wy­bra­ne, do­bre ja­ko­ścio­wo spół­ki – naj­czę­ściej li­de­rzy swo­ich branż – umoż­li­wia­ły osią­gnię­cie wy­ni­ków lep­szych od bench­mar­ków. Klu­czo­wa by­ła więc se­lek­cja spół­ek, szcze­gól­nie że w za­sa­dzie przez ca­ły rok w nie­ła­sce po­zo­sta­wa­ły spół­ki o mniej­szej ka­pi­ta­li­za­cji i płyn­no­ści – tłu­ma­czy Mi­ku­siń­ski.

Naj­mniej­szą stra­tę za­no­to­wał w ubie­głym ro­ku fun­dusz Axa (-3,3 proc.), a za­raz za nim Ge­ne­ra­li (-4,02 proc.). Pierw­szą trój­kę za­my­ka Nor­dea (-4,07 proc.). W ich przy­pad­ku spraw­dzi­ła się stra­te­gia ni­skie­go za­an­ga­żo­wa­nia w ak­cje.

– Wy­ni­ka­ło to z ocze­ki­wa­nia, że per­spek­ty­wy wzro­stu zy­sków spół­ek są za wy­so­kie, po­dob­nie jak wy­ce­ny więk­szo­ści z nich. Kon­se­kwent­nie sta­ra­my się mieć tak­że mniej ak­cji ban­ków, któ­re cha­rak­te­ry­zu­ją się sto­sun­ko­wo du­żym udzia­łem kre­dy­tów de­ta­licz­nych, ze szcze­gól­nym uwzględ­nie­niem wa­lu­to­wych kre­dy­tów hi­po­tecz­nych w port­fe­lu – mó­wi Adam Ku­row­ski, szef in­we­sty­cji w Axa PTE. – Na wy­nik zło­ży­ły się po tro­chu czte­ry pod­sta­wo­we czyn­ni­ki: udział ak­cji w port­fe­lu, alo­ka­cja sek­to­ro­wa, se­lek­cja spół­ek oraz dość kon­ser­wa­tyw­ne po­dej­ście do ryn­ku ob­li­ga­cji – do­da­je Ku­row­ski.

Naj­sła­biej wy­padł w 2011 r. fun­dusz Pol­sat. Je­go stra­ta wy­no­si mi­nus 7,2 proc.

Ja­ki bę­dzie dla OFE obec­ny rok? Dziś nikt nie za­kła­da ani bar­dzo opty­mi­stycz­ne­go (spo­ry zysk OFE), ani bar­dzo ne­ga­tyw­ne­go (dru­gi z rzę­du rok ze stra­tą) sce­na­riu­sza.

Oszczęd­no­ści Po­la­ków zgro­ma­dzo­ne w fun­du­szach eme­ry­tal­nych wy­nio­sły na ko­niec 2011 r. 224,7 mld zł. By­ły tyl­ko o nie­co 3,5 mld zł (o 1,6 proc.) wyż­sze niż na ko­niec 2010 r. Ten nie­znacz­ny wzrost to efekt kiep­skiej sy­tu­acji na ryn­ku ak­cji. Przy­po­mnij­my zaś, że ZUS prze­ka­zał OFE skład­ki wy­no­szą­ce nie­co po­nad 15 mld zł w mi­nio­nym ro­ku.

Opinia

Pa­weł Klim­kow­ski czło­nek za­rzą­du Avi­va Powszechne Towarzystwo Emerytalne, za­rzą­dza­ją­cy port­fe­lem ak­cji Avi­va OFE

To był zły rok dla posiadaczy akcji, ale przyzwoity rok dla właścicieli obligacji – choć dość duże znaczenie miał tu fakt umiejętnego zwiększenia zaangażowania w polskie papiery skarbowe w trakcie roku. Spadki na rynku akcji były naprawdę dotkliwe i wynikały z sytuacji zewnętrznej, podczas gdy ocena kondycji polskiej gospodarki wciąż pozostaje dobra. W takim otoczeniu niestety nie działała strategia nakierowana na posiadanie akcji spółek korzystających z pozytywnej koniunktury na rynku wewnętrznym – bo obawy o spowolnienie w 2012 roku sprowadziły ceny takich akcji znacząco w dół, dotyczy to szczególnie banków i spółek sprzedających do konsumenta. Dlatego też najlepiej wypadały portfele defensywne z dużą ilością spółek telekomunikacyjnych, dostawców energii i gazu oraz oczywiście spółki płacące wysokie dywidendy.

Zakaz akwizycji

Od te­go ro­ku obo­wią­zu­je za­kaz akwi­zy­cji do otwar­tych fun­du­szy eme­ry­tal­nych. To ozna­cza, że ża­den przed­sta­wi­ciel fun­du­szu nie może za­chę­cać do za­pi­sa­nia się do OFE ani pod­pi­sać umo­wy klientami. Umo­wę z OFE bę­dzie moż­na pod­pi­sać tyl­ko dro­gą ko­re­spon­den­cyj­ną. Nie­zbęd­ne for­mu­la­rze powinny być do­stęp­ne na stro­nach in­ter­ne­to­wych OFE. Tak­że Urząd Ko­mi­sji Nad­zo­ru Fi­nan­so­we­go bę­dzie spo­rzą­dzał na stro­nie in­ter­ne­to­wej, przy­naj­mniej raz na sześć mie­się­cy, ak­tu­al­ną in­for­ma­cję do­ty­czą­cą OFE. Zawiera ona dane na temat stóp zwrotu i opłat pobieranych przez OFE. Bę­dzie ona za­łącz­ni­kiem do umo­wy przy­stą­pie­nia do fun­du­szu. Pierw­szą ta­ką in­for­ma­cję KNF właśnie opu­bli­ko­wał.

Jesz­cze na po­cząt­ku 2010 r. nikt nie za­kła­dał sy­tu­acji, że OFE za­koń­czą rok pra­wie 5-proc. stra­tą. Wszy­scy zgod­nie za­kła­da­li, że ry­nek ak­cji wzro­śnie co naj­mniej o 10 proc. Osta­tecz­nie za­no­to­wał du­ży spa­dek.

– Mi­nio­ny rok ob­fi­to­wał w wy­da­rze­nia go­spo­dar­cze. Nie­ste­ty w więk­szo­ści ne­ga­tyw­ne. Kon­cen­tro­wa­ły się one przede wszyst­kim wo­kół kry­zy­su fi­skal­ne­go w Eu­ro­pie. Wie­lu kra­jom zo­sta­ły ob­ni­żo­ne ra­tin­gi. W związ­ku z kry­zy­sem w Gre­cji i we Wło­szech na­stą­pi­ły zmia­ny pre­mie­rów. Po­zy­tyw­nym zja­wi­skiem w po­przed­nim ro­ku by­ło za­cho­wa­nie się go­spo­dar­ki i ryn­ku fi­nan­so­we­go w USA, któ­re by­ło re­la­tyw­nie lep­sze niż stre­fy eu­ro – pod­su­mo­wu­je Grze­gorz Jał­tu­szyk, dy­rek­tor De­par­ta­men­tu Za­rzą­dza­nia Ak­ty­wa­mi w PTE War­ta.

Pozostało 85% artykułu
Emerytura
Wypłata pieniędzy z PPK po 2 latach oszczędzania. Ile zwrotu dostaniemy
Emerytura
Autozapis PPK 2023. Rezygnacja to dobry pomysł? Eksperci odpowiadają
Emerytura
Emeryci ograniczają wydatki. Mają jednak problemy z długami
Emerytura
Emeryci zadłużeni średnio na 12,5 tys. zł. Jak poprawić portfel seniora
Emerytura
Polacy łatwo sprawdzą ile mają pieniędzy na emeryturę. Jest projekt ustawy
Materiał Promocyjny
Sztuczna inteligencja zmienia łańcuchy dostaw w okresach wysokiego popytu