Sprawdź opłaty w IKE

Do końca grudnia mają czas osoby, które jeszcze w tym roku chcą odłożyć dodatkową kwotę na swoim indywidualnym koncie emerytalnym (IKE). Tyle samo czasu mają osoby, które chcą założyć IKE jeszcze w tym roku by przynajmniej w części wykorzystać tegoroczny limit, który wynosi nieco ponad 10 tys. zł.

10 077 zł

- tyle można wpłacić na IKE w 2011

Chcemy pomóc podjąć dobre decyzje tym, którzy planują założyć IKE oraz tym, którzy nie są zadowoleni z posiadanego konta. Publikujemy pierwszą część poradniki, w którym pokazujemy, jakie opłaty pobierają od klientów instytucje finansowe oferujące indywidualne konta.

Najpierw zajmiemy się towarzystwami funduszy inwestycyjnych.

Różnorodne opłaty

Podejmując decyzję o oszczędzaniu na indywidualnym koncie emerytalnym w funduszu inwestycyjnym, musimy pamiętać, że sporo  zyskamy, gdy pozostaniemy wierni wybranemu towarzystwu przez wiele lat. W większości przypadków system opłat został tak skonstruowany, aby promować wieloletnie oszczędzanie. Oprócz standardowych opłat, czyli manipulacyjnej/dystrybucyjnej  potrącanej od wpłaconych składek i opłaty za zarządzanie, w niektórych towarzystwach mamy kilka innych prowizji związanych tylko z IKE. Chodzi przede wszystkim o opłatę karną za wycofanie środków przed upływem 12 miesięcy od podpisania umowy, opłatę za otwarcie rejestru IKE czy opłatę za prowadzenie IKE.

Generalnie wpływ kosztów na stan rachunku jest stosunkowo łatwy do wyliczenia. Trzeba jedynie pamiętać, że jeśli opłata manipulacyjna/dystrybucyjna wyniesienie np. 1 proc. to oznacza, że końcowy stan rachunku będzie również niższy o 1 proc. Z kolei opłata za zarządzanie obniża stopę zwrotu — wypracowany wynik inwestycyjny — czyli jeśli z określonej inwestycji dana firma uzyska brutto 8 proc. zysku to przy 2-proc. opłacie za zarządzanie zysk spadnie do 6 proc.

Za ryzyko trzeba zapłacić

Największy wpływ na wysokość zysków w długim terminie ma opłata za zarządzanie. Trzeba zwrócić uwagę szczególnie na jej wysokość. Im jest ona niższa tym lepiej dla naszych pieniędzy.  TFI pobierają z tego tytułu od 0,8 do 4 proc. Należy jednak pamiętać, że im dany fundusz bardziej agresywnie inwestuje tym wyższą opłatę pobiera TFI. Fundusze inwestujące dużą część aktywów w akcje zwykle pobierają najwyższą opłatę za zarządzanie, ale równocześnie zysk wypracowany przez te fundusze bywa zwykle wyższy.

W ramach oferty jednego towarzystwa funduszy inwestycyjnych mamy do wybory przynajmniej kilka funduszy inwestycyjnych. Wpłacając pieniądze na IKE możemy też zdecydować o podziale składki na kilka funduszy. I wtedy wysokość opłata zależy od rodzaju funduszu inwestycyjnego.

Towarzystwa funduszy inwestycyjnych umożliwiają przenoszenie pieniędzy między funduszami lub z jednej strategii oszczędzania do drugiej (jeśli taką oferują). Z reguły jedna lub kilka konwersji w roku kalendarzowym (w zależności od towarzystwa) jest bezpłatna. Częstsze przenoszenie środków jest nieopłacalne, gdyż wtedy pobierana jest opłata manipulacyjna. Możliwość zmiany funduszu pozwala bardziej aktywnym klientom wykorzystywać tendencje rynkowe. Po okresie hossy na rynku akcji warto czasami przenieść na kilkanaście miesięcy część oszczędności do funduszy bezpiecznych, na przykład obligacyjnych. W ten sposób można uchronić się przed stratami. Oczywiście skuteczność takich działań zależy od umiejętności inwestora, a w przypadku wyboru funduszy zrównoważonych - zarządzającego.

Jeśli chodzi o opłatę manipulacyjną/dystrybucyjną (pobierana jest jednorazowo od wpłacanej składki i zwykle stanowi procent wpłaconej kwoty) część TFI proponuje stawkę malejącą, czasami nawet do zera, jeżeli będziemy oszczędzać przynajmniej przez kilka lat i uzbieramy na koncie określoną kwotę. Niektóre pobierają także opłatę za otwarcie rejestru IKE. Niektóre instytucje nie pobierają tej opłaty jeśli klient wpłaca pieniądze regularnie. Poza tym wysokość stawki manipulacyjnej może zależeć od dystrybutora pracującego dla TFI. Zwykle taniej jest podpisać umowę z punkcie obsługi klienta (POK) TFI niż np. u doradcy finansowego.

Warto także pamiętać, że zmiana TFI może być mało opłacalna. Trzeba będzie zapłacić karę za wycofanie zgromadzonych pieniędzy gdy oszczędza się krócej niż rok. Albo też straci się nabyte zniżki w opłacie manipulacyjnej. Dlatego najlepiej trzeba postarać się od razu wybrać produkt, który spełni oczekiwania, będzie dopasowany do wieku, skłonności do ryzyka i preferencji inwestycyjnych. Choć nie jest to zadanie  łatwe.

Pierwsza wpłata

Nie bez znaczenie jest także wysokość wpłat do IKE. Instytucje finansowe określają minimalną wysokość pierwszej wpłaty przy zakładaniu rejestru IKE.  Waha się ona, w zależności od TFI, od 50 zł do nawet 1000 tys. zł. Firmy zobowiązują także klienta do dokonania kolejnych wpłat składek także w określonej kwocie, zwykle od 50 zł do 200 zł. Warto pamiętać jednak, że założenie IKE nie oznacza, że każdego roku musimy wpłacić kwotę, która jest równa rocznemu limitowi wpłat. Nie ma też obowiązku, choć jest to raczej wskazanie, by regularnie wpłacać pieniądze.

Nasze zestawienie nie prezentuje pełnej oferty rynkowej. Według danych Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego 16 towarzystw funduszy inwestycyjnych miało w ofercie IKE. My przedstawiamy ofertę 13 z nich. Te bowiem chciały przekazać nam potrzebne dane. Trzeba mieć jednak na uwadze także to, że część instytucji nie sprzedaje już kont emerytalnych, tylko administruje i zarządza tymi, które klienci już założyli.