Emerytura dla osób samozatrudniających

Mężczyźni urodzeni przed dniem 1 stycznia 1949r. mogą przejść na emeryturę po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego - 65 lat i udowodnieniu  co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Przyznanie emerytury w powszechnym wieku emerytalnym nie jest uzależnione od spełnienia jakichkolwiek innych warunków. Prawo do tego świadczenia przysługuje więc zarówno osobie, która ostatnio przed zgłoszeniem wniosku pozostawała w stosunku pracy, jak również osobie, która wykonywała inną działalność zarobkową (np. działalność gospodarczą).

Osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 r. nabywają prawo do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym (65 lat dla mężczyzn), bez względu na liczbę udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych.

ZUS - do 31 sierpnia każdego roku – osobom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r.  przesyła informację o zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego składkach ogółem, zwaloryzowanym kapitale początkowym oraz wysokości hipotetycznej emerytury (wyliczana jest corocznie ubezpieczonym, którzy na dzień 31 grudnia poprzedniego roku ukończyli 35 lat). W ten sposób każdy ubezpieczony ma regularny wgląd w stan swojego konta i może zdecydować, czy po nabyciu uprawnień do świadczenia chce wnioskować o jego przyznanie.

Postępowanie w sprawach świadczeń emerytalno-rentowych wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego. Za wniosek uważa się zgłoszone na piśmie lub ustnie do protokołu żądanie przyznania świadczenia.

Wniosek powinien zawierać imię i nazwisko zainteresowanego, datę jego urodzenia, miejsce zamieszkania, wskazanie rodzaju świadczenia, o które się ubiega oraz podpis osoby uprawnionej do zgłoszenia wniosku.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych opracował formularz wniosku ZUS Rp-1 - wniosek o emeryturę-rentę z tytułu niezdolności do pracy. Taki formularz można uzyskać w placówkach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub od pracodawcy, można też wydrukować go ze strony internetowej ZUS.

Do wniosku należy dołączyć dokumenty niezbędne do ustalenia prawa do emerytury oraz jej wysokości (rozpatrujemy sytuację osoby pracującej wyłącznie w Polsce, która nie pracowała w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze):

Uwaga!

Nie należy przedkładać dokumentów, które złożono z wnioskiem o ustalenie kapitału początkowego.

1. Wysokość emerytury ustalanej według dotychczasowych zasad (po spełnieniu wymaganych warunków – uzyskają ją ubezpieczeni urodzeni przed dniem 1 stycznia 1949 r.) uzależniona jest od następujących składników: wysokości podstawy wymiaru, uwzględnionego okresu składkowego i nieskładkowego, kwoty bazowej obowiązującej w dacie powstania prawa do świadczenia.

Podstawę wymiaru emerytury stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne lub na ubezpieczenie emerytalne, według przepisów prawa polskiego, z okresu kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o świadczenie.

Ubezpieczony może również wskazać do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z okresu 20 lat kalendarzowych dowolnie wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Oprócz wynagrodzenia stanowiącego  podstawę wymiaru składek do podstawy wymiaru emerytury dolicza się również inne składniki przysługujące ubezpieczonemu (m.in. kwoty zasiłków chorobowych, wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy itp.).

2. Osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r. a przed 1 stycznia 1969 r. mogły wybrać, czy zechcą ulokować całą składkę emerytalną na indywidualnym koncie obsługiwanym przez ZUS w ramach I filaru, czy też, do 31 grudnia 1999 r., zdecydowały się na wybór jednego z otwartych funduszy emerytalnych w ramach II filaru, co spowodowało konieczność przekazania części składki emerytalnej do wybranego funduszu emerytalnego.

Osoby urodzone po 31 grudnia 1968 r. muszą ulokować część składki emerytalnej na indywidualnym koncie obsługiwanym przez ZUS, a część w jednym z otwartych funduszy emerytalnych (obowiązkowy podział składki między I i II filar).

Takie osoby będą miały obliczaną emeryturę według nowych zasad.

Wysokość nowej emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (I filar) będzie wynikiem podzielenia podstawy jej obliczenia przez tzw. średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi, w jakim ubezpieczony zdecyduje się przejść na emeryturę. Podstawę obliczenia emerytury utworzy kwota składek zaewidencjonowanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługiwać będzie emerytura. Kwota ta obejmie zgromadzone na koncie składki na ubezpieczenie emerytalne, ich coroczną waloryzację oraz zwaloryzowany kapitał początkowy (jeśli ubezpieczony pozostawał w ubezpieczeniu przed 1 stycznia 1999 r.).

Wysokość kwoty zwaloryzowanych składek zewidencjonowanych na koncie od dnia wejścia w życie reformy emerytalnej oraz kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego, które potrzebne są do obliczania wysokości prognozowanej emerytury, można znaleźć w Informacji o stanie konta przesyłanej corocznie przez ZUS do wszystkich osób ubezpieczonych urodzonych po 1948 r.

Wysokość okresowej emerytury kapitałowej (II filar) oblicza się następująco: kwotę środków zgromadzonych na rachunku członka otwartego funduszu emerytalnego ustaloną na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura, dzieli się przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę osoby ubezpieczonej - wiekowi przyjętemu do obliczenia kwoty emerytury na nowych zasadach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Szczegółowe informacje na temat świadczeń przyznawanych przez ZUS – w tym emerytur – można znaleźć na stronie internetowej:

www.zus.pl – świadczenia: http://www.zus.pl/default.asp?p=4&id=4

Wysokość prognozowanej emerytury wypłacanej z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (I filar) według dotychczasowych zasad i nowych zasad można obliczyć w serwisie: