Konieczny dłuższy czas pracy

Ekonomiści apelują o wydłużenie wieku emerytalnego i zachęty do dobrowolnego oszczędzania

Publikacja: 17.05.2011 20:21

Konieczny dłuższy czas pracy

Foto: ROL

Wydłużenie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn to podstawowy warunek  zapewnienia w przyszłości wyższych emerytur – sądzą analitycy. Właśnie dzisiaj prezydent Bronisław Komorowski zaprosił na debatę emerytalną ekonomistów i przedstawicieli rządu, by zastanowić się, jakie zmiany są potrzebne, by emerytury w przyszłości stanowiły więcej niż 25 – 30 proc. ostatniego wynagrodzenia.

Oszczędności  dla budżetu

– O ile na początku lat 90. mężczyźni w Polsce pracowali przez niemal dwie trzecie swojego życia, a kobiety przez ponad połowę, to dziś na aktywność zawodową przypada przeciętnie odpowiednio 55 i 45 proc. życia statystycznego Polaka – mówi Maciej Bukowski, szef Instytutu Badań Strukturalnych.

Policzył, że gdyby stopniowo  podnosić w ciągu dekady wiek emerytalny obu płci do 67 lat, to efekt  dla rynku pracy i gospodarki byłby podobny jak w przypadku  likwidacji wcześniejszych emerytur (do ok. 1,3 proc. PKB co roku).

– Dla ludzi młodych praca do 67 lat pozwoliłaby na podniesienie stopy zastąpienia (relacji emerytury do ostatniego wynagrodzenia – red.) o jedną trzecią – dodaje Bukowski.

Agnieszka Chłoń-Domińczak, ekonomistka z SGH,  zwraca uwagę, że coraz poważniejszym problemem jest spadająca realna wartość minimalnej  emerytury. – Na początku dekady było to ok. 30 proc. wynagrodzenia, teraz jest ok. 22 proc., a za dziesięć lat będzie to 15 proc. Powinniśmy wypracować taką wysokość emerytury, by nie wpychała ludzi w ubóstwo – dodaje ekonomistka.

– Nie uciekniemy od katalogu, który brzmi jak mantra: likwidacja przywilejów branżowych, w tym służb mundurowych, rolników, górników, sędziów i prokuratorów – dodaje Ryszard Petru, ekonomista PKO BP. A Janusz Jankowiak, główny ekonomista Polskiej Rady Biznesu, dodaje: – Jeśli rząd chce, by ludzie sami zaczęli myśleć o swoich oszczędnościach emerytalnych, to powinien zwiększyć ulgę podatkową przynajmniej do 8 proc. wynagrodzenia.

OFE zepchnięte  do kąta

Ekonomiści nie są zgodni, czy przy tak niskiej składce przekazywanej do OFE  duży wpływ na podniesienie wysokości emerytury będzie miała większa dywersyfikacja inwestycji w OFE.

– Po ostatnich zmianach część świadczenia pochodząca z OFE będzie miała marginalny wpływ na całość emerytury. W tej sytuacji zmiany w działalności funduszy będą miały marginalny efekt i dużo ważniejsze znaczenie dla wysokości świadczeń w przyszłości będą mieć podniesienie wieku i spowodowanie, że III filar, czyli dobrowolne oszczędzanie na emeryturę, stanie się powszechny – ocenia Grzegorz Chłopek, wiceprezes PTE ING.

Dopiero kolejnym etapem powinny być zmiany w działalności OFE podnoszące efektywność działania tych instytucji. Zdaniem przedstawicieli branży emerytalnej w tym zakresie należy rozważyć m.in. zmiany w systemie gwarancji dla klientów (zwłaszcza gdy zwiększany jest limit inwestycji OFE w akcje), nowe benchmarki, czyli punkty odniesienia dla wyników inwestycji funduszy, oraz to, czy powinien istnieć jeden fundusz, czy kilka dostosowanych strategią do wieku oszczędzających.

W opinii Ewy Lewickiej, szefowej Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych, dobrze  byłoby, gdyby debata u prezydenta nie była jednorazowym wydarzeniem. Lewicka proponuje, by zmiany zaczęły się od  poprawy błędów popełnionych w czasie ostatniej nowelizacji prawa emerytalnego. Jej zdaniem system dodatkowego oszczędzania może okazać się nieatrakcyjny  dla firm oferujących indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego i dla Polaków.

– Nie wydaje mi się, że podnoszenie efektywności OFE było możliwe do zrealizowania w tym roku. Przy obecnym poziomie składki nie wiadomo, czy jest to w ogóle do zrealizowania. Zwłaszcza że nie ma pewności, czy wysokość składki do OFE będzie rosła. Zapis w ustawie nie daje takiej gwarancji – uważa Lewicka.

 

ZMIANY PRAWA

OFE z niższą składką od klientów

W maju weszły w życie kontrowersyjne zmiany w prawie dotyczące systemu emerytalnego. Obniżona została wysokość składki, którą otrzymują fundusze emerytalne, z 7,3 do 2,3 proc. Pierwsza niższa składka za maj wpłynie do OFE w czerwcu. Poza tym stopniowo ma rosnąć limit inwestycji w akcje tych instytucji. Docelowo w 2034 r. ma wynieść 90 proc. Od 2012 r. ma być też zakazana akwizycja do OFE. W przyszłym roku pojawi się też nowy produkt – indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego. Wpłaty będzie można odpisać od podstawy opodatkowania – nie więcej niż 4 proc. pensji. Obecnie rząd pracuje nad zmianami w emeryturach służb munduro- wych.

Wydłużenie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn to podstawowy warunek  zapewnienia w przyszłości wyższych emerytur – sądzą analitycy. Właśnie dzisiaj prezydent Bronisław Komorowski zaprosił na debatę emerytalną ekonomistów i przedstawicieli rządu, by zastanowić się, jakie zmiany są potrzebne, by emerytury w przyszłości stanowiły więcej niż 25 – 30 proc. ostatniego wynagrodzenia.

Oszczędności  dla budżetu

Pozostało 91% artykułu
Emerytura
Wypłata pieniędzy z PPK po 2 latach oszczędzania. Ile zwrotu dostaniemy
Emerytura
Autozapis PPK 2023. Rezygnacja to dobry pomysł? Eksperci odpowiadają
Emerytura
Emeryci ograniczają wydatki. Mają jednak problemy z długami
Emerytura
Emeryci zadłużeni średnio na 12,5 tys. zł. Jak poprawić portfel seniora
Emerytura
Polacy łatwo sprawdzą ile mają pieniędzy na emeryturę. Jest projekt ustawy
Materiał Promocyjny
Nowe narzędzia to nowe możliwości