Jak wybrać fundusz emerytalny

We wrześniu wielu absolwentów szkół podejmuje pierwszą stałą pracę. Wiąże się to między innymi z koniecznością podpisania umowy z otwartym funduszem emerytalnym. Obowiązek taki mają wszyscy urodzeni po 1 stycznia 1969 r., za których pracodawcy odprowadzają składki na ubezpieczenie emerytalne. Na zawarcie umowy z OFE jest siedem dni od rozpoczęcia pracy.

Jeśli ktoś nie dopełni tego obowiązku, zostanie przypisany do funduszu w wyniku losowania organizowanego przez ZUS (odbywają się dwa razy w roku, w ostatnim dniu roboczym stycznia i ostatnim dniu roboczym lipca).

Im szybciej podpiszemy umowę z funduszem, tym lepiej, bo tym krócej pieniądze będą leżały na nieoprocentowanym koncie w ZUS.

[wyimek][link=http://www.rp.pl/artykul/427792,527446-Fundusze-emerytalne---co-sie-zmieni-.html][b]Fundusze emerytalne - co się zmieni?[/b][/link] - komentarz wideo Katarzyny Ostrowskiej[/wyimek]

W Polsce działa 14 funduszy zarządzanych przez 14 powszechnych towarzystw emerytalnych. Należą one zwykle do grup bankowo-ubezpieczeniowych (obok ramka z informacjami o właścicielach). Od tego, w którym funduszu emerytalnym gromadzimy pieniądze na starość, zależy wysokość naszego przyszłego świadczenia.

[srodtytul]Podobne opłaty[/srodtytul]

Jednym z ważnych kryteriów przy wyborze funduszu jest wysokość pobieranych opłat. W tym roku we wszystkich OFE opłaty zmalały. Od stycznia od składki pobierane jest maksymalnie 3,5 proc. Z tego 0,8 proc. inkasuje ZUS za przekazanie składki do OFE. Z pozostałej części pokrywane są też inne opłaty, np. na rzecz rzecznika ubezpieczonych czy Komisji Nadzoru Finansowego. Realnie do OFE trafia 2,5 proc.

Większość funduszy emerytalnych pobiera opłatę od składki w maksymalnej dopuszczonej przez prawo wysokości (czyli 3,5 proc.). Wyjątkiem jest Allianz. Tam opłata jest nieznacznie niższa – 3,45 proc. (w porównaniu z konkurentami o 5 gr mniej od każdych 100 zł składki).

Obniżona została także opłata za zarządzanie aktywami. Dotyczy to jednak tylko największych funduszy emerytalnych, których aktywa przekroczyły 45 mld zł. Wówczas prowizja przestaje być wyliczana jako procent od aktywów, a staje się kwotowa; wynosi 15,5 mln zł. To powoduje, że fundusze gromadzące najwięcej składek: Aviva i ING, są obecnie najtańsze z punktu widzenia klientów (obok zestawienie opłat w OFE).

[srodtytul]Liczą się stabilne wyniki[/srodtytul]

Najważniejsze przy wyborze funduszu są jednak efekty inwestycyjne. Niestety, możemy analizować tylko wyniki historyczne. Nie ma żadnych gwarancji, że powtórzą się w przyszłości. Ale na ich podstawie można sprawdzić, na ile stabilnie inwestuje dany fundusz. Z punktu widzenia inwestora stabilność ma ogromne znaczenie. Świadczy o tym, że OFE jest dobrze zarządzane.

Analizując wyniki, należy brać pod uwagę jak najdłuższy okres, najlepiej od początku działania OFE, czyli od 1999 r. Co pół roku trzyletnie stopy zwrotu publikuje KNF.

W latach 2000 – 2009 średnia nominalna stopa zwrotu funduszy emerytalnych wyniosła 9,2 proc. w skali roku. Trzeba zatem przyznać, że OFE całkiem nieźle zarabiają, nawet jeśli uwzględnimy inflację.

[srodtytul]Zmiany są możliwe[/srodtytul]

Zwykłe publikowane stopy zwrotu (jest to zmiana wartości jednostek rozrachunkowych, na które są przeliczane składki klientów) uwzględniają tylko opłatę za zarządzanie. Nie jest natomiast brana pod uwagę opłata od składki, ponieważ została ona odjęta już na wstępie, przed zainwestowaniem składki.

Aby precyzyjniej wyliczyć, jak skutecznie fundusze pomnażają pieniądze, trzeba uwzględnić wszystkie opłaty. Otrzymujemy wówczas stan hipotetycznego konta emerytalnego (patrz zestawienie obok). Im dłuższy okres, tym lepiej można ocenić zdolności zarządzających.

[wyimek][b]Jak się skontaktować z OFE[/b] - [link=http://grafik.rp.pl/grafika2/532954,548477,9.jpg]numery infolinii, adresy www[/link][/wyimek]

Wybór OFE nie jest ostateczny. W każdej chwili można go zmienić. W ciągu pierwszych dwóch lat członkostwa trzeba za to zapłacić z własnej kieszeni od 80 do 160 zł.

Warto też pamiętać, że gdy traci się pracę lub świadomie z niej rezygnuje, można samemu dalej opłacać składki na ubezpieczenia społeczne. Jest to o tyle ważne, że im więcej odłożymy na kontach emerytalnych w ZUS i OFE, tym wyższą będziemy mieli emeryturę.

[ramka][srodtytul]Jak działa system emerytalny[/srodtytul]

>> Od 1999 r. pieniądze na emeryturę są gromadzone na koncie w ZUS (pierwszy filar systemu) oraz w otwartym funduszu emerytalnym (drugi filar).

>> Od tego, ile zarabiamy i jak długo oszczędzamy, zależy wysokość przyszłego świadczenia. Każdy kolejny rok pracy ma wpływ na wzrost emerytury.

>> W obecnym systemie wysokość emerytur będzie niższa niż w starym. Mniejsza jest tzw. stopa zastąpienia, czyli relacja ostatniego (przed zakończeniem pracy zawodowej) wynagrodzenia do emerytury.

>> Niskie świadczenia będą miały zwłaszcza kobiety. Wynika to z tego, że często zdarzają się im okresy, kiedy składki nie są odprowadzane (np. gdy wychowują dzieci). Poza tym kobiety o pięć lat wcześniej, w wieku 60 lat, osiągają wiek emerytalny. W ich sytuacji szczególnie ważne staje się dodatkowe oszczędzanie na starość.

>> Składka do ZUS na ubezpieczenie społeczne, odprowadzana przez pracodawcę, wynosi 19,52 proc. wynagrodzenia pracownika. Z tego 7,3 proc. trafia do wybranego OFE.

>> Kiedy przychód pracownika w danym roku przekracza 30-krotność przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce, do końca roku składki emerytalne przestają być płacone. W 2010 roku na konto emerytalne w ZUS i w OFE maksymalnie można wpłacić 18,4 tys. zł, w tym do funduszu 6,9 tys. zł.[/ramka]

[ramka][srodtytul]Zawieranie umowy z OFE[/srodtytul]

>> Umowę z funduszem emerytalnym można podpisać w siedzibie towarzystwa emerytalnego. Adres znajduje się m.in. na stronie internetowej. Poza tym można umówić się z akwizytorem, najlepiej za pośrednictwem infolinii. Umowę zawiera się też korespondencyjnie lub wypełniając formularz online na stronie WWW.

>> Niezbędne jest podanie takich informacji, jak numer PESEL, NIP, seria i numer dokumentu tożsamości, adres zamieszkania (o każdej zmianie danych trzeba później poinformować OFE). Powinniśmy także wskazać osobę uposażoną (jedną lub kilka), czyli uprawnioną do dziedziczenia środków gromadzonych na rachunku. Trzeba podać jej imię, nazwisko, datę urodzenia, adres zamieszkania. W przypadku rozdzielności majątkowej małżonków trzeba mieć ze sobą oryginał lub poświadczoną notarialnie kopię odpowiedniego dokumentu.

>> Jeżeli osoba przystępująca do OFE jest niepełnoletnia, jej opiekun prawny musi wyrazić zgodę na zawarcie umowy z funduszem.[/ramka]

[b][i]Więcej informacji na temat OFE:

[link=http://www.knf.gov.pl]www.knf.gov.pl[/link]