Praca zdalna w kodeksie pracy. Co warto wiedzieć

Restrykcje związane z pandemią skończyły się, jednak wiele osób nadal pracuje w formule pracy zdalnej. Dla pracowników to oszczędność na paliwie i czasie potrzebnym na dojazd do firmy. Inni lubią swobodę pracy z domu.

Publikacja: 20.02.2023 13:04

Praca zdalna w kodeksie pracy. Co warto wiedzieć

Foto: Adobe Stock

Wspólnie z ekspertami SaldeoSMART sprawdzamy co powinien wiedzieć pracownik i pracodawca w kontekście pracy zdalnej. Praca zdalna jest nowym standardem dla wielu Polaków, choć, co ciekawe, nadal nie jest ona jeszcze precyzyjnie uregulowana. To się jednak zmieni. 6 lutego 2023 roku zostały opublikowane w Dzienniku Ustaw przepisy dotyczące pracy zdalnej. Nowe przepisy zaczną obowiązywać za dwa miesiące. Jakie obowiązki będą mieć pracodawcy a jakie pracownicy? Sprawdzamy, co wprowadzi nowelizacja Kodeksu pracy pod kątem home office.

Definicja pracy zdalnej

Powrót do stacjonarnego modelu pracy z dawnych czasów nie jest możliwy. Rząd musiał zatem przygotować prawne ramy wykonywania pracy zdalnej.

Wykonywanie pracy z domu reguluje obecnie ustawa o zapobieganiu i przeciwdziałaniu COVID-19 (ustawa antycovidowa).

- Zapis mówi, że „W celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna)” - wskazuje Kamila Batorz SaldeoSMART

Jednak to rozwiązanie tymczasowe. Pracownicy, związki zawodowe oraz pracodawcy domagali się precyzyjnych zasad stosowania pracy zdalnej - dodaje wskazuje Kamila Batorz.

Rada ministrów przyjęła projekt nowelizacji Kodeksu pracy 24 maja 2022 roku. Praca zdalna zastąpi występującą obecnie w Kodeksie pracy telepracę.

Zacznijmy od definicji pracy zdalnej. Zgodnie ze znowelizowanym Kodeksem pracy, home office będzie polegała na wykonywaniu pracy całkowicie/częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika (np. pod adresem zamieszkania pracownika) i w każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą. Taka praca może odbyć się z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania na odległość.

Obowiązki i prawa pracodawcy w związku z wykonywaniem pracy zdalnej

Stosowanie pracy zdalnej będzie możliwe po porozumieniu zawartym między przedstawicielami pracowników i pracodawcą, ewentualnie na podstawie regulaminu pracy (jeżeli w firmie nie ma związków zawodowych lub porozumienie nie może być osiągnięte).

Zasady wykonywania pracy zdalnej

Wykonywanie pracy zdalnej będzie wiązało się z prawami i obowiązkami:

- pracodawca będzie uczestniczył w kosztach pracowników – zapewni materiały i dostęp do narzędzi pracy, także technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej,

- pracownikowi będzie przysługiwał ekwiwalent za pracę zdalną jeżeli skorzysta z komputera lub innych własnych urządzeń technicznych, dostanie również zwrot kosztów za prąd i Internet,

- pracownik może skorzystać z tzw. okazjonalnej pracy zdalnej – przez 24 dni w ciągu roku (jest postulat wydłużenia tego okresu do 36 dni), na wniosek pracownika złożony pracodawcy, bez ekwiwalentu, regulaminu i porozumienia z zakładową organizacją związkową,

- pracodawca nie będzie mógł odmówić wykonywania pracy zdalnej niektórym osobom (o tym więcej przeczytasz niżej),

- pracownika można skontrolować – przepisy upoważniają pracodawcę do przeprowadzania kontroli pracownika w miejscu wykonywania przez niego pracy zdalnej (zasady kontroli określi regulamin, polecenie pracy zdalnej lub porozumienie jej dotyczące), kontrola może dotyczyć procedur ochrony danych osobowych w miejscu wykonywania pracy oraz warunków BHP, kontrola będzie realizowana:

- w miejscu wykonywania pracy zdalnej,

- w godzinach pracy pracownika,

- po wcześniejszym uzgodnieniu z nim, tak by nie naruszać prywatności jego oraz domowników.

- pracodawca będzie uprawniony, żeby wykonać kontrolę trzeźwości pracowników.

Praca zdalna musi odbywać się w bezpiecznych i higienicznych warunkach,

Firmy przygotują nowe regulaminy pracy zdalnej oraz ustalą zasady wykonywania pracy zdalnej z wykorzystaniem firmowych materiałów i narzędzi pracy w miejscu wskazanym przez pracownika (np. pod adresem jego zamieszkania).

Kiedy pracodawca będzie mógł zlecić wykonywanie pracy zdalnej?

Ustawa zmieniająca Kodeks pracy wskazuje sytuacje, w których pracodawca będzie miał prawo polecić pracę zdalną.

- Taka sytuacja pojawi się w okresie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, wprowadzenia stanu epidemii czy też stanu nadzwyczajnego oraz w czasie 3 miesięcy po ich odwołaniu - mówi Kamila Batorz SaldeoSMART.

- Pracodawca będzie mógł wydać polecenie pracy zdalnej kiedy nie będzie mógł czasowo, z powodu działania siły wyższej, zapewnić bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy pracownika (np. w przedsiębiorstwie dojdzie do poważnej awarii lub wybuchnie pożar) - dodaje.

Pracownik będzie musiał przed wydaniem polecenia oświadczyć, że posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnej.

Komu nie można odmówić home office

Projektowana ustawa zakłada, że pracodawca nie będzie mógł odmówić wykonywania pracy zdalnej niektórym osobom, m.in.:

- rodzicom wychowującym dzieci do 4 roku życia,

- kobietom w ciąży,

- osobom opiekującym się niepełnosprawnymi.

Pracodawca może odmówić, jeżeli praca zdalna nie jest możliwa ze względu na organizację lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika.

Wspólnie z ekspertami SaldeoSMART sprawdzamy co powinien wiedzieć pracownik i pracodawca w kontekście pracy zdalnej. Praca zdalna jest nowym standardem dla wielu Polaków, choć, co ciekawe, nadal nie jest ona jeszcze precyzyjnie uregulowana. To się jednak zmieni. 6 lutego 2023 roku zostały opublikowane w Dzienniku Ustaw przepisy dotyczące pracy zdalnej. Nowe przepisy zaczną obowiązywać za dwa miesiące. Jakie obowiązki będą mieć pracodawcy a jakie pracownicy? Sprawdzamy, co wprowadzi nowelizacja Kodeksu pracy pod kątem home office.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Finanse firmy
Bogaty przewodnik po naborach PARP
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Finanse firmy
Koszty poważną przeszkodą we wdrażaniu ESG
Finanse firmy
Rusza wsparcie dla firm po pandemii
Finanse firmy
Oferta dla wizjonerów biznesu. „Nie można przegapić”
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Finanse firmy
Nowe gwarancje BGK na ponad 3 mld zł finansowania