Ubezpieczenie kredytu nie może być fikcją. Ciekawy wyrok w sprawie

Polisy, które kupują kredytobiorcy, żeby zabezpieczyć spłatę zobowiązania, nie zawsze dają realną ochronę. Iluzorycznej ochrony można się pozbyć. Niedawno zapadł wyrok w takiej sprawie.

Publikacja: 12.05.2022 12:17

Ubezpieczenie kredytu nie może być fikcją. Ciekawy wyrok w sprawie

Foto: Adobe Stock

Sprawa dotyczy umowy ubezpieczenia, wpisującej się w tzw. kanał dystrybucji bancassurance. Obrazując, przez bancassurance należy rozumieć zawieranie przez bank umów ubezpieczenia powiązanych z produktem bankowym, w przypadku których klient banku na podstawie odrębnej umowy zobowiązany jest pokryć koszty ochrony ubezpieczeniowej banku przed poszczególnymi rodzajami ryzyka objętymi taką umową ubezpieczenia.

Pan Henryk (imię zmienione) w 2013 roku wziął w Eurobank SA (obecnie Millennium Bank SA) kredyt konsumencki w wysokości 104 tys. zł. Do tej kwoty bank doliczył ubezpieczenie (ponad 25 tys. zł), przez co wysokość zobowiązania wzrosła do kwoty blisko 131 tysięcy zł. W 2016 roku w wyniku przebytego udaru mózgu, pan Henryk dostał niedowładu, nie mógł wykonywać pracy zawodowej i znalazł się w trudnej sytuacji życiowej. W efekcie nie był w stanie kontynuować spłaty kredytu.

Udar jest bardzo poważną chorobą, bardzo często uniemożliwiającą pracę zarobkową, zatem nic dziwnego, że kredytobiorca był przekonany, że jest on objęty ubezpieczeniem zawartym z bankiem na wypadek śmierci lub trwalej, całkowitej niezdolności do pracy. Tymczasem okazało się, że tak nie jest. Choroby kredytobiorcy nie uznano za zdarzenie objęte ochroną ubezpieczeniową, a bank po wypowiedzeniu umowy kredytowej skierował przeciwko panu Henrykowi powództwo o zapłatę z tytułu niespłaconego kredytu.

Pan Henryk zgłosił się po pomoc do rzecznika finansowego i poprosił o przedstawienie istotnego poglądu w sprawie, a rzecznik stanął w jego obronie i uznał, że uiszczenie składki na ubezpieczenie na życie nie stanowiło elementarnej części umowy pożyczki, co daje podstawę do oceny na podstawie art. 3851 §1 kodeksu cywilnego jako postanowienie niedozwolone. Zdaniem rzecznika postanowienia dotyczące umowy ubezpieczenia zawarte w umowie kredytu były niejasne i zostały sformułowane w sposób niejednoznaczny. W jednym miejscu umowa wskazywała, że ubezpieczenie chroni ryzyko całkowitej i trwałej niezdolności do pracy, w innym zaś, że inwalidztwo. Treść umowy nie zawierała też definicji tych istotnych pojęć.

Czytaj więcej

Ostatnia szansa na kredyt. Niektórzy mogą stracić zdolność kredytową

Rzecznik Finansowy podkreślił również, że zawarcie tego rodzaju umowy ubezpieczenia powinno być uprzedzone nie tylko zbadaniem zdolności kredytowej, ale również analizą wniosku o ochronę ubezpieczeniową. Rezygnacja z przeprowadzenia wywiadu medycznego i zbadania deklaracji ryzyka mogła świadczyć o wymuszonym, a nie dobrowolnym charakterze ubezpieczenia, które zabezpieczać miało de facto interes banku. Rzecznik zwrócił też uwagę, że koszt ubezpieczenia jest bardzo wysoki w stosunku do całkowitej kwoty pożyczki, a mechanizm jego naliczenia nie został jasno przedstawiony klientowi. Kształtowało to prawa i obowiązki pana Henryka w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy.

Sąd rozpoznający sprawę podzielił pogląd rzecznika finansowego, uznając ubezpieczenie za iluzoryczne, a postanowienia z nim związane uznał za klauzule abuzywne. Sąd dostrzegł nieprawidłowości w wysokości opłaty ubezpieczeniowej, wymuszonym charakterze ubezpieczenia i zaniechaniu wypłaty sumy ubezpieczenia i podkreślił, że tak duża dysproporcja pomiędzy kwotą udostępnionego kredytu a kosztami ubezpieczenia stanowi przejaw naruszenia zasad lojalności i równowagi kontraktowej.

Skutkiem było wyeliminowanie z umowy kredytowej umowy ubezpieczenia, ustalenie zadłużenia i należności bez kwoty opłaty ubezpieczeniowej, a zatem niższą o około 25 tys. zł.

Rzecznik Finansowy na gruncie opisanej sprawy przypomina, że zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. W ramach umowy ubezpieczenia instytucja ubezpieczeniowa potwierdza pośrednio wiarygodność danego klienta i przejmuje na siebie w określonym stopniu ryzyko związane z udzieleniem kredytu.

Tym samym, jeżeli konstrukcja zapisów ubezpieczenia kredytu nie zapewnia pokrycia strat banku, w przypadku zajścia ściśle określonych zdarzeń zawartych w umowie, w których następstwie należności banku nie zostaną zaspokojone przez kredytobiorcę, którego dług podlega ubezpieczeniu czy też definiuje je w sposób niejednoznaczny, oznaczać może, że wystąpiły w nich postanowienia abuzywne, czyli niedozwolone i z mocy prawa nie wiążą konsumenta.

Sprawa dotyczy umowy ubezpieczenia, wpisującej się w tzw. kanał dystrybucji bancassurance. Obrazując, przez bancassurance należy rozumieć zawieranie przez bank umów ubezpieczenia powiązanych z produktem bankowym, w przypadku których klient banku na podstawie odrębnej umowy zobowiązany jest pokryć koszty ochrony ubezpieczeniowej banku przed poszczególnymi rodzajami ryzyka objętymi taką umową ubezpieczenia.

Pan Henryk (imię zmienione) w 2013 roku wziął w Eurobank SA (obecnie Millennium Bank SA) kredyt konsumencki w wysokości 104 tys. zł. Do tej kwoty bank doliczył ubezpieczenie (ponad 25 tys. zł), przez co wysokość zobowiązania wzrosła do kwoty blisko 131 tysięcy zł. W 2016 roku w wyniku przebytego udaru mózgu, pan Henryk dostał niedowładu, nie mógł wykonywać pracy zawodowej i znalazł się w trudnej sytuacji życiowej. W efekcie nie był w stanie kontynuować spłaty kredytu.

Pozostało 81% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Inne Polisy
Złe wieści dla kierowców. OC coraz droższe
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Inne Polisy
Ceny OC na przekór inflacji. W perspektywie kwartalnej widać jednak podwyżki
Inne Polisy
Kara za brak OC w 2024 roku. Kwota, która mocno zaboli
Inne Polisy
Revolut staruje ze sprzedażą ubezpieczeń komunikacyjncyh
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Inne Polisy
OC droższe o 100 proc. Efekt szybkiego przejścia na auta elektryczne