Luksusowe edycje z dawnych lat

Przebojem może się okazać niezwykłe wydanie „Pana Tadeusza” z 1882 r.

Wiele ciekawych starych książek trafi pod młotek podczas siódmej internetowej aukcji antykwariatu bibliofilskiego Lamus. Licytacja odbędzie się 17 września. Jak zawsze dużym zainteresowaniem powinny cieszyć się pozycje o wartości historyczno-patriotycznej.

Na koneserów czeka pięć królewskich dokumentów Zygmunta III Wazy i Augusta II Mocnego. Wyceniono je od 700 zł do 1,5 tys. zł. W ofercie są też siedemnastowieczne dokumenty dotyczące podziałów majątkowych. Może wśród osób wymienionych w tych dokumentach ktoś odnajdzie swoich przodków?

Tysiąc ilustracji

Atrakcją jest słynny „Zielnik” Szymona Syreniusza z 1613 r. (cena wywoławcza 18 tys. zł). To najważniejszy staropolski bogato ilustrowany poradnik dla aptekarzy, cyrulików, ogrodników oraz kucharzy. Dzieło Syreniusza od czasu do czasu pojawia się na rynku. Cena zależy od stanu zachowania egzemplarza.

Miłośników narodowej historii zachwyci luksusowa edycja „Dziejów Polski ilustrowanych” Augusta Sokołowskiego. W latach 1899-1900 wydano w Warszawie trzy tomy dzieła w efektownej oprawie. Autor zebrał ponad tysiąc ilustracji, w tym reprodukcje obrazów np. Jana Matejki, Wojciecha Gersona, Juliusza Kossaka. Egzemplarz jest w bardzo dobrym stanie. Licytacja rozpocznie się od 450 zł.

Wydawca był mecenasem kultury

Równie efektownie w 1939 r. wydano „Encyklopedię Staropolską” Aleksandra Brucknera. To wszechstronny opis kultury i życia codziennego w dawnej Rzeczypospolitej. Bogato ilustrowany egzemplarz w bardzo dobrym stanie kosztuje 450 zł.

„Encyklopedia Staropolska” ukazała się nakładem Księgarni Trzaski, Everta i Michalskiego. Ta sama firma wydała pierwszą nowoczesną encyklopedię polską. Pięć tomów w jednolitej oprawie (półskórek) ukazało się w latach 1927-1936. Redaktorem naczelnym wydawnictwa był historyk literatury Stanisław Lam. Encyklopedia kosztuje 900 zł.

Trzaska, Evert i Michalski wydali serię eleganckich edycji, które wymagały wielu lat przygotowań redakcyjnych. Były to np. „Wielka literatura powszechna”, „Wielka historia powszechna”, „Wielka geografia powszechna”. Serie te miały pokazywać wielkość polskiego ducha. W tamtych czasach budowano port w Gdyni, Centralny Okręg Przemysłowy, a wydawcy – jak sami pisali – przygotowywali książki „na wieki”. Taka działalność wydawnicza nie przynosiła szybkiego zysku. Wydawca był mecenasem, w swoich działaniach kierował się patriotyzmem. Nie było to łatwe zwłaszcza w czasach wielkiego światowego kryzysu gospodarczego. Za finanse firmy odpowiadał Władysław Trzaska (1881-1964). Warto zajrzeć do pierwszego tomu „Słownika pracowników książki polskiej” (PWN, 1972). Znajdziemy tam biogram tego wydawcy.

Wielki szacunek budzi staranne wykształcenie zawodowe Władysława Trzaski. Oprócz studiów o profilu ekonomicznym odbył praktykę w dobrych europejskich księgarniach, np. w Paryżu, Nicei i Wiedniu. W Warszawie pracował w legendarnych firmach Gebethnera i Wolffa oraz Jakuba Mortkowicza. Spółkę z Evertem i Michalskim założył w 1920 r. Po wojnie do 1962 r. prowadził w Warszawie prywatny antykwariat.

Dziś aukcyjny rynek bibliofilski jest w stanie wchłonąć każdą ilość takich znakomitych edycji. Kupowane są np. przez notariuszy do eleganckiego wystroju służbowych gabinetów. Książki te mają świadczyć o solidności, trwałości firmy i jej szacunku dla tradycji.

W ofercie Lamusa znajdziemy chętnie kupowaną „Księgę jazdy polskiej”, wydaną w 1938 r. pod redakcją generała Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego (cena wywoławcza 500 zł). Jest to bogato ilustrowana monografia jazdy polskiej od początków naszej państwowości do odzyskania niepodległości w 1918 r.

Autograf Picassa

Przebojem aukcyjnym może się okazać luksusowa edycja „Pana Tadeusza”. W 1882 r. we Lwowie Herman Altenberg wydał Mickiewicza z ilustracjami Michała Elwiro Andriollego (cena wywoławcza 1,5 tys. zł). Andriolli specjalnie wykonał 58 rysunków, które każdy Polak kojarzy z wielu powojennych edycji.

Godna uwagi jest wyjątkowo rzadka bibliofilska edycja „Dumy o hetmanie” Żeromskiego z 1908 r. (cena wywoławcza 140 zł). W całym nakładzie autor wkleił specjalny ekslibris zaprojektowany przez wybitnego malarza Edwarda Okunia. Na każdym ekslibrisie Żeromski złożył własnoręczny podpis i wpisał numer książki. Chronił się w ten sposób przed nielegalnym dodrukiem.

Ciekawostką bibliofilską jest częściowo nierozcięty (a więc nieczytany) numer artystycznego czasopisma „Chimera” z 1905 r., ilustrowany przez Józefa Mehoffera. Kosztuje 200 zł. Od 600 zł rozpocznie się licytacja autografu Picassa. Malarz podpisał się kredką pod reprodukcją swojego obrazu podczas pobytu na Kongresie Intelektualistów we Wrocławiu w 1948 r. Właścicielem autografu Picassa był Marian Eile, założyciel i redaktor naczelny „Przekroju”.

Interesujące są druki w oprawach w duchu awangardy artystycznej, takie jak np. książka Karola Kornickiego z 1931 r. „Zredukowani” (cena wyw. 80 zł). Zbierający zdjęcia z planów filmowych tym razem mogą kupić fotografie znanych na świecie aktorów, np. Marlona Brando. Dominują jednak pamiątki patriotyczne. Oprócz książek jest to np. biżuteria patriotyczna z powstań w XIX wieku.

W sumie Lamus wystawi na aukcji 700 obiektów. Większość z nich na zachętę ma kusząco niskie ceny wywoławcze (100-200 zł). Jak zwykle został wydany katalog.

Więcej o aukcji bibliofilskiej: www.lamus.pl