Deklaracja PIT – 37 w formach wspólnych – małżonkowie, osoby samotnie wychowujący dzieci

Zgodnie z art. 45 ust 1 ustawy o PIT, złożenie zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie od dnia 15 lutego do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, jest obowiązkiem indywidualnym podatnika. Ustawodawca przewiduje jednak pewne możliwości wyjątkowe, kiedy podatnik może rozliczyć się wspólnie.

Wspólne rozliczenie małżonków – wyjątek od reguły

Zgodnie z zasadą ogólną, wejście w związek małżeński nie zmienia zasadniczo sposobu opodatkowania. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o PIT, małżonkowie nadal podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów. Jest to potwierdzenie, że zgodnie z zasadami PIT (w tym PIT-37) i to zarówno w wersji tradycyjnej, jak i PIT online – nie występuje podatnik zbiorowy.

Wyjątkowo, ustawodawca decyduje o możliwości wspólnego rozliczenia małżonków. Jeżeli zdecydują się oni na taki sposób rozliczenia, podatek obliczany jest na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku, obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków. Aby skorzystać z tej formy opodatkowania podatnicy-małżonkowie muszą spełnić określone wymagania.

Zasady wspólnego rozliczenia małżonków

W przypadku PIT 2020 roku, małżonkowie będą mogli zostać wspólnie opodatkowani jedynie na wspólny wniosek. Zgodnie z art. 6 ust. 2a, taki wniosek może być wyrażony przez jednego z małżonków. Wyrażenie wniosku przez jednego małżonka, jest traktowane na równi ze złożeniem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go przez jego współmałżonka, do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie ich dochodów. W każdym jednak wypadku, przed złożeniem takiego oświadczenia podatnik musi pamiętać, że składa się je pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania. Ustawodawca nie zapowiedział żadnych zmian w tym zakresie, więc PITy 2021 będą z największym prawdopodobieństwem funkcjonować na podobnych zasadach wspólnego rozliczenia małżonków.

Warunki dla małżonków

Małżonkowie mogą rozliczyć się wspólnie w ramach PIT-37 (zarówno w wersji tradycyjnej jak i PIT online, jeżeli spełnią poniższe warunki):

• oboje małżonkowie podlegają obowiązkowi podatkowemu zgodnie z art. 3 ust. 1;
• przez cały podatkowy istniała między nimi małżeńska wspólność majątkowa (wyjątkiem mogą być wdowy i wdowcy);
• wyrażają wspólny wniosek do rozliczenia;
• oboje podlegają rozliczeniu w ramach formularza PIT-37;
• żaden z małżonków nie podlega specjalnym formom opodatkowania takim jak opodatkowanie liniowe, ryczałt, podatek tonażowy itp.

Rozliczenie osób samotnie wychowujących dzieci

Drugim rodzajem wyjątku od indywidualnego rozliczania deklaracji PIT, są osoby samotnie wychowujące dzieci. Po spełnieniu odpowiednich warunków, mogą one skorzystać z tej preferencji podatkowej – zarówno w formie tradycyjnej, jak i PIT online. Zgodnie z ustawą o PIT: art. 6 ust. 4, od dochodów rodziców spełniających określone wymagania, podatek może być określony w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym, że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany, na zasadach określonych w tej ustawie. Art. 7 ustawy stwierdza natomiast, że dochody dzieci (z wyjątkami) dolicza się do dochodów rodziców.

Warunki do rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko

Z rozliczenia wspólnie z dzieckiem w PIT-37 skorzystać mogą podatnicy, którzy:

• podlegają obowiązkowi podatkowemu zgodnie z art. 3 ust 1 ustawy o PIT;
• podlegają rozliczeniu na deklaracji PIT-37;
• pozostają panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów lub pozostają w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności,
• wychowują samotnie dziecko małoletnie, jeżeli otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach (określonych przepisami);
• nie podlegają specjalnym rodzajom opodatkowania takiego jak podatek liniowy, zryczałtowany podatek dochodowy, karta podatkowa, ryczałt ewidencjonowany, podatek tonażowy i tym podobne.

Orzecznictwo dla rozliczenia wspólnego

Na tle możliwości wspólnego rozliczenia małżonków i osób samotnie wychowujących dzieci oraz zasad takiego, cały czas powstaje wiele pytań i wątpliwości, które niejednokrotnie kończą swój bieg w postępowaniach sądowych. W większości przypadków możliwość wspólnego rozliczenia, jest rodzajem preferencji podatkowej, która może wpływać na wysokość zobowiązania wobec fiskusa. Aby nie ponieść ewentualnych negatywnych konsekwencji nieprawidłowego skorzystania z niej, warto więc poznać prawidłowe zasady stosowania rozliczeń wspólnych, najważniejsze przepisy, a nawet orzeczenia w tym zakresie.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 maja 2020 roku w sprawie II FSK 383/20, teza LEX

Literalna, celowościowa i systemowa wykładania art. 6 ust. 4 u.p.d.o.f. prowadzi do wniosku, że określone w tym przepisie kryterium samotnego wychowywania dzieci jest spełnione również wtedy, gdy rozwiedziony rodzic wychowuje dzieci naprzemiennie z drugim rodzicem, tj. w odosobnieniu od drugiego rodzica dzieci oraz bez jego udziału wykonuje czynności stanowiące proces wychowania w innym miejscu i czasie niż drugi rodzic.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 sierpnia 2020 r., w sprawie II FSK 1189/18, teza z LEX

Oświadczenie podatnika o zawieszeniu prowadzonej przez niego działalności gospodarczej nie rodzi żadnych skutków podatkowych, więc nadal wybór formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 30c u.p.d.o.f. przesądza o braku możliwości wspólnego rozliczenia podatku z małżonkiem.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, z dnia 15 września 2020 roku, w sprawie I SA/Łd 360/20, teza z LEX

Jeśli rozwiedziony rodzić nie wykonuje w tym samym czasie i w tym samym miejscu czynności, przy współudziale drugiego rodzica, składających się na proces jego czynności wychowawczych, to wręcz nielogiczne jest twierdzenie, że czyni to wspólnie z drugim rodzicem. Wychowanie jest realizowane samotnie przez każdego z rodziców w czasie, gdy dzieci z nim przebywają i są pod jego opieką.

Źródła opracowania

• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych Dz.U.2020.1426 t.j. z dnia 2020.08.21 zwana dalej „Ustawa o PIT”;
• Broszura informacyjna do zeznania PIT-37 o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w 2019 roku Ministerstwo Finansów zwana dalej „Broszura informacyjna Ministerstwa Finansów”;
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 maja 2020 roku w sprawie II FSK 383/20;
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 sierpnia 2020 r., w sprawie II FSK 1189/18,
• Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, z dnia 15 września 2020 roku, w sprawie I SA/Łd 360/20.

Materiał Promocyjny