Dla miliona osób wybór symboliczny, ale jest

Dobrowolność oszczędzania w otwartych funduszach emerytalnych  i mechanizm, który rząd nazwał suwakiem bezpieczeństwa, radykalnie zmieniają system emerytalny. Wokół suwaka narosło już wiele nieporozumień, które mogą mieć wpływ na liczbę członków OFE. Podkreślmy więc: każdy członek OFE, bez względu na to, ile ma lat, może zadecydować, że pozostaje w funduszu. Jednak w przypadku ponad miliona osób wybór jest symboliczny, a nie ekonomiczny. Ich decyzja w praktyce będzie miała znaczenie przez trzy miesiące.

Każda osoba należąca obecnie do OFE może do końca lipca zadeklarować, czy chce, by od sierpnia jedna siódma składki emerytalnej (2,92 proc. wynagrodzenia) nadal była przekazywana do funduszu emerytalnego, czy ma trafić do ZUS.  Wybór ten dotyczy tylko nowych składek, które będą odprowadzane od sierpnia (czyli zostaną wyliczone od dochodów lipcowych).

Nawet jeśli zdecydujemy, że przekazujemy całą składkę emerytalną do ZUS (19,52 proc.), to i tak pieniądze, jakie do tej pory wpłaciliśmy do OFE, zostaną w funduszu emerytalnym. Będzie tam istniało nasze indywidualne konto, gdzie zapisane są jednostki rozrachunkowe odpowiadające wartości 48,5 proc. dotychczas zgromadzonego kapitału (51,5 proc. rząd przejął i umorzył, wartość ta ma być zapisana na subkoncie w ZUS).

Fundusz będzie inwestował te pieniądze (głównie w akcje i obligacje korporacyjne) aż do czasu, gdy zostanie nam dziesięć lat do osiągnięcia wieku emerytalnego. Wtedy zaczyna bowiem funkcjonować suwak bezpieczeństwa. Zawarte są w nim dwa mechanizmy: jeden dotyczący zebranego już kapitału, a drugi – przyszłych składek.

Po pierwsze, dziesięć lat przed naszą emeryturą fundusz zaczyna co miesiąc umarzać część jednostek rozrachunkowych i przekazywać ich wartość do ZUS, tak by w momencie osiągnięcia przez nas wieku emerytalnego (a dokładnie miesiąc przed tą datą) konto w OFE było puste, a wszystkie pieniądze znajdowały się w ZUS. Systematyczne przekazywanie pieniędzy do ZUS będzie uszczuplało nasz kapitał na koncie w OFE, ale wciąż część środków będzie przez fundusz inwestowana.

Po drugie, nawet jeśli zdecydowaliśmy, że chcemy pozostać w OFE, to dziesięć lat przed emeryturą ZUS i tak przestanie przekazywać nowe składki  do funduszu.

Suwak zacznie obowiązywać od końca października 2014 r. Ta data jest ważna dla ponad miliona członków OFE, których od wieku emerytalnego dzieli mniej niż dziesięć lat.  W ich przypadku przekazywanie pieniędzy z OFE do ZUS będzie szybsze. Jak szybkie? To  zależy od wieku danej osoby.

Wysokość jednej miesięcznej transzy z OFE do ZUS jest wyliczana w ten sposób, że sumę środków zgromadzonych na rachunku w OFE dzieli się przez liczbę miesięcy brakujących do przejścia na emeryturę. Jeśli więc ktoś ma osiągnąć wiek emerytalny za dwa lata, jego kapitał zostanie podzielony na 24 części i w takich ratach będzie wycofywany z OFE.

31 października ZUS poinformuje OFE, których członków obejmuje mechanizm suwaka. W listopadzie fundusze emerytalne przekażą ZUS  wyliczone dla tych członków transze za okres od lutego do października 2014 r. Potem systematycznie co miesiąc będą umarzać kolejną część jednostek i ich wartość przesyłać do ZUS. Ponieważ OFE wciąż będą inwestowały posiadane pieniądze, może się okazać, że kolejne transze będą miały nieco inną wysokość, w zależności od wyników OFE.

Co ważne, od listopada ZUS przestanie przekazywać do OFE bieżące składki osób objętych mechanizmem suwaka, ale to nie oznacza, że ludzie ci nie mogą zadeklarować chęci pozostania w funduszu. Wszyscy członkowie OFE – nawet osoby, które mają do emerytury kilka lat czy miesięcy – mogą złożyć taką deklarację. Wyboru dokonujemy do końca lipca, a w mechanizm suwaka możemy wpaść trzy miesiące później. Oczywiście, w przypadku takich osób wybór jest symboliczny (na trzy miesiące).

—Aleksandra Fandrejewska