Bezpieczne pomnażanie składek to atut

Najbezpieczniej pieniądze swoich klientów lokuje Allianz. W podrankingu według kryterium: ryzyko podejmowane przez zarządzających, zajął pierwsze miejsce. Podobnie było w poprzednich naszych rankingach. Allianz dostał 28,2 pkt na 30 możliwych. Był zatem blisko zdobycia maksymalnej oceny w tej kategorii. Okazał się bezkonkurencyjny w części rankingu obejmującej okres dziesięciu lat. A właśnie to kryterium było przez nas najwyżej premiowane.

Jednak Allianz już tylko nieznacznie wyprzedza OFE Pocztylion, który zgromadził niemal tyle samo punktów. Na miejscu trzecim znalazła się Nordea. Oba te fundusze awansowały o jedną pozycję w stosunku do ostatniego rankingu.

Małymi wahaniami charakteryzowały się wyniki Amplico. Dzięki temu fundusz awansował o dwa miejsca. Aegon i PKO BP Bankowy przesunęły się w dół o jedną pozycję. Pozostałe OFE nie zmieniły swojego miejsca w tej części rankingu. Ostatni jest ING.

Inwestując OFE, chcąc niechcąc, ponoszą ryzyko. W zależności od przyjętej strategii jest ono mniejsze lub większe. A to przekłada się na większe lub mniejsze wahania wartości jednostek rozrachunkowych. Duże wahania z punktu widzenia oszczędzających są niekorzystne.

Fundusze emerytalne mają ustawowy obowiązek dążenia do osiągnięcia jak najwyższej rentowności inwestycji. O to, by wywiązywały się z tego obowiązku, dba Komisja Nadzoru Finansowego. OFE muszą jednak równocześnie inwestować jak najmniej ryzykownie. Oczywiście, ryzyka całkowicie nie da się wyeliminować. Można je natomiast znacznie ograniczyć.

Strategia agresywna, czyli duży udział akcji w portfelu, może przynieść bardzo dobre efekty, zwłaszcza w krótkim okresie, kiedy na giełdzie kursy akcji rosną. Ale może też prowadzić do dużych wahań wartości jednostek rozrachunkowych (na nie przeliczane są składki wpłacane przez klientów). Dlatego między innymi OFE muszą ostrożnie inwestować pieniądze na giełdzie i chętnie kupują obligacje skarbowe, które są mniej ryzykowne od akcji.

Wszystko jednak wskazuje na to, że wkrótce się to zmieni. Według zapisów projektu ustawy o zmianach w systemie emerytalnym, OFE nie będą mogły inwestować w obligacje skarbowe. Z pewnością przełoży się to na większą zmienność wartości jednostek rozrachunkowych w przyszłości.

Ocena funduszy

Czy zarządzający otwartymi funduszami emerytalnymi prowadzą ryzykowną politykę inwestycyjną? Jak pod tym względem wypadają poszczególne OFE? Szukając odpowiedzi na te pytania, posłużyliśmy się klasycznym wskaźnikiem, jakim jest odchylenie standardowe. Pokazuje on, jak duża była zmienność miesięcznych wyników OFE w badanych okresach. W uproszczeniu można powiedzieć, że fundusze charakteryzujące się wysokim odchyleniem standardowym inwestują bardziej ryzykownie. Ich miesięczne wyniki podlegają większym wahaniom. Odchylenie standardowe analizowaliśmy w trzech okresach: trzy, pięć i dziesięć lat. Fundusze mogły zdobyć maksymalnie 15 pkt za okres dziesięcioletni, 10 pkt za pięcioletni oraz 5 pkt za trzyletni. Ryzyko inwestycyjne ponoszone przez instytucje zarządzające pieniędzmi można oceniać różnymi metodami. Na przykład OFE PZU Złota Jesień stosuje metodę ilościowego pomiaru ryzyka rynkowego portfela (tzw. metoda VaR). Inne miary ryzyka to m.in. tracking error, information ratio czy miernik Sharpe'a.

Adam Kurowski, dyrektor Departamentu Zarządzania Aktywami, AXA PTE

Podstawowe problemy w ostatnich miesiącach to z jednej strony słabość rynków wschodzących, z drugiej zaś poprawiające się perspektywy gospodarcze w Europie i w naszym kraju. W konsekwencji na warszawskim parkiecie obserwowaliśmy słabsze wyniki inwestycji w akcje dużych spółek powiązanych z rynkiem surowców i wysokie stopy zwrotu z akcji średnich spółek, ze szczególnym uwzględnieniem banków, spółek detalicznych oraz mediowych. Perspektywy rysujące się przed liderami ostatniego wzrostu są obiecujące, ale wyceny ich akcji są już bardzo wysokie. Dlatego zasadne wydaje się, by w inwestycjach długoterminowych prowadzić politykę bardziej konserwatywną, nieco mniej angażując się w spółki, wobec których inwestorzy mają już bardzo wysokie oczekiwania.

Krzysztof Zawiła, zarządzający, PTE Generali

W okresie trzyletnim istotny wpływ na wysokość stóp zwrotu OFE miała hossa na rynku obligacji. W otoczeniu spadających stóp procentowych portfele dłużne z dużym udziałem obligacji o długich terminach zapadalności przynosiły znacznie wyższe stopy zwrotu. Wraz z kolejnymi obniżkami stóp procentowych zmieniało się również postrzeganie wyceny spółek notowanych na giełdzie. Niski koszt pieniądza, spadek kosztów w wyniku kryzysu oraz poprawa wskaźników wyprzedzających stopniowo wpływały na wzrost atrakcyjności rynku akcji. W efekcie wpływ na całościowe wyniki funduszy miały również zwiększone inwestycje w akcje w ciągu ostatniego roku. Dotyczyło to zwłaszcza spółek o małej i średniej kapitalizacji, których indeks wzrósł ponaddwukrotnie więcej niż WIG.

Marek Sakowski, wiceprezes PTE Pioneer Pekao

Poprawa pozycji naszego funduszu w rankingu „Rz" to efekt przede wszystkim pozytywnego wpływu części akcyjnej portfela Pekao OFE na całościowy wynik. Akcje spółek wchodzące w skład aktywów funduszu przynosiły w ostatnim okresie bardzo dobre stopy zwrotu. A to pozytywnie przełożyło się na wzrost wartość jednostki rozrachunkowej funduszu.

Marek Sojka, wiceprezes PTE PZU

Ostatnie miesiące na rynku OFE były bardzo burzliwe. Niepokój był wywołany planowanymi zmianami w funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Dwukrotnie w ciągu ostatnich miesięcy doprowadziło to do załamania indeksów giełdowych. Ostatnie trzy lata OFE mogą zaliczyć do udanych. Stopa zwrotu blisko 20 proc. w warunkach słabnącej polskiej gospodarki jest niewątpliwie bardzo dobra. W ciągu ostatnich trzech lat indeks WIG wzrósł o ok. 10 proc. Dużo więcej dały za to zarobić obligacje skarbowe. Niestety, po kolejnych administracyjnych decyzjach nie będą one dla OFE dostępne. Najbliższe lata zapowiadają się dobrze dla rynku akcji. Nadchodzące ożywienie gospodarcze na świecie i w Polsce będzie sprzyjało giełdzie. Tak więc mimo zapowiadanych zmian OFE powinny stać się jeszcze bardziej atrakcyjnym sposobem oszczędzania na emeryturę niż dotychczas.

Pozostało 90% artykułu