Zróżnicowane wyniki inwestycyjne dobrowolnych funduszy

Powszechne Towarzystwa Emerytalne (PTE) do niedawna mogły zarządzać jednym funduszem – otwartym funduszem emerytalnym (OFE) w ramach publicznego systemu emerytalnego.

Od tego roku mogą oferować także dodatkowe produkty służące do oszczędzania na emeryturę, takie jak indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE) czy indywidualne konto emerytalne (IKE). Bez względu na to, które konto wybierze klient, jego pieniądze lokowane są w jednym funduszu – dobrowolnym funduszu emerytalnym (DFE).

Aktualnie działa siedem dobrowolnych funduszy, a za chwilę wystartuje ósmy. Policzyliśmy wyniki z inwestowania pięciu najdłużej działających funduszy.

DFE lepsze od OFE

W II kw. ich stopy zwrotu bardzo różnią się między sobą. Zysk waha się od 1,8 proc. do prawie 21 proc. Najlepiej wypada fundusz Nordea, po drugiej stronie są Allianz i PKO.

– Na bardzo dobre wyniki Nordea DFE wpływ miały zyski, jakie uzyskał zarówno na rynku akcji, jak i obligacji. Fundusz wykorzystał pojedyncze okazje inwestycyjne, jakie pojawiły się na rynku akcji. Na wyniki funduszu pozytywny wpływ miała również hossa na rynku dłużnym: fundusz skorzystał na wzroście cen polskich obligacji skarbowych – mówi Marcin Petelski, wicedyrektor Departamentu Inwestycji Nordea PTE.

Dla porównania – średni wynik OFE w II kw. wyniósł 0,6 proc. Zatem nawet najsłabszy wynik wśród DFE jest lepszy od najlepszego wyniku OFE za II kw.

Warto jednak podkreślić, że strategia nowych funduszy odbiega od tej w OFE. Poza tym polityka inwestycyjna i przyjęty benchmark (punkt odniesienia dla inwestycji) różni się w każdym z dobrowolnych funduszy. A wyniki rzędu kilkudziesięciu procent w skali trzech miesięcy będą trudne do utrzymania. Jak podkreśla firma Analizy Online, dobrym rezultatom dobrowolnych funduszy emerytalnych sprzyjała obecnie niska wartość pieniędzy pod ich zarządzaniem.

Jak wskazuje Jacek Babiński, zarządzający MetLife Amplico DFE, w przypadku DFE działania konkurencji nie mają znaczenia, co pozwala na dużo elastyczniejsze zarządzanie portfelem. Przy niewielkich aktywach znacznie łatwiej jest też szybko redukować straty w przypadku spadków kursów giełdowych. Podobnie szybko można w razie potrzeby zwiększyć udział akcji, jeśli sytuacja się poprawi. – Można to zrobić w zasadzie z dnia na dzień, podczas gdy w OFE trzeba przewidywać sytuację wiele miesięcy naprzód. To wszystko sprawia, iż fundusze DFE osiągają dotąd znacznie lepsze wyniki inwestycyjne niż OFE – mówi Jacek Babiński.

Wojciech Rostworowski, wiceprezes PKO BP Bankowy PTE, które zarządza PKO DFE, mówi, że różnice w zarządzaniu DFE a OFE dotyczące części akcyjnej sprowadzają się do braku możliwości inwestowania w papiery, których nominalna cena jest wysoka, większego ograniczenia i skoncentrowaniu portfela akcji na 10–15 papierach i większej zmienności składu portfela akcji (możliwość zakupu mniej płynnych papierów).

Przybywa IKZE

DFE startowały w różnym czasie. Najdłużej działa PZU – od połowy stycznia. Z końcem stycznia wystartował MetLifeAmplico. W połowie marca ruszył PKO DFE, kilka dni później zaczęła być wyceniana jednostka rozrachunkowa (na nią przeliczane są wpłacane składki) funduszy Allianz Polska i Nordea.

Oprócz towarzystw emerytalnych IKZE mogą oferować także: banki, firmy ubezpieczeniowe, towarzystwa funduszy inwestycyjnych (TFI) oraz domy maklerskie. TFI czy ubezpieczyciele inaczej niż PTE w ramach IKE czy IKZE mogą oferować klientom fundusze o bardzo różnej strategii inwestycyjnej i profilu ryzyka, a także gotowe warianty inwestowania. Towarzystwa emerytalne takiej możliwości nie mają.

Fundusze, które oferują, różnią się nie tylko opłatami, ale także polityką inwestycyjną, zwłaszcza udziałem akcji w portfelu. Większość funduszy oferowanych przez PTE w ramach III filara ma ustalony indywidualny benchmark, czyli punkt odniesienia dla inwestycji.

Celem każdego funduszu jest zaś pokonanie benchmarku, czyli wypracowanego wyniku wyższego od niego. Zdaniem Andrzeja Sołdka, prezesa PTE PZU, to właśnie benchmark ustawia strategię inwestycyjną funduszu.

Z naszych informacji wynika, że ok. 25 instytucji finansowych wprowadziło IKZE.

Poradnik „Rzeczpospolitej"

1. Jaki jest cel indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE)?

Podstawowym celem IKZE jest długoterminowe oszczędzanie na emeryturę w ramach III filaru emerytalnego. Dodatkowo korzysta się z zachęty podatkowej. Wpłaty można odliczyć od podstawy opodatkowania.

2. Kto może założyć nowe konto?

Umowa o prowadzenie IKZE może zostać zawarta przez osobę, która ukończyła 18 lat, ale nie więcej niż 60.

3. Ile można wpłacić na IKZE?

Na konto IKZE można wpłacić do 4 proc. zarobków brutto z ubiegłego roku. Nie może być to jednak więcej niż 4 proc. od 30-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w roku poprzednim. Czyli za 2011 r. jest to kwota 4030,80 zł. Źródłem finansowania wpłat jest wyłącznie dochód, od którego naliczana jest składka na ubezpieczenie emerytalne.

4. Czy oszczędzając na IKZE, w ogóle nie zapłacę podatku dochodowego?

Trzeba się liczyć z zapłaceniem podatku. Po osiągnięciu wieku 65 lat kwota wypłacona z IKZE będzie opodatkowana jako przychód z innych źródeł według obowiązującej skali podatkowej.