Czy pracodawcy są przygotowani do starzenia się swoich pracowników?

Zmiany demograficzne zachodzące w Europie oznaczają nie tylko wzrost liczby osób w wieku emerytalnym, ale również zmianę struktury wieku pracujących – średni wiek pracowników rośnie. Oznacza to, że również pracodawcy powinni przygotowywać się do zmiany demograficznej tak, aby w jak największym stopniu korzystać z potencjału osób pracujących po 50-tym roku życia.

Czy pracodawcy są na to przygotowani?  W ramach projektu ASPA – „Activating Senior Potential in Ageing Europe", naukowcy z Europy (w tym również z Polski – z Uniwersytetu Jagiellońskiego) badali możliwości aktywizowania potencjału seniorów w starzejącej się Europie. W ramach badania przeprowadzone zostały wywiady z przedsiębiorcami, których pytano zarówno o to, jak postrzegają starzenie się ludności w Europie, a także w jakim stopniu przygotowują się do tych zmian.

Ogółem wśród badanych krajów około 2/3 przedsiębiorców uważa, że starzenie się ludności będzie powodować problem dla rynku pracy. Polscy przedsiębiorcy uważają tak nieznacznie częściej – było to 68 proc. badanych. Co ciekawe, już znacząco mniej badanych przedsiębiorców uważa, że udział starszych pracowników zatrudnionych u nich się zwiększy – częściej zwracają na to uwagę duże przedsiębiorstwa oraz działające w sektorze publicznym.

Udział starszych pracowników w przedsiębiorstwie, % "zwiększy się"

Źródło: ASPA employer survey, 2009

Co ciekawe, pracodawcy w Europie w przypadku braku rąk do pracy wolą raczej sięgać po zatrudnienie kobiet, migrantów lub ściąganie pracowników z rynku przez oferowanie wyższych zarobków, niż zatrudnienie starszych pracowników. Pracodawcy polscy częściej wskazują na możliwości ponownego zatrudnienia „swoich" emerytowanych pracowników – ale należy pamiętać, że do tej pory Polacy przechodzili na emeryturę znacznie wcześniej, co może wpływać na takie preferencje pracodawców.

W przypadku podnoszenia wieku emerytalnego ważne jest również to, jak pracodawcy podchodzą do rozwijania umiejętności swoich pracowników. O ile polscy pracodawcy często zgadzają się, że uczenie się przez całe życie pracowników jest ważne, to jednak przeważają opinie, że lepiej jest inwestować w młodych niż w starszych – w innych badanych krajach opinie takie były znacznie rzadsze.

Postawa pracodawców wobec uczenia się przez całe życie, % (całkowicie) zgadzam się, według krajów

OD LEWEJ (Całkowicie) zgadzam się – nie mam opinii – (całkowicie) nie zgadzam się

OD PRAWEJ (Całkowicie) zgadzam się

Źródło: ASPA employer survey, 2009

Czego oczekują polscy pracodawcy od polityki publicznej? 69 proc. badanych zachęt do łączenia pracy oraz pobierania emerytury. Przypomnijmy, że ostatnio zmiany szły raczej w przeciwnym kierunku. Często również pracodawcy oczekują dopłat do wynagrodzeń starszych pracowników (67 proc.), ale również promowania dobrych praktyk z obszaru polityki zarządzania kadrami (57 proc.).

Wydaje się zatem, że potrzeba wdrażania „Programu 50+" jest nadal aktualna i warto zastanowić się co zrobić, aby pracodawcy również byli dobrze przygotowani do zmian wieku pracujących Polaków.