Aktualizacja: 23.07.2012 06:49 Publikacja: 23.07.2012 06:49
Ewa Radkowska-Świętoń, członek zarządu, dyrektor ds. zarządzania portfelem ING PTE
Foto: Fotorzepa, Magda Starowieyska Magda Starowieyska
Czy moment na sprzedaż pakietu akcji PKO BP przez Skarb Państwa był dobry?
Ewa Radkowska-Świętoń:
Zawsze łatwiej jest powiedzieć po fakcie, kiedy można było sprzedać najdrożej.
A cena 32,5 zł za akcję okazała się atrakcyjna? Dyskonto było niższe niż 2,5 proc. w porównaniu z ceną zamknięcia akcji PKO BP 17 lipca?
Nie możemy wypowiadać się na temat wyceny spółek znajdujących się w naszym portfelu.
Za chwilę pojawi się pakiet akcji PZU?
Być może Skarb Państwa, jak w przypadku PKO BP, najpierw zaczeka na wypłatę dywidendy.
Pozostanie jednak dziura w planie przychodów z prywatyzacji.
Wiadomo już, że zmieniła się koncepcja sprzedaży zakładów chemicznych. Dochody nie będą w zamierzonej wysokości. Gdzieś trzeba będzie ich szukać. Jednakże po sprzedaży pakietu PKO BP zrealizowano już ponad połowę planowanych przychodów.
Skarb Państwa zdecyduje się w tej sytuacji na sprzedaż dodatkowych pakietów akcji?
Niekoniecznie. Prywatyzacja jest jednym ze źródeł finansowania długu, drugim jest sprzedaż obligacji i bonów. Ministerstwo Finansów informowało już, że po trzecim kwartale będzie mieć sfinansowaną całość potrzeb pożyczkowych na ten rok. To oznacza, że nie ma silnej presji by zasypywać dziurę w przychodach prywatyzacyjnych. Ich brak nie wpłynie jakoś dramatycznie na sytuację budżetu. Myślę, że minister skarbu będzie patrzył na ceny i sytuację na rynku, a nie na siłę próbował coś sprzedawać.
Zwłaszcza, że dobra sytuacja na giełdzie długo może się nie utrzymać.
Nie można tego wykluczyć. Wszyscy byli pesymistami przed czerwcem, a okazało się, że to był bardzo dobry okres dla akcji. Teraz także większość analityków jest pesymistami. Bardzo duży wpływ na rynek mają pojedyncze wydarzenia, które, choć wiadomo, że nastąpią, to nie wiadomo, kiedy.
Jak się inwestuje w takich czasach?
Ciekawie. Można powiedzieć, że prawie od roku indeks WIG20 jest „nijaki". Nie widać żadnego wyraźnego trendu. Po spadkach w sierpniu 2011 r. i po wzroście na początku 2012 r. rynek nie wie co ze sobą zrobić. Szeroki rynek, reprezentowany np. przez indeks WIG-Plus jest z kolei w lekkim trendzie spadkowym.
Inwestowanie w takich czasach wymaga bycia bardzo zdyscyplinowanym. Trzeba jeszcze mocniej patrzeć na fundamenty spółek i to co sobą reprezentują. W przypadku decyzji dotyczących alokacji należy ograniczać ryzyko i nie podejmować dużych zakładów. Nie oznacza to jednak, że w pewnych momentach nie można zarobić na akcjach.
I taka sytuacja na giełdzie utrzyma się do końca tego roku?
Wyceny na polskim rynku nie są bardzo wysokie. Można znaleźć tanie akcje w sektorze małych i średnich spółek. Nie najgorzej wygląda jeszcze polska gospodarka. A patrząc na to, co dzieje się na rynku obligacji, gdzie stopy procentowe są coraz niższe, to wszystko to powinno zachęcać do inwestowania w akcje.
Mamy jednak bardzo trudną sytuację globalną. Wzrost gospodarczy na świecie jest słaby. W przyszłym roku nie będzie silnego odbicia. Bo nie wiadomo skąd miałoby ono przyjść. W Stanach Zjednoczonych odbicie wzrostu gospodarczego po kryzysie w 2008 r. jest słabe, jedno z najsłabszych w historii. I trudno oczekiwać, że Stany Zjednoczone będą rosły w tempie 3-4 proc. w przyszłym roku, gdy teraz jest to 1-2 proc.
Europa ma zaś gigantyczny problem strukturalny i jego rozwiązanie nie jest ani łatwe, ani możliwe do zrealizowania w krótkim czasie. Z jednej strony mamy problem długu, a z drugiej to, że Europa przestała rosnąć. Kraje takie jak Niemcy rosną w oparciu o eksport, co przy spowolnieniu dynamiki wzrostu w krajach rozwijających się rodzi obawy o kondycję niemieckiej gospodarki w przyszłym roku. I w tym kontekście nadzieją są Chiny.
Nadzieją, albo zagrożeniem związanym z globalnym kryzysem?
W Chinach rząd ma bardzo duży wpływ na to, co będzie działo się w gospodarce. Jeśli przeprowadzi działania stymulacyjne, pojawią się kolejne duże inwestycje to w tym kontekście Chiny są nadzieja. To jednak kwestia przyszłości.
Wzrost gospodarczy w drugiej połowie tego roku i na początku przyszłego będzie zaskakiwał raczej negatywnie. To by wskazywało na ostrożność, ale z drugiej strony giełda reaguje z wyprzedzeniem. W drugiej połowie 2013 r. możemy zacząć obserwować pozytywne sygnały w gospodarce światowej. Dziś istnieje obawa, że nie zostaną przedłużone cięcia podatkowe i zabraknie dopalacza fiskalnego w USA. Ta sprawa powinna być rozwiązana po wyborach, na początku przyszłego roku. Oczekuję dalszej stymulacji fiskalnej.
I kursy akcji zacznie rosnąć?
Wtedy giełda na przełomie roku powinna to dyskontować. Ale może nastąpić to po jakiejś kolejnej przecenie, którą może spowodować wszystko. Największym ryzykiem wciąż jest problem zadłużenia w Europie.
A jeśli chodzi o Polskę?
Jeśli chodzi o sytuację fiskalną, to w tym roku nie ma dużego ryzyka. Pytanie raczej o przyszły rok. W tym roku braki w budżecie spowodowane głównie niższymi wpływami z podatku VAT, zostały uzupełnione wpłatą z NBP. W przyszłym roku będą one mocniej widoczne, bo wzrost gospodarczy będzie mniejszy. Wtedy okaże się, czy minister ma jakieś oszczędności. Choć równocześnie nie będzie potrzebował już aż tylu pieniędzy na inwestycje, które były potrzebne przed Euro 2012.
Czeka nas wzrost PKB poniżej 2 proc.?
Może tak być. W tym roku będzie to między 2,5 a 3 proc., ale przyszły rok będzie trudniejszy. Kryzys stanie się odczuwalny dla ludzi.
I w tym trudniejszym roku OFE mają szansę wpracować zysk?
Trudno przewidzieć. Najgorszy rok dla gospodarki wcale nie musi być najgorszy dla giełdy. Zależność od tego, co wydarzy się globalnie jest jednak bardzo duża. Zwłaszcza, że nie ma dobrego wyjścia z problemu zadłużeniowego Europy. Szczególnie w krótkim czasie i przy niskim koszcie. Ciężko być zatem wielkim optymistą. Równocześnie jednak przykład Japonii, w której od ponad 20 lat nie ma w zasadzie wzrostu, pokazuje, że były momenty, kiedy można było zarobić na giełdzie. Strategia kupuj i trzymaj nie jest jednak najlepsza w obecnych czasach. Trzeba szukać momentów, w których wyceny schodzą do niskich poziomów, czy to w przypadku całego rynku, czy też pojedynczych spółek.
Ale OFE właśnie realizują strategię kupuj i trzymaj...
Fakt, nie wyjdziemy szybko z jakiejś inwestycji w mniejsze spółki. Musimy, więc szukać tych spółek, gdzie widzimy wartość w długim terminie i czekać do tego momentu. Ten rok pokazuje, patrząc na liczbę wezwań, że jest to możliwe. Z punktu widzenia inwestora branżowego ceny są atrakcyjne.
I OFE chętnie dziś odpowiadają na wezwania.
W przypadku dużych funduszy jest to jedna z niewielu możliwości wyjścia z inwestycji. Patrzymy jednak zawsze czy cena jest atrakcyjna i faktycznie oddaje to, co spółka sobą prezentuje. Nie na wszystkie wezwania, więc odpowiadamy.
Jeszcze kilka lat temu nie byliście aż tak otwarci na wezwania.
Wszystko zależy od ceny. Pewne znaczenie dla zachowania funduszy ma jednak obniżenie składki. Zdajemy sobie sprawę, że wpływy są coraz mniejsze, a wypływy będą coraz większe. Dodatkowo płynność na rynku jest dramatycznie niska, zwłaszcza w odniesieniu do papierów małych i średnich spółek.
Wyraźnie pokazują to ostatnie przypadki funduszy inwestycyjnych i ich problemy z umorzeniami.
I właśnie dlatego nadzór powinien zadbać o zmianę sposobu wyceny niepłynnych instrumentów. Zwłaszcza w przypadku funduszy inwestycyjnych, w których możliwość wypłat jest jednym z istotnych czynników wyboru takiego sposobu lokowania.
Wracając do wezwań, cena zaoferowana na akcje spółki Azoty Tarnów była nieatrakcyjna?
Nie możemy mówić jaką cenę uznajemy za atrakcyjną bądź nie. Możemy jednak mówić o kwestiach korporacyjnych. Jasno deklarowaliśmy, że pierwotnych uchwał zarządu Azotów Tarnów o rozwodnieniu kapitału, bez powiedzenia, na co zostaną przeznaczone pieniądze, nie możemy poprzeć. Ostateczna uchwała jasno przedstawił cel emisji - przejęcie zakładów w Puławach. Popraliśmy ją, bo naszym zdaniem takie warunki przejęcia zwiększają wartość spółki. Następnie musieliśmy zdecydować czy po tej fuzji wartość spółki będzie bardziej atrakcyjna od ceny w wezwaniu, czy też nie.
Acron skupił 12 proc. akcji? Jest to dla Pani zaskoczenie?
Nie.
Ten przypadek pokazał, że obawiamy się rosyjskich inwestorów w polskich spółkach.
Jako fundusz nie możemy patrzeć przez pryzmat narodowości kapitału. Jeśli Skarb Państwa chce mieć wpływ na to, kto inwestuje w spółki powinien albo nie wprowadzać ich na giełdę, albo umieścić w statucie spółek odpowiednie zapisy ograniczające możliwość przejęcia, godząc się na obniżenie ich wartości.
2,5 akcji Tarnowa za jedną akcję Puław to dobra oferta?
Patrząc na to jak zachowały się kursy akcji obu spółek to widać, że rynek dobrze ocenia fuzję.
I potencjalnie powstaje monopolista.
Pytanie czy UKOiK to zaakceptuje. Zobaczymy.
I potencjalnie kolejna duża spółka w portfelach OFE.
To wynika z tego jaka jest nasza giełda oraz limitów, które dotyczą naszej branży. Nie możemy mieć więcej niż 20 proc. udziałów w jednej spółce, ale równocześnie nie możemy mieć ulokowane więcej niż 5 proc. naszych aktywów w spółkach, w których przekroczyliśmy 10 proc. w kapitale. To powoduje, że pieniądze naturalnie są kierowane do dużych spółek, bo nie ma zagrożenia, że limity zostaną przekroczone. To jest kwestia płynności.
Popełniliście błąd inwestycyjny angażując się tak bardzo w papiery branży budowlanej?
Nikt nie powie, że nigdy nie popełnił żadnych błędów.
Za mocno jednak uwierzyliście w „budowlankę"?
Nie doceniliśmy skali ryzyka związanego z dużymi kontraktami. Wiedzieliśmy, że będą realizowane na niskich marżach, ale nie spodziewaliśmy, że mogą przynieść aż tak duże straty. Byliśmy za bardzo przywiązani do tego, że wyceny są już niskie i wydawało się nam, ze zawierają w sobie już wszystkie ryzyka. Okazało się, że nie. Tak się zdarza. Jeśli jednak popatrzymy na cały nasz portfel, to nie był to aż tak duży problem. Od początku roku mamy trzeci wynik na rynku. Oczywiście lepiej gdybyśmy te pieniądze mieli zainwestowane w inne akcje, obligacje czy nawet gotówkę. Nie jest tak, że się tym nie przejmujemy. To jest dla nas także nauczka.
Jaka?
By jeszcze uważniej badać nasze inwestycje. W przypadku portfela ważne jest jednak aby tak by pojedyncze inwestycje nie stanowiły tak dużego udziału, który przewracałby cały portfel. Na tym poziomie należy oceniać ryzyko. Jeśli patrzymy przez pryzmat strat nominalnych to więcej straciliśmy w 2008 r. I wtedy też można było stwierdzić, że to był błąd, że nie należało mieć tyle aktywów ulokowanych w akcjach. Mocno zaangażowaliśmy się w akcje PBG i Hydrobudowy i nie doszacowaliśmy ryzyka. Inwestycje w akcje na tym polegają – patrzy się na ryzyko i potencjał. Chodzi jednak o to by w portfelu więcej było tych trafionych inwestycji niż tych nietrafionych.
Polimex będzie kolejną spółką, która ogłosi upadłość?
Nie wiem.
Lepiej żeby upadła?
Upadłość spółki nigdy nas nie cieszy. Spółki w upadłości układowej mogą długo egzystować i wyjść na prostą. Pewne straty musza jednak ponieść wszyscy - wierzyciele i akcjonariusze. Szczególnie w przypadku spółek budowlanych, które nie posiadają cennych aktywów, które mogłyby zaspokoić roszczenia w przypadku upadłości likwidacyjnej.
Spółki budowlane emitowały także obligacje. Ich kłopoty odczuje rynek papierów korporacyjnych?
Zdecydowanie. Dużymi nabywcami były przecież fundusze inwestycyjne pieniężne. Popyt zostanie ograniczony, bo pieniądze uciekły z tych portfeli. Pojawi się presja na ostrożność. Poskutkuje to podniesieniem marż (spreadów). Z naszego punktu widzenia to szansa, że będzie można kupić ciekawe obligacje po dobrych cenach.
Jakich emitentów ma Pani na myśli?
Nie odrzucamy żadnych branż. Wydaje się, że szczególnie wśród średnich spółek można będzie znaleźć ciekawe okazje.
© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: mojaemerytura.rp.pl
Czy moment na sprzedaż pakietu akcji PKO BP przez Skarb Państwa był dobry?
Ewa Radkowska-Świętoń:
Do tego, aby móc na emeryturze realizować swoje marzenia, potrzebna jest bezpieczna i stabilna sytuacja finansowa. Jedną z możliwości zadbania o przyszłość jest Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego.
Indywidualne Konto Emerytalne to prosty mechanizm działania, spore limity wpłat oraz elastyczność. A przede wszystkim zapewnia oszczędzającemu dodatkowe pieniądze na emeryturze.
Zwrot pieniędzy z PPK przed 60. rokiem życia wiąże się potrąceniami. Można go dokonać w każdym momencie, bez podawania przyczyny. Policzyliśmy na jaką kwotę można liczyć po dwóch latach odkładania.
Termin „przydatności do spożycia” złożonych wcześniej deklaracji o rezygnacji z udziału w PPK kończy się 28 lutego. Można złożyć nową. Eksperci radzą jednak, by w programie zostać.
Często w wątpliwość poddaje się ekologiczny charakter samochodów elektrycznych. Główne zarzuty dotyczą produkcji prądu zużywanego przez auta elektryczne, procesu recyclingu oraz emisji CO2 jaka powstaje w czasie ich wytwarzania.
Początek roku przyniósł wyraźne pogorszenie zdolności emerytów do terminowego regulowania zobowiązań finansowych.
Czterech na pięciu Polaków (82 proc.) kupuje polisę turystyczną przed wyjazdem z Polski – wynika z badania przeprowadzonego przez multiporównywarkę rankomat.pl. Polacy doceniają spokój i bezpieczeństwo finansowe, których gwarantem jest ubezpieczenie podróżne.
Deszcz mógł rozmyć francuski plan uwodzenia świata, ale ceremonia otwarcia igrzysk olimpijskich była spektakularna i pokazała, że także w deszczowym Paryżu można się zakochać.
Rosja zaczęła wykorzystywać nowe, tanie drony w swoich atakach dalekiego zasięgu na Ukrainę. Celem jest wykrywanie obrony powietrznej, nagrywanie dokonanych uszkodzeń i działanie jako wabiki.
Na igrzyskach w Paryżu dwie reprezentacje zasługują na uwagę szczególną: olimpijska drużyna uchodźców oraz koszykarze Sudanu Południowego.
Władze w Holandii ostrzegają przed niebezpieczną dla zdrowia pianą morską. „Może ona zawierać wysokie stężenie toksycznych chemikaliów” – czytamy. Chodzi o substancje określane mianem PFAS czyli tak zwane „wieczne chemikalia”.
Rosyjska bezpieka aresztowała byłego wiceministra obrony pod zarzutem korupcji. Generał Dmitrij Bułhakow mający tytuł Bohatera Rosji, trafił do celi w słynnym miejscu kaźni czasów sowieckich - w Lefortowie. Był wiceministrem przez 14 lat.
Unia Europejska wszczęła procedurę nadmiernego deficytu wobec siedmiu państw, w tym Polski, Francji i Włoch.
Blisko współpracownik premiera Węgier oskarżył Ukrainę o szantażowanie Węgier i Słowacji poprzez wstrzymanie dostaw ropy po tym, jak kraje te przestały otrzymywać ropę od rosyjskiej grupy Łukoil.
Zanzibar wprowadza obowiązkową opłatę ubezpieczeniową w wysokości 44 dolarów. Będzie ją musiał zapłacić każdy turysta przyjeżdżający na ten archipelag u wybrzeży Afryki.
Nawet Przemysław Babiarz, który drugi raz nazwał „Imagine” komunistyczną piosenką, nie był w stanie przyćmić otwarcia paryskich igrzysk w przestrzeni i kulturowym kodzie miasta oraz Francji. Było miejsce na kankana, a finał należał do Celine Dion.
24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę.
Igrzyska olimpijskie w Paryżu zostały oficjalnie otwarte. W sobotę rozpoczyna się rywalizacja w kilkunastu dyscyplinach. Wystartuje kilkunastu reprezentantów Polski, w tym Iga Świątek, siatkarze. Kto jeszcze? Jakie mamy szanse? Oto program startów.
W Paryżu rozpoczęły się 33. letnie igrzyska olimpijskie. Po raz pierwszy w historii ceremonia została zorganizowana w plenerze, a nie na stadionie. Znicz olimpijski zapalili była francuska sprinterka Marie-José Pérec i judoka Teddy Riner.
Deszcz mógł rozmyć francuski plan uwodzenia świata, ale ceremonia otwarcia igrzysk olimpijskich była spektakularna i pokazała, że także w deszczowym Paryżu można się zakochać.
Ursula von der Leyen poprosiła państwa członkowskie o nazwiska kandydatów na komisarzy do końca sierpnia. Donald Tusk nie ujawnił jeszcze kogo chce wysłać do Brukseli.
Renta wdowia będzie wypłacana od 1 lipca 2025 r. w wysokości 100 proc. własnej emerytury i 15 proc. świadczenia zmarłego małżonka. Wzrośnie dopiero w 2027 r.
Nowy typ postępowania grupowego ułatwi konsumentom dochodzenie swoich praw w sądzie – wynika z ustawy uchwalonej we środę.
Do nieoczekiwanego wybuchu doszło na największym polu gazowym koncernu Rosnieft na Półwyspie Jamalskim. Na miejscu zginął jeden pracownik, siedmiu zostało rannych. Złoże płonie.
Rosja zaczęła wykorzystywać nowe, tanie drony w swoich atakach dalekiego zasięgu na Ukrainę. Celem jest wykrywanie obrony powietrznej, nagrywanie dokonanych uszkodzeń i działanie jako wabiki.
Sejm nie zgodził się na wprowadzenie poprawki Senatu do głośnej nowelizacji kodeksu karnego zmieniającej definicję zgwałcenia. Decyzja w sprawie tych przepisów należy teraz do prezydenta Andrzeja Dudy.
Wojsko działające w ramach operacji pokojowej będzie mogło legalnie używać broni przeciwko cywilom, gdy będą uzasadnione powody.
Policjanci z Kalisza zatrzymali 61-latka mężczyznę miał malować hasła nawołujące do zabójstwa premiera Donalda Tuska i ministra sprawiedliwości Adama Bodnara.
Większość komentarzy dotyczących Igrzysk w Paryżu skupia się wyłącznie na wynikach sportowych, a przecież igrzyska to nie tylko rywalizacja, choć jest ona główną osią tego wydarzenia.
Wątpliwości pojawiające się w związku z tym, że ustawa o ochronie sygnalistów jeszcze nie obowiązuje rozwiewa radca prawny dr Dominika Dörre-Kolasa, partner w Kancelarii Raczkowski sp.k.
Nowelizacja ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, uprawniająca twórców do otrzymywania tantiem za wykorzystywanie treści online, czeka na podpis prezydenta.
Latem także w miastach można bezpiecznie się wykąpać i odpocząć w cieniu drzew. W Bydgoszczy trwa właśnie przetarg na zaprojektowanie i budowę miejskiego kąpieliska w Parku Centralnym.
Rosja znajduje się w stanie cyklicznego przegrzania gospodarki, a jego skala jest największa od 16 lat - stwierdziła Elwira Nabiullina kierująca rosyjskim bankiem centralnym. Przyznała, że zwiększa się dziura między spadającą podażą, a rosnącym popytem. Nie wskazała wprost, że to skutki wojny Putina, ale zapowiedziała, że żadnych obniżek stóp już w tym roku nie będzie.
W obwodzie riazańskim na południe od Moskwy skradziono 60-tonowy, stalowy most.
W lipcu spadły notowania Koalicji Obywatelskiej oraz Prawa i Sprawiedliwości. Duży skok poparcia odnotowała Konfederacja - wynika z sondażu przeprowadzonego przez IBRiS dla Onetu.
Dennis Lehane skomponował przejmujący kryminał z podtekstami społecznymi, w którym Boston sprzed pół wieku został oddany jak się patrzy.
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas
