Kryzys obniżył wyniki OFE

Na trzech miejscach rozpoczynających ranking OFE znajdują się: Generali, Amplico i Allianz Polska.

Czwartą pozycję zajmuje ING. Uzyskał najwyższą ocenę w kategorii: stabilność wyników inwestycyjnych. Ma najwyższy zysk wypracowany w ciągu ostatnich trzech lat. Wyniki w dłuższych okresach również są dobre.

Potwierdza się zatem, że wysokie aktywa nie są przeszkodą w efektywnym inwestowaniu pieniędzy (ING jest największym OFE, zarządza ponad 53 mld zł). W sumie fundusz zdobył prawie 73 punkty, awansując na czwarte miejsce z piątego, które zajmował pół roku temu (w rankingu opublikowanym w „MP" 13 października 2011 r.).

AXA, piąty fundusz w rankingu, spadł o dwie pozycje w porównaniu z zestawieniem z jesieni 2011 r. Zgromadził w sumie ponad 66 punktów. Bardzo dobrze poradził sobie w ubiegłym roku; jego strata była mniejsza niż pozostałych konkurentów. Jednak ten rok nie jest już tak udany. W dłuższych okresach często zajmuje czwartą – piątą pozycję.

Kolejny fundusz, Nordea, jest o jedno miejsce wyżej niż pół roku temu. Ma ponad 64 punkty. Wysoko plasuje się w zestawieniu według oceny ryzyka. W ostatnich latach znacząco poprawił wyniki. W zestawieniu obejmującym dwa lata jest pierwszy.

Siódma pozycja przypadła funduszowi PKO BP Bankowy (sześć miesięcy temu był szósty); zebrał nieco ponad 58 punktów. Jego wyniki są niestabilne. Bywa i pierwszy (w okresie 11 lat), i ostatni (siedem oraz osiem lat).

Kolejne dwa fundusze: Warta i PZU Złota Jesień zajmują takie same miejsca jak pół roku temu (odpowiednio 56,6 i 50,3 pkt.). Warta niczym szczególnym się nie wyróżnia. Plasuje się mniej więcej w połowie zestawień według kategorii branych przez nas pod uwagę. W ostatnich miesiącach nie wiedzie się jej najlepiej.

PZU Złota Jesień bardzo dobrze wypadła pod względem stóp zwrotu oraz kolejności w zestawieniach przygotowanych przez nadzór. W każdej w tych kategorii zajmuje czwarte miejsce. Ostatnie 24 miesiące nie były dla niej zbyt udane. Najlepiej prezentuje się w najdłuższych okresach.

Kolejne cztery OFE: Pekao, Aviva, Aegon i Pocztylion awansowały w rankingu o jedną pozycję i teraz zajmują miejsca od dziesiątego do trzynastego. W dużej mierze stało się tak w wyniku przesunięcia w dół Polsatu.

Ten ostatni fundusz ma w obecnie złą passę. Zdobył najmniej punktów i jest na końcu rankingu. W kategorii ocena ryzyka dostał zero, bo w każdym z trzech badanych okresów był najsłabszy.

Najlepiej prezentuje się pod względem kolejności w zestawieniach przygotowanych przez instytucję nadzoru (teraz jest trzeci, choć pół roku wcześniej był pierwszy). Jego wyniki w okresach do sześciu lat nie wyglądają imponująco. Znacznie lepiej jest, gdy weźmie się pod uwagę dłuższe okresy.

OFE będą więcej inwestować za granicą

- Rząd pracuje nad zmianą przepisów dotyczących inwestycji funduszy emerytalnych poza Polską. To efekt wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Orzekł on w grudniu 2011 r., że Polska złamała unijną zasadę swobodnego przepływu kapitału, ograniczając inwestycje zagraniczne funduszy emerytalnych. Nakazał szybką zmianę przepisów pod groźbą kar finansowych. Ograniczanie inwestycji OFE zarzuciła Polsce Komisja Europejska.

- Nowe zasady mają być zaakceptowane przez rząd w październiku i powinny obowiązywać od 2013 r.

- Limit inwestycji zagranicznych ma rosnąć stopniowo. Docelowo będzie wynosił 30 proc. aktywów funduszy. W przyszłym roku zwiększy się z obecnych 5 do 10 proc., a potem co dwa lata będzie podnoszony o 5 pkt. proc.

- Zmieniony będzie też zapis, zgodnie z którym koszty transakcji zagranicznych częściowo pokrywane są z kapitałów PTE, a nie w całości z aktywów OFE, tak jak jest przy inwestycjach krajowych.

- Planowane są też zmiany dotyczące wyliczania trzyletnich stóp zwrotu z inwestycji przez instytucję nadzoru. Obecnie brana jest pod uwagę wartość jednostek z ostatniego dnia roboczego marca lub września (wtedy przygotowywane są rankingi). Na przykład w ostatnim zestawieniu stopy zwrotu wyliczano na podstawie wycen jednostek z 31 marca 2009 r. i 30 marca 2012 r. Po zmianach nadzór będzie uwzględniał średnią wartość jednostki z całego miesiąca: marca lub września. Ma to wyeliminować zjawisko tzw. window dressing. Polega ono na poprawianiu stóp zwrotu przez zarządzających aktywami na koniec ważnego dla nich okresu. Dla większości OFE dobry wynik w trzyletnim zestawieniu stóp zwrotu, publikowanym dwa razy w roku, to gwarancja udziału w losowaniu organizowanym przez ZUS, w wyniku którego do funduszy trafiają  dodatkowi klienci (którzy nie wybrali OFE samodzielnie, choć mieli taki obowiązek, ponieważ podlegają ubezpieczeniom społecznym).

Subiektywna ocena inwestowania

>stabilnie; ?poprawa; ?pod obserwacją; ?pogorszenie

? AEGON Nie wypada zbyt dobrze w żadnym z analizowanych przez nas okresów.

? ALLIANZ Od kilku lat widać wyraźną poprawę wyników. Ostatnie 12 miesięcy były trochę słabsze, ale pierwszy kwartał tego roku już lepszy. Fundusz ten zajmuje pierwsze miejsce pod względem wartości zgromadzonego kapitału w każdym badanym okresie.

? AMPLICO W ścisłej czołówce rankingu, choć w większości kategorii nie uzyskał maksymalnej liczby punktów. Wysoko plasuje się we wszystkich zestawieniach, niezależnie od tego, jaki okres bierzemy pod uwagę.

? AVIVA Wyniki w okresach do trzech lat są dobre (np. trzecie miejsce w ciągu ostatnich 36 miesięcy). W dłuższych okresach fundusz prezentuje się nieco słabiej. Dopiero w najdłuższym (od września 1999 r.) znów plasuje się wysoko.

? AXA Lider w 2011 r. W pierwszym kwartale 2012 r. na ostatnim miejscu. Fundusz ten utrzymuje niski udział akcji w portfelu już od długiego czasu. Dało mu to pierwszą pozycję w rankingu w ubiegłym roku, ale niskie notowania w obecnym. W okresach od czterech do dziewięciu lat znajduje się w pierwszej piątce.

?GENERALI Lider obecnego rankingu. W każdym z analizowanych okresów jest najlepszy. Jako jedyny fundusz zawsze miał wyniki powyżej średniej wyliczanej przez nadzór dla wszystkich OFE.

? INGZnacznie poprawił wyniki w ciągu ostatnich trzech lat. W zestawieniu obejmującym 36 miesięcy jest najlepszy, podobnie jak w okresie od września 1999 r. W pozostałych także wypada dobrze.

? NORDEA Dwa ostatnie lata może zaliczyć do bardzo udanych. Od kilku lat inwestuje dobrze, w dodatku nie ponosząc dużego ryzyka.

? PEKAO Nie jest to dla niego dobry czas. Stopy zwrotu w okresach do pięciu lat dają mu miejsca na końcu zestawień. Znacznie lepiej wypada w dłuższych okresach, od sześciu do dziewięciu lat; znajduje się wtedy wśród najlepszych.

? PKO BP BANKOWY Nieco stracił impet, ale wciąż inwestuje nieźle. W zestawieniach wyników osiągniętych przez trzy i cztery lata jest wysoko, a pod względem wyników za 11 lat na pierwszym miejscu. Ale zdarza się również, że zajmuje ostatnią pozycję.

? POCZTYLION Wypada bardzo słabo nie tylko w ostatnim czasie, ale w każdym okresie, który wzięliśmy pod uwagę. Największe jego osiągnięcie to ósma pozycja w zestawieniu ośmioletnich stóp zwrotu.

? POLSAT W ostatnim czasie jest w gorszej formie. Często zajmuje ostatnie miejsce w okresach do sześciu lat. W zestawieniach długoterminowych wyników (od dziewięciu lat) prezentuje się dobrze. Jest na drugiej pozycji pod względem rezultatów osiągniętych od września 1999 r.

? PZU ZŁOTA JESIEŃ W ostatnich dwóch latach wiedzie mu się nie najlepiej. Jest poza pierwszą dziesiątką. Najwyższe miejsca zajmuje w najdłuższych okresach (powyżej dziesięciu lat).

? WARTA Nieźle poradziła sobie w ubiegłym roku, ale gdy weźmiemy pod uwagę ostatnie 12 miesięcy, nie jest aż tak dobrze. W okresie od początku inwestowania (czyli od września 1999 r.) zajął, czwartą pozycję, a w zestawieniu za ostatnie 24 miesiące – piątą. Są to na razie jej największe sukcesy.